Spis treści:
- Czym są chwasty?
- Mech — piękny i miękki, ale szkodliwy
- Dlaczego chwasty i mech pojawiają się na trawniku
- Jak zapobiegać rozsiewaniu się chwastów i mchu na trawniku
- Likwidacja chwastów i mchu na trawniku
Czym są chwasty?
Amerykańska poetka twierdziła, że “chwast jest niczym innym, jak niekochanym kwiatem”. I coś w tym jest. Z definicji to rośliny, które są niepożądane w danym miejscu, ale w innym mogą być nawet pożyteczne. Niektóre z nich większość nawet lubi i ani myśli się ich pozbywać. Do chwastów zaliczane są m.in.:
- mniszek lekarski,
- babka zwyczajna,
- stokrotki polne,
- gwiazdnica pospolita,
- jaskry rozłogowe,
- koniczyna biała,
- rdest ptasi,
- perz właściwy,
- krwawnik pospolity,
- szczawik zajęczy.
Chwasty trawnikowe mają zwykle dość krótki okres wegetacji i bardzo szybko wydają nasiona, rozprzestrzeniając się jak szalone. Niesamowicie dobrze dostosowują się także do warunków otoczenia, przez co z powodzeniem krok po kroku wypierają trawy uprawne, a nawet wywołują ich całkowite wymarcie. W rezultacie mogą pojawić się na trawniku łyse placki.
Nie wszystkie są jednak przyczyną tak niekorzystnych efektów. Niektóre z nich, np. stokrotki nie wyrządzają zwykle krzywdy trawnikowi. Oczywiście, do pewnego momentu — nadmierny rozrost ich populacji może ograniczyć wzrost trawy m.in. przez konkurencję o wodę czy światło.
Aby zapobiec pojawieniu się chwastów, istotna jest systematyczna pielęgnacja Fot. 123RF/PICSEL
Mech — piękny i miękki, ale szkodliwy
Mech to niewielka roślina, nie posiada typowych dla innych roślin korzeni, łodyg i liści. Ich łodyżki, listki i chwytniki są zbudowane zupełnie inaczej, ale pełnią zbliżone funkcje. Roślina ta wprost stworzona jest do gromadzenia ogromnych ilości wody. Tym samym mogą zabezpieczać darń przed utratą wilgoci, chronić glebę przed erozją. Podobnie jak chwasty, obecnie porasta zarówno tereny leśne, jak i miejskie.
Wilgoć jest mchom niezbędna do przeżycia, dlatego chętnie wybierają nadmiernie wilgotne części trawnika. Jego niewielka ilość może rzeczywiście wyglądać dosyć uroczo. Jednak trzeba pamiętać, że w miejscu, w którym się pojawia, raczej nie wyrosną już inne rośliny, w tym takżę trawa. Jeśli rozrośnie się nadmiernie, doprowadzi trawnik do dramatycznego stanu. Trawa nie będzie w stanie pobrać korzeniami wody i substancji odżywczych, gdyż zabierze je mech. Może on także przyczynić się do rozwoju chorób grzybowych, dla których wilgoć to prawdziwy raj.
Czy mech to jednoznacznie szkodliwy osobnik w przydomowym ogrodzie? To zależy, jak na to patrzeć. Niewątpliwie może wyrządzić szkody. Jednak w japońskich ogrodach jest pożądany i sadzi się go tam celowo.
Dlaczego chwasty i mech pojawiają się na trawniku?
- Chwasty lubią kiełkować w miejscach, gdzie nie ma w ogóle trawy lub trawnik jest rzadki.
- Do inwazji chwastów przyczynia się również zbyt niskie koszenie, niedostateczne nawożenie i oszczędne podlewanie murawy.
- Mech wybiera miejsca zaniedbane, zacienione, z zagęszczoną (zbitą) oraz jałową glebą i słabym wzrostem trawy.
- Mech lubi także miejsca ze stojącą wodą oraz zbyt krótko strzyżoną trawą.
- Chwasty i mech mogą także pojawić się w miejscu po pozostawieniu na trawniku np. liści. Trawa w wyniku braku dostępu do tlenu i światła zacznie obumierać, pozostawiając łyse placki, będące doskonałą okazją do ataku. Co więcej, kompost z liści może zawierać nasiona chwastów.
- Nieregularne koszenie powoduje powstanie „filcu”, który osłabia kondycję trawy, zwiększając jej podatność na rozwój niechcianych roślin.
- Uważa się również, że znaczenie ma kwaśny odczyn gleby (poniżej 6). Na obniżenie pH wpływa m.in. znajdująca się na trawniku większa ilość szyszek czy igliwia, bądź wyłożenie obrzeży trawnika czy klombów np. granitem.
