Spis treści:
- Czosnek niedźwiedzi – charakterystyka
- Właściwości czosnku niedźwiedziego
- Kiedy sadzić czosnek niedźwiedzi? Jesienne sadzenie krok po kroku
- Uprawa czosnku niedźwiedziego
Czosnek niedźwiedzi – charakterystyka
Roślina ta jest byliną, której zielone liście stanowią cenny surowiec zielarski. Czosnek niedźwiedzi (Allium ursinum) jest niewielki – dorasta do 40-50 cm wysokości. Wytwarza bezlistne, pełne w środku łodygi, u których nasady wyrastają lancetowate liście w intensywnie zielonym kolorze. Ulistnienie jest łudząco podobne do liści konwalii, dlatego gatunki te często są mylone. Ten błąd może sporo kosztować, ponieważ konwalie są trujące. Czosnek niedźwiedzi równie łatwo jest pomylić z silnie toksycznym ziemowitem jesiennym. Na szczęście nie narazimy się na to ryzyko, jeśli aromatyczny czosnek posadzimy na samodzielnie przygotowanej grządce w ogrodzie.
Czosnek niedźwiedzi, będący rośliną cebulową, wytwarza pod ziemią podłużne, żółtawe cebulki. To właśnie one mają być ulubionym przysmakiem niedźwiedzi, które wiosną budzą się z zimowego snu. Kwitnienie rośliny przypada na kwiecień oraz maj. Przypominające gwiazdki kwiaty czosnku niedźwiedziego są drobne, białe i zebrane w luźne baldachy. Czas kwitnienia nie jest najlepszy na zbieranie liści czosnku niedźwiedziego. Powinniśmy pozyskiwać je, zanim roślina zdąży wytworzyć kwiaty, ponieważ właśnie w tym okresie są one najbardziej aromatyczne i delikatne. Dlatego więc zbiór czosnku niedźwiedziego najlepiej zaplanować na marzec i początek kwietnia. Czosnkowy zapach jest charakterystyczny dla wszystkich części rośliny, nie tylko zielonych liści.
Delikatne kwiaty czosnku niedźwiedziego są zebrane w luźne baldachy. Fot. CanvaPro
Cenną dla zielarzy roślinę możemy spotkać w stanie naturalnym na terenie Azji i Europy, również w Polsce. Musimy mieć jednak świadomość, że czosnek niedźwiedzi od 2004 r. jest objęty częściową ochroną gatunkową, w związku z czym nie możemy wejść do lasu i po prostu go zerwać. Możliwość pozyskiwania dziko rosnącej rośliny regulują odpowiednie przepisy prawne, których złamanie jest surowo karane (Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin (Dz.U. 2014 poz. 1409)). Zbioru można dokonać wyłącznie na terenie wybranych województw i po uzyskaniu specjalnego pozwolenia od regionalnego dyrektora ochrony środowiska lub Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska. Warunkiem jest również pozostawienie w miejscu pozyskiwania 75% występujących tam roślin.
Przeczytaj również: Jesienne sadzenie czosnku ozdobnego. Kuliste kwiaty będą królować w ogrodzie na wiosnę
Właściwości czosnku niedźwiedziego
Czosnek niedźwiedzi jest nie tylko smakowitym i aromatycznym dodatkiem do potraw. Przede wszystkim stanowi wartościowy surowiec zielarski, który jest ceniony za prozdrowotne właściwości. Czosnek niedźwiedzi działa na organizm antybakteryjnie i przeciwgrzybiczo, a także wspiera odporność organizmu, dzięki czemu chroni przed rozwojem infekcji. Ponadto podnosi poziom cholesterolu HDL, czyli tzw. dobrego cholesterolu, dzięki czemu zmniejsza ryzyko rozwoju chorób układu sercowo-naczyniowego i reguluje ciśnienie krwi. Spożywanie czosnku niedźwiedziego może również pozytywnie wpłynąć na pracę układu pokarmowego.
Wszystkie te właściwości zawdzięczamy obecności w czosnku niedźwiedzim cennych minerałów, przede wszystkim siarki, żelaza, manganu oraz selenu, a także witamin A, E i C. Nie można zapominać, że roślina ta obfituje również w dobroczynne flawonoidy, olejki eteryczne oraz fitoncydy, m.in. antywirusową allicynę.
