fot. 123RF/PICSEL
- Barszcz czerwony z uszkami
To proste danie, bez którego żadna Wigilia obejść się nie może! Przepisy na zrobienie smacznego barszczu są bardzo zróżnicowane, jednak powód jego podania jest jeden – to ważny symbol, który na stole wigilijnym… wiele znaczy.
Barszcz czerwony z uszkami często podaje się na obiad. Przygotowywany on jest z czerwonych buraków, które według wierzeń ludowych przynoszą nie tylko długowieczność, ale i… urodę. Zatem, warto będzie dołożyć sobie jeszcze... kolejną porcję!
- Śledzie
Mogą pojawić się na stole pod wieloma postaciami – w occie, w oleju czy w śmietanie. Dlaczego polskie stoły wigilijne bogate są właśnie w tę rybę? No cóż, związek ma to oczywiście z ich chrześcijańską… symboliką. Ryba na stole wigilijnym to symbol odradzającego się życia. Śledź symbolizuje również chrzest.
Śledzie można przyrządzać na wiele sposobów. To proste, szybkie dania, które powinny stać na każdym stole bożonarodzeniowym. Należy pamiętać, że śledź to również symbol postu i… wyczekiwania. Sprawdź także ten artykuł z poradami, jak zrobić bombki ze sznurka.
- Karp
Polskie stoły zawsze obfitują w sporą ilość karpia na Boże Narodzenie. Kiedyś bowiem wyłącznie do tej ryby mieliśmy dostęp w naszym kraju (PRL) – i tak też już zostało. Karp to symbol Jezusa i odradzanie się do życia – podobnie, jak inne ryby. Dla dzieci karp nie jest jednak smacznym daniem, ale z powodzeniem możesz zastąpić go dziś… inną rybą.
Ryby zapewniają płodność, a zjedzenie karpia podczas wieczerzy wigilijnej ma zapewnić obfitość oraz siłę. Ryba to zdrowie i dostatek – dlatego potrawy wigilijne z niej przyrządzone są na stole bardzo ważne. Menu bożonarodzeniowe bez ryby… nie istnieje!
- Kutia
Przepisy na kutię pochodzą z Kresów. Robi się ją z maku, pszenicy, mleka, miodu oraz bakalii. To szczególna gratka dla dzieci – kutia jest bowiem bardzo słodka i również… smaczna. Warto wiedzieć, że kutia ma zapewnić dostatek, płodność, a także urodzaj.
Miód w kutii posiada ponoć nadprzyrodzone moce, jakie chronią jedzącą osobę przed złem. Z kolei orzechy i inne bakalie to symbol pieniędzy, a także… tajemnicy. Orzechy włoskie są symbolem mądrości, laskowe są źródłem pojednania, a migdały nadziei.
- Kapusta z grochem
Dania wigilijne zawierają dużo kapusty w różnej postaci. Podstawową potrawą jest chociażby kapusta z grochem. Kiszona kapusta jest zdrowa, pełna witamin i soli mineralnych, a także wykazująca… właściwości antyrakowe.
Połączenie kapusty z grochem na za zadanie strzec więc jedzącą osobę przed chorobami. Jednocześnie kapusta symbolizuje też witalność oraz siłę. Właśnie ona zapewnia odrodzenie się natury na wiosnę!
- Kompot z suszu
Na stół wigilijny koniecznie musi postawiony zostać kompot z suszu. To esencja z gotowanych, suszonych owoców – np. gruszek, jabłek i śliwek. Jabłko jest symbolem miłości, gruszki długowieczności, a śliwki… odpędzają złe moce!
W niektórych domach do kompotu dodaje się suszone figi, jakie mają zapewnić rodzinie dobrobyt. Są też one symbolem oczyszczenia.
