Spis treści:
- Jaka temperatura na piecu gazowym? Rodzaje kotłów i ustawienie
- Jaką temperaturę ustawić na sterowniku w kotle gazowym?
- Zbyt wysoka i zbyt niska temperatura w kotle gazowym - skutki
Jaka temperatura na piecu gazowym? Rodzaje kotłów i ustawienie
Piec gazowy to serce instalacji grzewczej w domu, a odpowiednie ustawienia mogą znacząco wpływać na wygodę, wysokość rachunków i żywotność sprzętu. Jednak jak dobrać temperaturę w sposób świadomy? Dużo zależy od rodzaju kotła, izolacji budynku, a także od tego, czy posiadasz system ogrzewania podłogowego, czy tradycyjne kaloryfery.
Rynek oferuje różne typy kotłów gazowych – kondensacyjne, tradycyjne, a także dwufunkcyjne – które wymagają specyficznych ustawień temperatury. Sprawdźmy, jakie wartości warto ustawić dla każdego z nich, by piec działał optymalnie i bezawaryjnie.
- Kotły tradycyjne (niekondensacyjne)
Kotły tradycyjne to starszy typ kotłów gazowych, które spalają gaz w palniku, a następnie bezpośredniego przekazują ciepło do wody grzewczej. Niestety, spora część energii jest tracona w procesie spalania, ponieważ gorące spaliny są usuwane przez komin. Te kotły, choć solidne i nadal dostępne na rynku, nie dorównują nowoczesnym urządzeniom pod względem sprawności i ekonomii użytkowania.
Dla kotłów tradycyjnych najlepiej ustawić temperaturę w zakresie 65–75°C. Utrzymanie wyższej temperatury zapewni nam wystarczający poziom ciepła w kaloryferach, które potrzebują wyższych wartości niż systemy niskotemperaturowe (np. ogrzewanie podłogowe). Ustawienie zbyt niskiej temperatury może sprawić, że piec nie zapewni wystarczającego ciepła, szczególnie w mroźne dni, natomiast nadmiernie wysoka temperatura może obciążać urządzenie i zwiększać koszty ogrzewania.
- Kotły kondensacyjne
Kotły kondensacyjne to zaawansowane technologicznie urządzenia, które odzyskują ciepło z pary wodnej zawartej w spalinach. Dzięki temu procesowi tzw. kondensacji, kocioł jest w stanie osiągnąć sprawność wyższą niż 100% (liczone względem ciepła spalania gazu). To znacznie redukuje straty ciepła i pozwala na oszczędność energii oraz niższe rachunki za gaz.
Przeczytaj również: Czy przegląd pieca gazowego jest obowiązkowy? Terminy kontroli
Aby kocioł kondensacyjny działał najbardziej efektywnie, zaleca się ustawienie temperatury w zakresie 45–55°C. Taki poziom temperatury umożliwia pełne wykorzystanie procesu kondensacji, który zachodzi najwydajniej właśnie przy niższych temperaturach wody w układzie. Ustawienia te są idealne zarówno dla nowoczesnych instalacji grzewczych, takich jak ogrzewanie podłogowe (woda wychodząca z kotła powinna być o 10°C chłodniejsza) , jak i dla tradycyjnych kaloryferów w dobrze izolowanych budynkach. W takich systemach ogrzewanie jest bardziej równomierne, co pozwala na dalsze obniżenie kosztów i zwiększenie komfortu cieplnego.
- Kotły dwufunkcyjne
Kotły dwufunkcyjne pełnią podwójną rolę: ogrzewają zarówno pomieszczenia, jak i wodę użytkową (np. do kąpieli czy mycia naczyń). Działają na zasadzie przepływowego podgrzewania wody, co oznacza, że woda jest podgrzewana tylko wtedy, gdy jest to potrzebne. Najczęściej są użytkowane w mieszkaniach i domach o mniejszej powierzchni, gdzie nie ma potrzeby magazynowania dużej ilości ciepłej wody.
Dla ogrzewania pomieszczeń w przypadku kotłów dwufunkcyjnych zaleca się dostosowanie temperatury do charakterystyki instalacji. Jeśli korzystamy z ogrzewania podłogowego powinna ona wynosić 45–55°C, natomiast w przypadku kaloryferów 65-70°C. Natomiast dla ciepłej wody użytkowej rekomendowana temperatura wynosi około 50°C. Zapewnia to bezpieczny poziom ciepła i zapobiega rozwojowi bakterii Legionella w systemie wodnym. Poniżej tej wartości woda będzie zimna, a powyżej istnieje większe ryzyko poparzeń.
- Kotły jednofunkcyjne z zasobnikiem ciepłej wody
Kotły jednofunkcyjne są zaprojektowane wyłącznie do ogrzewania pomieszczeń, jednak często są łączone z zasobnikiem ciepłej wody, który umożliwia magazynowanie i podgrzewanie wody użytkowej. Takie rozwiązanie jest idealne dla większych domów z kilkoma łazienkami, w których mamy większe zapotrzebowanie na ciepłą wodę. Kocioł jednofunkcyjny z zasobnikiem gwarantuje stały dostęp do ciepłej wody o stabilnej temperaturze
Do ogrzewania pomieszczeń w zależności od systemu grzewczego zaleca się 45–55°C dla systemów niskotemperaturowych oraz 65–75°C dla tradycyjnych grzejników. Dla zasobnika ciepłej wody optymalna temperatura to 55–60°C. Zapewnia to zarówno komfort, jak i bezpieczeństwo sanitarne, ograniczając ryzyko rozwoju bakterii Legionella. Warto jednak pamiętać o regularnej dezynfekcji termicznej zasobnika (podgrzanie do 70°C co pewien czas), aby zapobiec namnażaniu się mikroorganizmów.