Zbiór czosnku niedźwiedziego z grządki najlepiej zaplanować na marzec i początek kwietnia. Fot. CanvaPro
Kiedy sadzić czosnek niedźwiedzi? Jesienne sadzenie krok po kroku
Pełen prozdrowotnych składników czosnek niedźwiedzi możemy mieć na wyciągnięcie ręki, jeśli zdecydujemy się na jej samodzielną uprawę w przydomowym ogrodzie. Kiedy sadzić czosnek niedźwiedzi? Najlepszy jest termin jesienny. Choć uprawę tej rośliny można rozpocząć od wysiania nasion w październiku lub listopadzie, nie jest to najlepszy wybór. Materiał ten wymaga długotrwałej stratyfikacji, nasiona często nierównomiernie kiełkują, przez co uprawa nie zawsze kończy się powodzeniem. Dużo łatwiejszą i mniej zawodną metodą jest sadzenie cebul czosnku niedźwiedziego, które przeprowadzamy w sierpniu, wrześniu lub październiku.
Jesienne sadzenie czosnku niedźwiedziego w gruncie powinno odbywać się na głębokości ok. 5-8 cm, dlatego w pierwszym kroku przygotowujemy dołki w podłożu. Cebulki o podłużnym kształcie umieszczamy w przygotowanych otworach piętką do dołu i zasypujemy warstwą podłoża. Podczas sadzenia czosnku niedźwiedziego warto zachować co najmniej 10-centymetrowy odstęp między poszczególnymi roślinami.
Czosnek niedźwiedzi obfituje w substancje o właściwościach leczniczych. Fot. CanvaPro
Uprawa czosnku niedźwiedziego
Uprawa czosnku niedźwiedziego nie należy do trudnych, ponieważ roślina ta nie jest szczególnie wymagająca. Jedyne, o co musimy zadbać, to:
- Stanowisko – czosnek niedźwiedzi preferuje stanowiska całkowicie zacienione lub takie, które znajdują się w lekkim półcieniu. Uprawa w miejscu słonecznym niestety się nie sprawdzi. Roślina ta będzie czuła się najlepiej pod drzewami i krzewami liściastymi.
- Podłoże – pod uprawę czosnku niedźwiedziego wybierzmy przepuszczalną, żyzną oraz bogatą w próchnicę ziemię, która będzie stale lekko wilgotna. Unikajmy jednak gleb podmokłych. Podłoże powinno mieć odczyn lekko kwaśny.
- Podlewanie – czosnek niedźwiedzi powinien być regularnie nawadniany przez całą wiosnę. Podlewanie nie jest konieczne po ustaniu kwitnienia, ponieważ roślina zacznie stopniowo obumierać. Czosnku niedźwiedziego nie należy dodatkowo nawadniać zimą, ponieważ zastój wody w podłożu doprowadzi do gnicia podziemnych cebul.
- Nawożenie – czosnek niedźwiedzi nie wymaga systematycznego nawożenia, ale co wiosnę możemy zasilać go kompostem. Nawóz organiczny możemy wykorzystać również podczas jesiennego sadzenia cebul tej rośliny. Wystarczy rozłożyć go na wybranym stanowisku w ogrodzie i przekopać z glebą.
- Rozmnażanie – mając już czosnek niedźwiedzi w ogrodzie, możemy rozmnażać go poprzez oddzielenie cebul przybyszowych od rośliny matecznej. W tym celu jesienią czosnek wykopujemy, odłamujemy lub odcinamy nowo wytworzone cebulki i sadzimy je na stałym miejscu w ogrodzie.
Jesienią z miejsca uprawy czosnku niedźwiedziego nie zabierajmy opadłych z drzew liści. Choć jest to roślina mrozoodporna, warto zabezpieczyć ją przed chłodem tym naturalnym okryciem.
Źródła: deccoria.pl
Przeczytaj również:
Nie tylko cebula i czosnek. Co jeszcze można posadzić w tym roku na przyszłoroczne zbiory?
Jak przygotować ziemię pod sadzenie czosnku? Regeneracja gleby przyniesie większe plony
Sadzenie czosnku zimowego. Co wrzucić do dołka, żeby główki urosły duże i zdrowe?