Spis treści:
- Skrzyp polny – budowa i występowanie
- Jak rozpoznać i kiedy zbierać skrzyp polny?
- Co odpowiada za to, że skrzyp polny jest rośliną leczniczą
- Skrzyp polny – właściwości, które warto znać
- Skrzyp polny w ogrodzie, czyli oprysk przed szkodnikami
Skrzyp polny – budowa i występowanie
Skrzyp polny (Equisetum arvense) należy do rodziny skrzypowatych i jest żywą skamieniałością. Jest ostatnim potomkiem niegdyś bogatej gatunkowo grupy paprotników. Około 400 milionów lat temu skrzypy były drzewami o wysokości do 30 metrów. Wraz z gigantycznymi paprociami tworzyły pierwsze lasy na półkuli północnej. Z ich szczątków pochodził węgiel kamienny. Skrzyp rozmnaża się bezpłciowo, czyli nie przez kwiaty i owoce, ale przez zarodniki. Ten szczególny rodzaj reprodukcji uratował te rośliny przed wyginięciem.
Skrzyp polny zadomowił się w strefie umiarkowanej półkuli północnej. Rośnie na polach, na gliniastych, wilgotnych brzegach łąk, w rowach i na nasypach. Budowa skrzypu jest bardzo charakterystyczna. Jego pędy boczne są w przekroju gwiaździste, a gałęzie ułożone w spirale. Kiełki o brązowawym kolorze są bezwęzłowe i mają kłosy. Łodyga skrzypu polnego jest wklęsła i żebrowana w przekroju.
Przeczytaj również: Mówi się, że jest w stanie wyleczyć 99 schorzeń. Poznaj niezwykle właściwości czarnego bzu
Jak rozpoznać i kiedy zbierać skrzyp polny?
Skrzyp polny bardzo dobrze widać, roślina wygląda jak mała zielona miniaturowa jodła. Z cienkiej łodygi wystają dość długie, małe gałązki w kształcie kłosów. Pędy letnie osiągają wysokość od 10 do 50 centymetrów. Skrzyp polny można zbierać już od maja, bo w tym czasie roślina wykształci charakterystyczne pędy letnie i nadaje się do przetwarzania. Jednak przyjmuje się, że to surowiec zebrany od połowy lipca do sierpnia ma najcenniejsze właściwości lecznicze.
Należy ścinać jedynie zdrowe rośliny o czysto zielonej barwie, bez dolnej części brunatnej. Pędy skrzypu należy suszyć w warunkach naturalnych, najlepiej pod przykryciem, aby nie straciły barwy. Dzięki temu otrzymuje się cenne w medycynie naturalnej ziele skrzypu.
Dobra rada! Uważaj, aby podczas zbierania nie pomylić skrzypu polnego z trującym skrzypem błotnym. Trujący skrzyp można rozpoznać po krótszych gałęziach i cieńszej łodydze. Ponadto, jak sama nazwa wskazuje, rośnie na terenach podmokłych. Dlatego lepiej ich unikać podczas zbierania skrzypu polnego.
Co odpowiada za to, że skrzyp polny jest rośliną leczniczą?
Właściwości skrzypu polnego i jego lecznicza moc znane były już w starożytności. Ze względu na działanie moczopędne był więc często stosowany w chorobach nerek i dróg moczowych. Był również wysoko ceniony jako środek leczniczy m.in. na hemostazę i drenaż tkanki w przypadku obrzęków. Skrzyp polny ma wysoką zawartość krzemionki. Jest to białawy ziarnisty minerał, który występuje na całym świecie. Kwas krzemowy jest potrzebny do budowy tkanki łącznej, ścięgien, więzadeł, skóry, włosów i kości oraz zębów i paznokci. Ekstrakty z letnich pędów rośliny oprócz krzemionki zawierają również składniki takie jak saponiny i flawonoidy. Substancje te mają właściwości wzmacniające odporność, przeciwzapalne, a także przeciwbakteryjne. Głównymi składnikami skrzypu są również magnez i potas.
Skrzyp polny – właściwości, które warto znać
Suszone ziele skrzypu lub ziołowe produkty lecznicze ze skrzypem stosuje się:
- przy bakteryjnych i zapalnych chorobach dróg moczowych lub nerkach;
- do usuwania nadmiaru wody w organizmie;
- przy obrzękach nóg;
- przy stresie, nerwicach i stanach napięcia;
- przy obfitych miesiączkach (wspomaga przy krwotokach);
- w zapobieganiu miażdżycy;
- w stanach zapalnych dziąseł i jamy ustnej;
- przy nerwobólach i bólach reumatycznych;
- dla wzmocnienia osłabionych, wypadających lub łamiących się włosów;
- dla poprawy stanu paznokci;
- w przyspieszaniu gojenia się ran i oparzeniach;
- do łagodzenia stanów zapalnych skóry np. przy łuszczycy i trądziku.
