Boczniak — uprawa w domu
Boczniaki to rodzaj grzybów z rodziny boczniakowatych. Są obecne na każdym kontynencie poza Antarktydą. W Polsce najpowszechniej występującym i najczęściej zjadanym gatunkiem jest boczniak ostrygowaty. W naturze porasta pnie drzew liściastych. Rośnie zebrany w grupy, które wyglądem przypominają dachówki lub ostrygi. Wytwarza duże, mięsiste owocniki. Kapelusze wybarwiają się na różne kolory: od białego i popielatego, przez fioletowy i stalowoniebieski aż do brązowego. Widoczne od spodu blaszki są zazwyczaj białe lub szarawe, a w przypadku starszych osobników również fioletowe. Trzony są krótkie i jasne. Owocniki boczniaka ostrygowatego pojawiają się późną jesienią i w zimie. Grzyb jest odporny na mróz, a do wzrostu potrzebuje niedużej ilości światła. Niskie wymagania sprawiają, że z powodzeniem można hodować go w domu – i to przez cały rok.
Boczniaki – rodzaje
Poza boczniakiem ostrygowatym inne znane, jadalne gatunki boczniaków to:
- Boczniak cytrynowy – występuje przede wszystkim na terenie Azji, gdzie porasta topole, buki i wiązy. Wyróżnia się intensywnie żółtym kolorem. Rośnie w kępach i wytwarza niewielkie kapelusze. Boczniak cytrynowy nadaje się do uprawy w domu.
- Boczniak mikołajkowy – porasta rośliny z rodziny selerowatych. Ma gruby, mięsisty trzon i niewielki, brązowy kapelusz. Jest objęty ścisłą ochroną gatunkową.
- Boczniak różowy – występuje w tropikalnym klimacie; do wytworzenia owocników potrzebuje wysokiej temperatury (ok. 20-30 st. C). Nieduże kapelusze mają różowawo-pomarańczowy kolor.
- Boczniak łyżkowaty – w Polsce występuje rzadko i traktowany jest jako gatunek narażony na wymarcie. Przypomina nieco boczniaka ostrygowatego. Wytwarza jasne, kremowe kapelusze o średnicy ok. 5-12 cm z podwiniętymi krawędziami, pożółkłymi na końcach.
- Boczniak rowkowanotrzonowy – również narażony na wymarcie; pojawia się na martwych lub chorych drzewach. Kapelusze są jasne: białe lub płowożółte, na środku łukowate, a przy krawędziach wklęsłe.
Jak uprawiać boczniaka w domu?
Podobnie jak w przypadku uprawy roślin, kluczem do obficie owocującej hodowli jest zapewnienie boczniakom właściwych warunków, które zaspokoją ich potrzeby gatunkowe. Jak zacząć uprawiać boczniaki?
Boczniaki w domu można hodować na słomianych balotach Fot. 123RF/PICSELL
Amatorska uprawa boczniaka w domu jest łatwiejsza dzięki gotowym podłożom – balotom, na których wyrastają grzyby. Są to sprasowane bele słomy z przerośniętą grzybnią, umieszczone w specjalnych workach, które zapewniają jej właściwą cyrkulację powietrza. Kupić je można w centrach ogrodniczych i przez internet. Dzięki nim pierwsze zbiory przeprowadzać można już po ok. 3-4 tygodniach.
Boczniak – warunki
Kostki zawierające grzybnię boczniaka ostrygowatowego najlepiej trzymać w chłodnych, nieogrzewanych miejscach, gdzie temperatura przeważnie utrzymuje się na poziomie 10-16 st. C. Może to być więc garaż, piwnica lub altana. W cieplejszych warunkach owocniki grzybów mogą się nie zawiązać lub będzie ich niewiele. Zapewnienie odpowiedniej temperatury to jedna z trudności w uprawie boczniaków ostrygowych latem.
Boczniak — stanowisko
Hodowla grzybów nie wymaga żadnych doniczek czy pojemników. Baloty z grzybnią boczniaka wystarczy ułożyć na podłodze (okrytej dowolnym podłożem) w pomieszczeniu, gdzie będzie prowadzona uprawa. Miejsce powinno być osłonięte od przeciągu i bezpośredniego słońca. Perforowanej folii, w której znajduje się grzybnia, nie wolno nacinać, ani zdejmować. Jej zadaniem jest zapewnienie grzybom odpowiedniej wilgotności.