- Pierogi z kapustą i grzybami
Bardzo często podaje się je jako potrawy wigilijne na obiad. Według dawnych wierzeń, grzyby posiadają w sobie… magiczną moc. Zatem, zjedzenie pieroga ma przynieść szczęście, dostatek, a także zapewnić długie życie – jednocześnie chroniąc przed chorobami.
Co ciekawe, dawniej stosowano grzyby również w różnego rodzaju… obrządkach magicznych. Na Boże Narodzenie nie brakuje ich zatem w uszkach, kapuście czy też pierogach właśnie!
- Zupa grzybowa
W niektórych regionach Polski to właśnie zupa grzybowa podawana była zamiast barszczu czerwonego. U nas przyjęło się, że na stół wigilijny powinno ustawić się… obie te zupy. Zupa grzybowa to bardzo ważny element, jeżeli chodzi o potrawy wigilijne. Oczywiście, ze względu na… grzyby!
Według dawnych wierzeń, grzyby z jakich powstaje zupa grzybowa pochodziły z zupełnie innego świata. Uważano, że las to miejsce gdzie skontaktować się można ze… zmarłymi! Dodatkowo, grzyby symbolizowały siłę i zdrowie. Spożycie zupy grzybowej ma więc zapewnić domownikom szczęście, ale też dostatek i długowieczność.
- Kluski z makiem
Podobnie, jak w przypadku kutii, nie można zapomnieć o daniach z makiem. Wierzenia ludowe głoszą, że mak przynosi bowiem płodność i bogactwo. Kiedy zabraknie go na stole, to czeka nas… nieszczęście. Właśnie dlatego w niektórych częściach Polski (Podlasie, Mazowsze, Podkarpacie i Wielkopolska głównie) jada się kluski z makiem.
Kluski z makiem są to dość szybkie dania w przygotowaniu, które na pewno upodobają sobie zwłaszcza… dzieci! Mak jest symbolem dostatku, urodzaju i dobrobytu. Co ciekawe, na podstawie długości klusek na Mazowszu wróży się także… obfitość plonów!
- Piernik
Niektórzy uważają, że piernik wcale nie powinien znaleźć się na wigilijnym stole. Otóż, to zbędne wyobrażenie! Potrawy wigilijne muszą koniecznie zostać wzbogacone smakowitym, aromatycznym i ciemnym piernikiem!
Dawniej piernik z przyprawami korzennymi kojarzył się wyłącznie z wyższym statusem społecznym.. Dziś piernik jest symbolem dobrobytu, luksusu i „słodkiego życia” – a więc, stanowi jedną z 12 obowiązkowych potraw wigilijnych!
- Makowiec
Makowiec na stole wigilijnym to dowód na to, że nawet maleńkie ziarenka mogą mieć… wielką moc. Jak już wspominaliśmy dawniej wierzono, że mak przynosi bogactwo – zatem, nie może go nigdy zabraknąć podczas bożonarodzeniowej uczy. Jeżeli maku nie ma, może wydarzyć się jakieś nieszczęście!
Każda potrawa z makiem – kluski, kutia czy właśnie makowiec – ma symbolizować dostatek na Nowy Rok. Makowiec jest dodatkowo znakiem domu, jaki jednoczy członków rodziny. Dawniej wierzono, że dzięki halucynogennym właściwościom nasionka mogą połączyć żywych z… duchami bliskich! Właśnie dlatego makowiec i inne potrawy z makiem tak mocno zakorzeniły się w naszej polskiej tradycji.
- Chleb
Chleb ma znaczenie symboliczne, zbliżone do opłatka. Jest więc początkiem nowego życia, a także oznaką dobrobytu. Dzięki niemu czekać ma na spożywającą go rodzinę wiele dobra i pomyślności. Chleb zapewnia również dostatek w Nowym Roku.
Oprócz tego, chleb symbolizuje też ciało święte, światłość, gościnność, mądrość oraz pożywienie ubogich. Pod żadnym pozorem na stole wigilijnym nie może go więc pod żadnym pozorem… zabraknąć!
Ekspert Ania Radzi
