Z artykułu dowiesz się:
- Skąd pochodzi kalina
- Jak wygląda kalina
- Jakie są najpiękniejsze gatunki kaliny
- Jakie choroby i szkodniki zagrażają kalinie
Kalina — charakterystyka
Kalina (łac. Viburnum) to krzew, który liczy ponad 170 gatunków. Naturalnie różne z gatunków żyją w różnych miejscach. Większość kalin w naturze można spotkać w klimacie umiarkowanym w północnej części globu.
W Polsce dziko rosną tylko dwa gatunki. Inne są natomiast często uprawiane jako rośliny ozdobne w przydomowych ogrodach, parkach czy na osiedlach. Niektóre z nich można spotkać wyłącznie w ogrodach botanicznych.
Jak wygląda kalina?
Wygląd kaliny zależny jest od tego, o którym gatunku mowa. Można jednak wyróżnić kilka wspólnych cech dla tej rośliny. Jest to krzew, który standardowo wyrasta do 1-5 m wysokości. Stosunkowo mocno się rozkrzewia i charakteryzuje pięknymi kwiatami.
Kwiatostany układają się najczęściej w kulisty kształt, ale są też płaskie. Ich kolorystyka obejmuje m.in. biel, róż, czerwień, bordo, fiolet czy zieleń. Rolę dekoracyjną mają też kolorowe jagody rosnące na gałęziach, gdy kwiaty przekwitną. Niektóre kaliny są ponadto zimozielone, a inne zrzucają liście.
Kalinę możesz posadzić jako soliter lub razem z innymi okazami albo nawet innymi gatunkami. Dobrze nadaje się też do użycia w żywopłotach czy jako element kolorowej kwiecistej kompozycji.
Przeczytaj również: Krzewuszka cudowna zamieni ogród w baśniowy raj. Tak sprawisz, że obficie zakwitnie
Kalina pięknie prezentuje się w ogrodzie. Fot. 123RF/PICSEL
Kalina drzewna — gatunki
Rodzina kalin jest bardzo liczna. Z tego powodu do wyboru masz sporo różnych gatunków. Warto wybrać te, które będą odpowiadały ci zarówno pod kątem wyglądu, jak i warunków uprawnych. Niektóre preferują mocne słońce, inne półcień, a jeszcze kolejne spokojnie rosną w cieniu. Większość dostępnych w Polsce gatunków jest mrozoodpornych. Poznaj najpopularniejsze gatunki kaliny i dowiedz się, jakich warunków wymagają do uprawy.
- Kalina koralowa
Jeden z dwóch gatunków rosnących w Polsce naturalnie. Dziko występuje także w innych częściach Europy, Azji i Ameryce Północnej. Dorasta do ok. 4-4,5 m wysokości i ok. 2 m szerokości. Ma dość spore ząbkowane liście i białe kwiaty, które kwitną w maju i czerwcu. Gdy kwiaty przekwitną, na krzewie pojawiają się czerwone kulki owoców. Jesienią liście zmieniają kolor na bordowy i przepięknie prezentują się razem z innymi jesiennymi okazami.
Kalina koralowa wymaga słonecznego lub półcienistego stanowiska, dobrze radzi sobie też w zimie i jest odporna na mróz. Gleba powinna być lekko kwaśna lub obojętna, żyzna i dość przepuszczalna. Ten gatunek kaliny świetnie nadaje się też do uprawy w miastach, ponieważ dobrze znosi zanieczyszczone powietrze. Roślinę najlepiej podlewać w ciepłych i suchych miesiącach – podłoże powinno być stale wilgotne, ale nie zalane.
Kalina koralowa jest ponadto znana ze swoich właściwości. Wszystkie jej części zawierają m.in. flawonoidy, pektyny, związki fenolowe i garbniki.