Boczniak — uprawa w domu. Dostęp do światła
Na wczesnym etapie hodowli baloty z boczniakiem ostrygowatym nie potrzebują dużej ilości promieni słonecznych, można je trzymać nawet w ciemności. Dopływ świata o średnim natężeniu należy im zapewnić, gdy pojawiają się pierwsze zawiązki grzybów (widoczne będą czarne, maleńkie kapelusze). Powinny mieć do niego dostęp przez ok. 8-12 godzin ciągu doby.
Boczniak – podlewanie
Boczniaki dobrze czują się w warunkach podwyższonej wilgotności powietrza. Nie zaleca się jednak bezpośredniego podlewania kostek z grzybnią ani trzymania ich stale w wodzie – to może zahamować rozwój grzybów oraz spowodować porażenie chorobami bakteryjnymi. W przypadku uprawy w domu w pobliżu balotów warto umieścić naczynie z wodą, która będzie parować do powietrza, zwiększając jego wilgotność. Pamiętajmy jednak, że poza wilgocią boczniaki do dobrego wzrostu potrzebują dostępu świeżego powietrza – podniesiona zawartość CO2 w może negatywnie wpłynąć na ich wzrost. Hodowlę w zamkniętym pomieszczeniu należy regularnie wietrzyć.
Młode, ok. dwucentymetrowe boczniaki można delikatnie zraszać wodą. Grzyby nie powinny być jednak mokre. Jeśli dojdzie do przelania hodowli, należy ją wysuszyć w ciągu 2 godzin (np. wietrząc pomieszczenie).
Gdy słomiane podłoże przeschnie po paru zbiorach i stanie się lekkie, można zanurzyć je na ok. 2-5 godzin w miękkiej wodzie, by znów napęczniało.
Hodowlę boczniaków można zacząć od samodzielnego zaszczepienia grzybni na pniu drzewa Fot. 123RF/PICSEL
Boczniak – szczepienie na pniu
Drugą, trudniejszą i bardziej pracochłonną metodą założenia hodowli grzybów jest samodzielne zaszczepienie grzybni boczniaka na pniu drzewa liściastego. Termin tego zabiegu przypada na okres od kwietnia do końca września. Aby zacząć uprawę, w pieniku wycina się głębokie otwory, w których następnie umieszcza się kołki z plechą i zabezpiecza się je woskiem pszczelim. Na koniec całość należy zawinąć w rozciągliwą folię. Tak przygotowane podłoże wymaga regularnego podlewania. Po ok. trzech miesiącach, gdy grzybnia przerośnie pień, uprawę wystawia się na działanie niskiej temperatury, by zainicjować owocowanie.
Boczniak – rozmnażanie
Kupioną w sklepie grzybnię można łatwo rozmnożyć – wystarczy wymieszać ją z ugotowaną pszenicą, przełożyć do plastikowych woreczków i schować do lodówki.
Boczniak — właściwości odżywcze
Boczniaki należą do jednych z bardziej wartościowych grzybów. Warto je jeść ze względu na bogaty skład i profil odżywczy. Mają niewiele kalorii, niski indeks glikemiczny, a w porównaniu do innych jadalnych gatunków – znacznie więcej białka. Są źródłem witamin z grupy B, witaminy D oraz minerałów takich jak: potas, cynk, selen, wapń. Zawarta w boczniakach lowastatyna obniża poziom cholesterolu we krwi. W diecie wegańskiej boczniaki traktowane są jako zamiennik dla flaków czy kurczaka.
Boczniaki i pieczarki to dwa różne grzyby. Różnią się smakiem, wyglądem i zawartością składników odżywczych Fot. 123RF/PICSEL
Boczniaki a pieczarki
Boczniaki i pieczarki to dwa różne rodzaje grzybów. Na masową skalę uprawiana jest pieczarka dwuzarodnikowa, która od boczniaka ostrygowatowego odróżnia się wyglądem, smakiem i zawartością składników odżywczych. Boczniaki są słodkawe i bardziej mięsiste. Pieczarki mają mniejsze kapelusze i niższe trzony. Owocniki przeważnie są białe lub szarawe. W zależności od wieku okazu blaszki są białawe, różowe i ciemnobrązowe. Przeczytaj, jak uprawiać pieczarki w domu.
Redakcja Deccoria.pl
Grzyby na odporność. Nie chodzi o zwykłe pieczarki na INTERIA.TV.