W sprzedaży są różne typy kotłów gazowych – kondensacyjne, tradycyjne, a także dwufunkcyjne. Fot.Radnatt/CanvaPro
Jaką temperaturę ustawić na sterowniku w kotle gazowym?
W nowoczesnych systemach grzewczych spotkać można różne rodzaje sterowników, które różnią się funkcjonalnością oraz sposobem montażu:
- sterowniki przewodowe – są podłączone bezpośrednio do kotła i umieszczane w pomieszczeniu, z którego najczęściej kontrolujemy temperaturę;
- sterowniki bezprzewodowe – korzystają z komunikacji radiowej lub Wi-Fi, co daje większą elastyczność w umiejscowieniu i możliwość korzystania z urządzeń przenośnych;
- sterowniki zdalne (smart) – zintegrowane z aplikacjami mobilnymi, umożliwiają pełną kontrolę nad systemem grzewczym nawet wtedy, gdy jesteśmy poza domem. Dają możliwość zmiany ustawień w czasie rzeczywistym i sprawdzenia historii pracy kotła.
Sterowniki w specjalny panel z przyciskami pozwalają na precyzyjne dostosowanie temperatury do potrzeb użytkownika. W zależności od rodzaju ogrzewania (podłogowe, grzejnikowe) i preferencji domowników, można ustawić optymalną temperaturę w każdym pomieszczeniu. W ten sposób unikniemy niepotrzebnego przegrzewania i oszczędzimy energię. Sterowniki umożliwiają również ustawienie temperatury wody krążącej w instalacji.
Przeczytaj również: Unijny zakaz montowania pieców gazowych będzie można obejść. Są dwa wyjścia
Istnieje również opcja zaprogramowania godzin pracy kotła. W ciągu dnia temperatura powinna wynosić 20-22°C, natomiast w nocy można ustawić niższą wartość, na poziomie 17–18°C, ponieważ organizm lepiej odpoczywa w chłodniejszym otoczeniu. Tryb wakacyjny umożliwia ustawienie minimalnej temperatury podczas naszej nieobecności, aby dom się nie wychłodził, a instalacja wodna nie zamarzła. W bardziej zaawansowanych sterownikach istnieje możliwość ustawienia harmonogramu na każdy dzień tygodnia, co pozwala dostosować pracę systemu do indywidualnych potrzeb domowników.
Nowoczesne sterowniki posiadają tryby, które pomagają oszczędzać energię i obniżać rachunki za gaz. Tryb Eco-mode automatycznie dostosowuje temperaturę do niższych wartości w celu oszczędzania energii. Natomiast adaptacyjna regulacja temperatury pozwala sterownikowi uczyć się nawyków domowników i optymalizować zużycie energii, uwzględniając np. czas powrotu do domu. Sterownik pogodowy dostosowuje pracę kotła na podstawie temperatury na zewnątrz i wewnątrz budynku, dzięki czemu piec automatycznie zwiększa moc w chłodne dni i zmniejsza ją w cieplejsze. To rozwiązanie jest szczególnie korzystne w domach z dobrą izolacją, ponieważ zapewnia stabilną temperaturę, ograniczając koszty eksploatacji.
Jaką temperaturę ustawić na sterowniku pieca gazowego? Fot. Iwona Adamek/Deccoria.pl
Zbyt wysoka i zbyt niska temperatura w kotle gazowym - skutki
Przy bardzo wysokiej temperaturze wody grzewczej, kocioł pracuje intensywniej, co przekłada się na większe zużycie gazu i wyższe rachunki. Wysoka temperatura na kotle może także powodować nadmierne ogrzewanie pomieszczeń, co wpływa negatywnie na komfort cieplny i powoduje przesuszenie powietrza.
Wysoka temperatura przyspiesza zużycie rur, uszczelek i zaworów oraz sprzyja odkładaniu się kamienia kotłowego w rurach i wymiennikach ciepła. To zjawisko zmniejsza efektywność przenoszenia ciepła i wymusza dodatkowy wysiłek kotła, a to niestety skraca jego żywotność. Nagromadzony kamień może także powodować awarie i konieczność częstszego serwisowania.
Jeżeli kocioł pracuje w zbyt niskiej temperaturze, również zużyje więcej gazu i prądu. Będzie pracował dłużej, ale nie ogrzeje pomieszczeń do pożądanego poziomu, zwłaszcza gdy na zewnątrz panuje mróz. W budynku w chłodniejszych pomieszczeniach może dochodzić do kondensacji pary wodnej na ścianach i oknach, która sprzyja rozwojowi pleśni i grzybów. Długotrwałe zawilgocenie może wywoływać problemy zdrowotne u domowników i doprowadzić do uszkodzeń budynku.
Zbyt niska temperatura wody powracającej do kotła często powoduje tzw. zimny powrót. W tradycyjnych kotłach gazowych może wówczas dojść do kondensacji pary wodnej w wymienniku ciepła, co zwiększa ryzyko korozji i uszkodzeń kotła. System może zacząć się osadzać kamieniem lub zanieczyszczać, co wymaga dodatkowych działań konserwacyjnych i może zwiększyć częstotliwość serwisowania kotła.
Przeczytaj również:
Najlepsze miejsce na umieszczenie czujniku tlenku węgla. Gdzie go nie montować?
Jak sprawdzić jakość pelletu? Proste i skuteczne sposoby
Jak odpowietrzyć ogrzewanie podłogowe? Nie potrzebujesz fachowca