Spis treści:
- Dereń jadalny Juliusz – ozdobny i smaczny
- Jak uprawiać dereń jadalny Juliusz?
- Gdzie sadzić dereń jadalny Juliusz?
- Jakie właściwości ma dereń jadalny Juliusz?
Dereń jadalny Juliusz – ozdobny i smaczny
Dereń jadalny Juliusz to wyjątkowa roślina, która łączy w sobie walory estetyczne i kulinarne. Pochodzi z rodziny dereniowatych (Cornaceae) i jest jedną z odmian derenia jadalnego (Cornus mas), znanego również jako dereń właściwy.
Odmiana Juliusz wywodzi się z Europy Wschodniej i Azji Zachodniej. Naturalnie występuje na obszarach obejmujących południowo-wschodnią Europę, w tym Bałkany, a także Kaukaz i Mały Kaukaz. W Polsce ta roślina jest dobrze znana i ceniona od wieków, jednak odmiana Juliusz została wyhodowana stosunkowo niedawno. Może osiągać wysokość wynoszącą od 3 do 4 metrów.
Przeczytaj również: Przytnij dereń tak, by miał mocno czerwone pędy. Które gatunki trzeba przycinać na wiosnę?
Wczesną wiosną, zazwyczaj w marcu, na dereniu jeszcze przed rozwinięciem liści pojawiają się drobne, żółte kwiaty zebrane w gęste baldachogrona. W sezonie wegetacyjnym krzew zdobią ciemnozielone, eliptyczne liście, które jesienią przebarwiają się na odcienie żółci i czerwieni, tworząc spektakularny pokaz kolorów. Latem i wczesną jesienią krzew obsypany jest jaskrawoczerwonymi, błyszczącymi owocami, które dojrzewają w drugiej połowie sierpnia.
Oprócz walorów ozdobnych, dereń Juliusz jest ceniony za swoje smaczne owoce, przypominające małe śliwki. Są soczyste i mają wyrazisty, kwaskowaty smak. Zawierają cukry, kwasy, witaminy A i C oraz flawonoidy. Doskonale nadają się do spożycia na surowo, a także do przygotowywania przetworów.
Owoce derania Juliusza przypominają miniaturowe śliwki, są zdrowe i smaczne. Fot. wirestock/123RF.com
Jak uprawiać dereń jadalny Juliusz?
Najlepszy czas na sadzenie derenia to wiosna (kwiecień) lub jesień (październik). Dereń Juliusz preferuje żyzne, próchniczne i dobrze przepuszczalne gleby o pH wynoszącym od 6 do 7. Warto dodać kompost lub dobrze przegniły obornik do dołka sadzeniowego. Dereń najlepiej rośnie w miejscach słonecznych lub półcienistych. Unikaj pełnego cienia, ponieważ wtedy owocowanie może być słabsze. Roślina najlepiej rośnie w miejscach osłoniętych od silnych wiatrów.
Krzew sadzimy, wykopując dołek o głębokości i szerokości dwa razy większej niż bryła korzeniowa rośliny. Umieszczamy roślinę w dołku, zasypujemy ziemią i dobrze ugniatamy. Na koniec obficie podlewamy.
- Podlewanie
Dereń Juliusz nie wymaga regularnego podlewania. Należy jednak pamiętać, że młode rośliny potrzebują więcej wody do ukorzenienia się. Krzew nie wymaga również dużo składników odżywczych. Wczesną wiosną i późnym latem można zastosować kompost lub granulowany obornik.
- Kwitnienie i owocowanie
Kwiaty derenia jadalnego Juliusz są samopylne, jednak zyskamy większy plon, gdy pyłek pochodzi z innych odmian derenia. Kwiaty pojawiają się wczesną wiosną, zazwyczaj w marcu i utrzymują się przez około 7 tygodni. Owoce dojrzewają latem, od sierpnia do września, w zależności od warunków pogodowych. Z jednego krzewu możemy zebrać aż 15 kg.
- Przycinanie
Najlepszy moment na przycinanie derenia to późna zima albo wczesna wiosna, przed rozpoczęciem wegetacji. Usuwamy suche, chore i zbyt gęsto rosnące gałęzie. Przycinanie formujące nie jest konieczne, ale można je przeprowadzić, aby nadać krzewowi pożądany kształt.
- Rozmnażanie i przesadzanie
Dereń jadalny Juliusz można rozmnożyć na trzy sposoby. Pierwszym z nich jest pobranie sadzonek zielnych wczesnym latem. Drugi sposób to wykorzystanie odkładów, czyli ukorzenionych gałęzi przysypanych ziemią. Po roku możemy oddzielić od rośliny macierzystej. Trzecia to oczywiście wysiew z nasion, który wymaga jednak więcej czasu i cierpliwości.