Skrzyp polny do picia – propozycja zdrowego naparu
Do przygotowania naparu ze skrzypu polnego potrzebne będą:
- 1 szklanka wody,
- 1 łyżka skrzypu polnego (świeżego lub suszonego),
- opcjonalnie odrobina miodu dla lepszego smaku.
Jak przygotować napar?
- Skrzyp polny wsyp do rondla i zalej wodą. Zagotuj.
- Całość gotuj przez 5 minut, a następnie zaparzaj pod przykryciem przez kolejne 10 minut.
- Przelej napar przez sitko.
- Do przestudzonego naparu możesz opcjonalnie dodać odrobinę miodu.
Teraz możesz cieszyć się zdrową herbatą ze skrzypu. Wspiera ona działanie moczopędne i dlatego jest odpowiednia na choroby metaboliczne takie jak reumatyzm, a także problemy z nerkami i pęcherzem.
Uwaga! Nie powinno się wypijać więcej niż trzy filiżanki naparu ze skrzypu dziennie.
Przeczytaj również: Ludzki mocz jako nawóz? Brzmi nieco dziwnie, ale naprawdę działa!
Zewnętrzne zastosowanie skrzypu
Ze względu na wiele składników, które zawiera skrzyp polny, można stosować go na różne sposoby, także zewnętrznie. Zioło to nadaje się do robienia m.in. płukanek, kąpieli i okładów.
- Naparem można przepłukać gardło, jeśli występuje w nim lub w jamie ustnej stan zapalny. Dzięki przeciwzapalnym właściwościom skrzypu polnego stany zapalne mogą się lepiej goić.
- Kąpiele lub okłady ze skrzypu polnego przyspieszają gojenie ran. Mówi się, że skrzyp polny ma działanie hemostatyczne.
- Na słabo gojące się rany można zrobić płynny ekstrakt ze skrzypu do okładów: 10 gramów ziela gotuj w jednym litrze wody przez pół godziny, a następnie przecedź przez ściereczkę i delikatnie wyciśnij. Namocz bandaże z gazy tym wywarem i umieść je na chorej skórze.
- W ostygniętym naparze można moczyć dłonie przez 10-15 minut, aby wzmocnić płytkę paznokci.
Skrzyp polny w ogrodzie, czyli oprysk przed szkodnikami
Dobroczynne właściwości skrzypu polnego można również wykorzystać do przygotowania prostego i skutecznego oprysku dla roślin. Z jego zielonych łodyżek można bez problemu zrobić napar, który wzmacnia rośliny ozdobne i użytkowe, a tym samym chroni je przed szkodnikami takimi jak mszyce oraz różnymi grzybami takimi jak szara pleśń, mączniak prawdziwy lub parch drzew owocowych. Ten pozytywny efekt jest zasługą krzemionki zawartej w skrzypie polnym. Wzmacnia strukturę komórkową i powierzchnie liści traktowanych nim roślin, utrudniając rozwój grzybów i działanie szkodników.
Do przygotowania naparu potrzeba:
- świeżego (150 g) lub suszonego (15 g) skrzypu polnego,
- litr wody,
- duża cebula,
- główka czosnku,
- odrobina oleju.
Posiekaj skrzyp, cebulę i czosnek pokrój w drobną kostkę i dodaj do około litra wrzącej wody. Dodaj trochę oleju, wszystko wymieszaj i gotuj na wolnym ogniu przez 15 minut. Brązowawy teraz napar przelej przez sitko, przelej do butelki lub słoika i ostudź. Tak przechowywany napar wystarczy na kilka miesięcy.
Przeczytaj również: Pożyteczny chwast, z którego zrobisz ekologiczny nawóz. Jakie właściwości i zastosowanie ma skrzyp polny?
Gotowy napar miesza się z zimną wodą w proporcji 1:5 i stosuje jako oprysk: albo profilaktycznie wzmacniający rośliny, albo w przypadku zaatakowania mszycami lub mączniakiem. Wiosną i latem zapobiegawczo spryskuj rośliny raz w tygodniu, omijając kwiaty. Zakażone rośliny należy spryskiwać naparem przez trzy kolejne dni. Zasadniczo należy dokonywać oprysków przy suchej pogodzie, ale nie w bezpośrednim świetle słonecznym, najlepiej rano.
Apteka w ogrodzie to cykl artykułów, w którym przybliżamy wam i podpowiadamy, jak uprawiać zapomniane lub mniej znane rośliny zielne, które posiadają przydatne i zdrowotne właściwości. Zanim sięgniemy po apteczne produkty, warto spróbować zadbać o swoje zdrowie w sposób naturalny. Fot.123RF.com
"Na zdrowie": Matka wszystkich zbóż. Quinoa, inaczej komosa ryżowa na INTERIA.TV.