Jednym słowem, do występowania obu niechcianych roślin na ogrodowym trawniku przyczynia się niewłaściwa pielęgnacja. Często mech występuje jednocześnie z chwastami, co dodatkowo pogarsza sprawę.
Jak zapobiegać rozsiewaniu się chwastów i mchu na trawniku?
Jeśli chwasty i mech znajduje się zaraz za ogrodzeniem posesji, istnieje realna szansa, że zawita i do naszego ogrodu. W zasadzie szansa graniczy z pewnością. Z tego względu trzeba pamiętać o odpowiedniej i — co ważne — systematycznej pielęgnacji trawnika. Warto przyłożyć się do tego zadania i działać od początku. Walka z nadmiernie rozrośniętymi intruzami jest dużo bardziej czasochłonna i męcząca. Od czego zacząć?
Zadbaj o odpowiedni odczyn gleby
Dobrze pomyśleć o prewencji już podczas zakładania trawnika. Należy dokładnie oczyścić podłoże, odchwaścić (np. herbicydami) i sprawdzić odczyn gleby. Idealne pH dla traw wynosi pomiędzy 5,5 a 6,5. Co kilka lat warto wykonać wapnowanie gleby.
Stosuj nawozy
Intensywną zieleń i dobrą kondycję trawy będzie gwarantować wartościowa gleba. Dlatego też dobrze jest pamiętać o systematycznym odżywianiu trawnika nawozami mineralnymi lub organicznymi. Niektóre z nich są dodatkowo wzbogacane środkami przeciw mchom i chwastom. Aby ustalić potrzebną dawkę nawozu, warto wykonać analizę składu oraz odczynu gleby. To istotne, gdyż zdrowa i gęsta trawa w połączeniu z prawidłowym pH ziemi nie pozwoli na rozwój chwastów bądź mchu. Jakikolwiek błąd w dawkowaniu może skończyć się przenawożeniem lub zubożeniem gleby, a w konsekwencji pojawią się na niej chwasty i/lub mech.
Podlewaj trawnik regularnie, lecz z umiarem
Każdy szanujący się ogrodnik wie, iż trawa potrzebuje obfitego podlewania. Zasada głosi, iż woda ma wniknąć na 20 cm głębokości, a nie zalegać na powierzchni, co dzieje się przy słabym, ale częstym jej zraszaniu. Największy kłopot z poborem wody mają młode źdźbła trawy, których korzenie nie potrafią optymalnie pobierać wody. Czasem tej wody jest za dużo, a gdy ziemia nie jest zbyt przepuszczalna to korzenie zaczynają gnić. Zbita i wilgotna gleba, przerzedzające się obszary trawnika to doskonałe warunki dla mchu. Aby temu zapobiec, warto przekopać glebę i zmieszać ją z piaskiem, co rozluźni nieco jej strukturę. I zamontować zraszacze.
Kosiarka — prawdziwy postrach zielonych intruzów
Wprawdzie regularne koszenie nie jest w stanie całkowicie wyeliminować chwastów czy mchu, ale jest doskonałą profilaktyką ich rozprzestrzeniania się (choć istnieją gatunki chwastów, dla których koszenie jest ostatecznym ciosem). Systematyczne koszenie wraz z usuwaniem liści, skoszonej oraz obumarłej trawy pomaga zachować dobrą kondycję murawy. Co więcej, nie pozwala chwastom wytworzyć kwiatów, a tym samym nie dopuszcza do rozsiewania nasion. Istotne jest zachowanie odpowiedniej wysokości liści trawy- zbyt nisko strzyżona będzie łakomym kąskiem zarówno dla mchu, jak i chwastów.
Aeracja i piaskowanie
Aeracja, czyli napowietrzanie gleby pomaga m.in. wyeliminować warstwę “filcu”, która stanowi często przyczynę rozwoju idealnych dla mchu warunków. Polega ona na nakłuwaniu trawnika walcem z kolcami lub aeratorem spalinowym. Z kolei piaskowanie to po prostu rozsypywanie piasku (często zmieszanego np. z torfem czy ziemią) na powierzchni murawy. Dzięki temu poprawiają się właściwości fizykochemiczne podłoża. Połączenie tych metod znacznie wspomoże drenaż gleby.
Chwasty można też usuwać mechanicznie Fot. 123RF/PICSEL
Likwidacja chwastów i mchu na trawniku
W celu pozbycia się istniejących już chwastów i mchu na trawniku można zastosować środki ochrony. Są one dość skuteczne, jednak nie każdy chce stosować chemię w swoim ogrodzie. W takiej sytuacji można również zastosować metody mechaniczne, polegające na regularnym, ręcznym ich usuwaniu lub sięgnąć po naturalne preparaty.
Przeczytaj:
Mączniak prawdziwy: Jak pozbyć się pasożytów niszczących rośliny?