Najlepszy moment na przesadzenie to wiosna lub jesień. Dereń przesadzamy z dużą bryłą korzeniową, aby zminimalizować stres rośliny. Po przesadzeniu obficie podlewamy.
- Choroby i szkodniki
Dereń jadalny jest dość odporny na choroby, ale może być atakowany przez mączniaka prawdziwego i plamistość liści. Może być narażony na ataki mszyc, przędziorków i gąsienic. Regularne kontrolowanie rośliny pozwala na szybkie reagowanie.
- Zimowanie
Krzew jest mrozoodporny, jednak młode rośliny warto zabezpieczyć na zimę, np. okrywając je agrowłókniną. Starsze rośliny nie wymagają szczególnej ochrony, ale można zastosować ściółkowanie wokół podstawy krzewu, aby chronić korzenie przed mrozem.
Gdzie sadzić dereń jadalny Juliusz?
Dereń Juliusz dobrze komponuje się z innymi krzewami i drzewami ozdobnymi. Można go sadzić w towarzystwie krzewów o kontrastowych liściach, takich jak berberysy, tawuły czy pęcherznice oraz drzew ozdobnych, takich jak magnolie, klony czy jarzębiny, które tworzą piękne tło dla derenia.
Krzew możemy również zasadzić w pobliżu agrestów, porzeczek czy borówki, tworząc atrakcyjne i funkcjonalne zakątki ogrodu. Dereń dobrze rośnie w towarzystwie jabłoni, grusz i śliw, co może pomóc w stworzeniu różnorodnego sadu.
Warto sadzić dereń w sąsiedztwie roślin, które mają podobne wymagania glebowe i świetlne, takich jak hortensje, azalie czy rododendrony.
Zobacz również: Dereń rozłogowy — popularne odmiany, uprawa, pielęgnacja i rozmnażanie. Co trzeba wiedzieć?
Zastosowanie w ogrodzie
Odmianę Juliusz wykorzystamy także jako część żywopłotu lub naturalnej osłony. Jego gęste ulistnienie i ozdobne owoce tworzą estetyczną barierę. Sadząc kilka krzewów w linii, można stworzyć atrakcyjny i funkcjonalny żywopłot, który dodatkowo dostarczy owoców.
Ze względu na swoje dekoracyjne walory, dereń jadalny doskonale nadaje się do sadzenia w centralnych punktach rabat i klombów. Jego wczesnowiosenne kwitnienie i jesienne owoce dodają koloru przez większą część roku.
Dereń Juliusz może być sadzony jako soliter, czyli pojedynczy, wyeksponowany krzew, który stanowi punkt centralny w ogrodzie. Warto sadzić go przy wejściach do ogrodu czy w pobliżu tarasów, gdzie będzie mógł przyciągać wzrok i cieszyć swoim wyglądem.
Dereń Juliu bardzo powinien by c sadzony w centralnej części ogrodu. Fot. Vladyslav Siaber/123RF.com
Jakie właściwości ma dereń jadalny Juliusz?
Owoce derenia są bogate w witaminę C, która wspomaga układ odpornościowy, a także zawierają witaminy A, E i K, które wspierają zdrowie skóry, oczu i układu krwionośnego. Zawierają silne antyoksydanty, takie jak flawonoidy i antocyjany, które pomagają w walce z wolnymi rodnikami i zmniejszają ryzyko chorób przewlekłych.
Można przygotowywać z nich dżemy i konfitury. Ich kwaskowaty smak nadaje przetworom wyjątkowego charakteru. Owoce derenia wykorzystuje się także do soków, syropów, nalewek i win. Można je marynować i konserwować, zarówno w słodkim, jak i kwaśnym wydaniu. Stanowią wyjątkowy dodatek do mięs, serów, ciast galaretek i lodów.
Suszone owoce derenia można dodawać do herbatek ziołowych, co nadaje im nie tylko smaku, ale również wzbogaca o cenne składniki odżywcze. Dzięki właściwościom przeciwzapalnym i antyoksydacyjnym, owoce derenia mogą być także używane do przygotowywania domowych kosmetyków, takich jak maseczki czy toniki.
Źródło: deccoria.pl
Przeczytaj również:
Atakuje pora, cebulę, czosnek i szczypiorek. Rdza pora - jak rozpoznać i zwalczać
Dlaczego cukinia zrzuca owoce? Ogrodniczy patent na dobre plonowanie cukinii
Żuraweczka (Heucherella) – uprawa, pielęgnacja, ciekawe odmiany