Spis treści:
Czy wiata garażowa jest budynkiem?
Prawo budowlane jasno określa zasady stawiania na działkach obiektów budowalnych, małej architektury, a także wielu budowli, które moglibyśmy zaprojektować i wykorzystać na co dzień, aranżując przestrzeń wokół domu. Jednak nie zawsze jednoznacznie definiuje konkretne konstrukcje czy instalacje, a ostateczna interpretacja czy dany obiekt np. wiata garażowa jest budynkiem, czy nie i jakie formalności obowiązują przy jego realizacji, zwykle należy do organów sądowych.
Co zrobić, aby móc legalnie postawić na działce wiatę garażową bez ryzyka ponoszenia dodatkowych kosztów rozpraw, konsekwencji prawnych czy, co gorsza, nakazu rozbiórki postawionego obiektu? Przede wszystkim trzeba dokładnie wiedzieć, co się buduje i czy dla tego rodzaju konstrukcji prawo przewiduje ograniczenia. Jak można się domyślić, w przepisach nie istnieje jedna, obowiązująca odgórnie definicja wiaty.
W sytuacjach spornych, które miały dotychczas miejsce w polskich sądach, stwierdzono, jak w przypadku wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie z 5.02.2008 r., II SA/Ol 1123/07, że na podstawie art. 3 pkt 3 prawa budowlanego można przyjąć, że wiata nie jest ani budynkiem, ani obiektem małej architektury. Jej cechy konstrukcyjne oraz przeznaczenie kwalifikują ją jako budowlę.
Kiedy wiata nie jest budynkiem? Rozwiewamy wątpliwości
Działania sądowe, mające na celu rozwiązanie konfliktów dotyczących zasad stawiania wiat, doprowadziły do tego, że przyjęto pewne wyznaczniki dla tego typu obiektów. Tym samym wiemy już, kiedy wiata nie jest budynkiem i jak to udowodnić:
- to budowla lekka,
- konstrukcyjnie obejmuje dach posadowiony na słupach,
- nie jest obudowana z większości stron ani nie ma zamkniętych wszystkich ścian,
- ma fundamenty.
Brak fundamentów oraz trwałego związania z gruntem (czyli cechy przypisywane co do zasady właśnie budynkom) są istotne wówczas, gdy chcemy postawić obiekt zamknięty jedną lub kilkoma ścianami. W regulacjach nie znajdziemy jednak wytycznych, z jakiego materiału powinna być wykonana taka wiata, co daje nam pewną dowolność.
W zależności od potrzeb możesz postawić na klasyczną konstrukcję drewnianą lub wariant ze stali. Fot. CanvaPro
Czy budowę wiaty trzeba zgłosić?
Wiaty garażowe zastępują klasyczne garaże głównie wtedy, gdy projekt budynku mieszkalnego, już postawionego na działce, nie zakładał pierwotnie przestrzeni na samochód lub gdy planujemy kupno i parkowanie w bezpiecznych warunkach kolejnego pojazdu. Mogą one różnić się kształtem, rozmiarem i rodzajem konstrukcji (przyścienne, wolnostojące, pojedyncze, podwójne, z pomieszczeniem gospodarczym lub bez), a także lokalizacją. Wszystkie te zmienne wpływają na ostateczny pakiet formalności, które należy załatwić przed wybudowaniem.
Przeczytaj również: Obowiązkowe kontrole domu. Jak często trzeba je przeprowadzać? Przepisy i kary
Podstawową zasadą prawa budowlanego jest konieczność uzyskania niezbędnych pozwoleń na rozpoczęcie robót budowalnych. Jednak zdarzają się wyjątki. Sprawdź, czy budowę wiaty trzeba zgłosić:
- bez zgłoszenia, bez pozwolenia – wiaty do 50 m² na działce z budynkiem mieszkalnym lub przeznaczonej pod budownictwo mieszkaniowe;
- zgłoszenie – wiaty wolnostojące na działce nieprzeznaczonej pod budownictwo mieszkaniowe o maksymalnej powierzchni zabudowy do 35 m²;
- pozwolenie – trzeba je uzyskać, gdy chcemy postawić obiekt o powierzchni zabudowy większej niż 50 m² na działce budowlanej lub większej niż 35 m² na terenie o innym przeznaczeniu niż pod zabudowę mieszkaniową.
Istotną kwestią jest powierzchnia zabudowy – musimy pamiętać, że jej kontur nakreśla się, najprościej rzecz ujmując, po obrysie słupów konstrukcyjnych.
Nie da się postawić wiaty, nie stosując się do innych przepisów m.in. ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym czy ochronie gruntów rolnych i leśnych. Równie ważne jest działanie na rzecz ochrony zabytków, dlatego każdy plan reorganizacji terenu trzeba dokładnie przeanalizować. Kwestią kluczową w podjęciu decyzji, czy budowę wiaty trzeba zgłosić, jest jej przeznaczenie, z którego wynika również lokalizacja wiaty na działce. Zastosowane odległości należy opierać na odpowiednich regulacjach np. we wskazanych rozporządzeniach:
- Dz.U.2022.0.1225, Dział II, Rozdział 1: Usytuowanie budynku, § 13;
- Dz.U.2022.0.1225, Dział III, Rozdział 2: Oświetlenie i nasłonecznienie, § 60.
Dodatkowy wyznacznik stanowią przepisy dotyczący zadaszonych miejsc postojowych – jeśli wiata ma spełniać takie właśnie zadanie, nie powinna znaleźć się w odległości mniejszej niż 3 m od granicy działki. Jednak zanim zdecydujemy o jej zaprojektowaniu, powinniśmy przestudiować uważnie obowiązujące ustawy. Najlepiej zrobić to z pomocą architekta lub specjalisty ds. infrastruktury budowlanej. W celu wyjaśnienia wątpliwości dotyczących tego, kiedy wiata nie jest budynkiem, a kiedy ma ewidentne jego cechy, polecamy też udać się do właściwego urzędu w regionie, aby uniknąć oskarżeń i kar za samowolę budowlaną.
Źródło: deccoria.pl, ISAP – Dz.U. 2022 poz. 1225
Przeczytaj również:
Czy warto budować dom z piwnicą? Ile kosztuje podpiwniczenie domu
Budowa domu w lesie. Wszystko, co musisz wiedzieć, zanim zaczniesz inwestycję
Ocieplanie domu. Co wybrać, by oszczędzić na ogrzewaniu? Jakie materiały izolacyjne są najlepsze?