Przeczytaj również: Najlepsze rośliny na żywopłot liściasty. Wytrzymałe, szybko rosnące i podatne na cięcie
Kalinę koralową wyróżniają czerwone owoce. Fot. 123RF/PICSEL
- Kalina praska
Kalina praska została uzyskana w latach 50. ubiegłego stulecia i od tego czasu jest częstym gościem wielu ogrodów. Osiąga do ok. 2,5 m wysokości. Oprócz biało-różowych kwiatów jej ozdobą są skórzaste liście, bardzo atrakcyjnie pomarszczone. Ze względu na swoje stosunkowo niewielkie rozmiary możesz uprawiać ją również w donicy – nie wymaga zimowania w domu, ponieważ jest mrozoodporna.
Ten gatunek kaliny lubi słoneczne i półcieniste stanowiska. Nie ma natomiast dużych wymagań co do gleby, dlatego wystarczy standardowa ziemia ogrodowa. Pamiętaj jednak, by podłoże było wilgotne i nie przysychało. W miesiącach letnich niezbędne będzie więc nawadnianie.
Kalina praska ma charakterystyczne jasne drobne kwiaty zebrane w baldachy. Fot. Pexels
- Kalina sztywnolistna
Ten gatunek naturalnie rośnie przede wszystkim w Chinach. W całej Europie i Polsce spotkasz go w ogrodach, jednak nie występuje dziko. Kalina sztywnolistna jest ponadto gatunkiem zimozielonym, dlatego pięknie zdobi ogród czy park przez cały rok. Roślina dorasta do ok. 3 m i kwitnie na biało w kwietniu oraz maju. Ma ponadto ciekawe liście – jajowate, podłużne i błyszczące. Zdobią ją też małe okrągłe owoce.
Niestety ten gatunek kaliny nie jest w pełni odporny na mróz, dlatego najczęściej uprawia się go w cieplejszych stronach Polski (na Zachodzie). Kalina sztywnolistna jest świetną rośliną do uprawiania w zacienionych miejscach. Lubi bowiem ciemniejsze stanowiska i nie potrzebuje dużo słońca. Miejsce powinno być jednak osłonięte od wiatru. Ten gatunek lubi ponadto żyzną i próchniczą glebę.
Kalina sztywnolistna to gatunek zimozielony. Fot. 123RF/PICSEL
- Kalina wawrzynowata
Kalina wawrzynowata w naturze rośnie przede wszystkim w krajach śródziemnomorskich i jest gatunkiem zimozielonym. Jest jednak dość odporna na mróz, dlatego świetnie radzi sobie też w polskich ogrodach i parkach – szczególnie w cieplejszych rejonach. Zwykle ma do 2-3 m wysokości, jej liście są ciemnozielone i wydłużone. Krzew zdobią białe kwiaty wyrastające z różowych pączków, które najlepiej kwitną w pełnym słońcu.
Dla tego gatunku warto zatem wybrać stanowisko mocno słoneczne i jasne. Powinno być też osłonięte od wiatru. Kalina wawrzynowata najlepiej znosi żyzne i przepuszczalne podłoże. Nie lubi suszy, ale również nadmierne nawadnianie może niekorzystnie wpłynąć na jej rozwój.
Kwiaty kaliny wawrzynowatej rozkwitają z charakterystycznych różowych pączków. Fot. 123RF/PICSEL
- Kalina hordowina
Drugi z gatunków kaliny, który dziko rośnie w Polsce, jednak w naturze spotkasz go bardzo rzadko. Do innych naturalnych miejsc jej występowania należą Ameryka Północna, Azja i Europa. Roślina nie jest zimozielona. Kalina hordowina wyrasta do 3-5 m wysokości. Ma stosunkowo niewielkie liście, które są jajowate. To ponadto kolejny gatunek z białymi kwiatami, które najczęściej kwitną w czerwcu.
Ten rodzaj wymaga słonecznego lub półcienistego stanowiska. Dobrze rośnie natomiast nawet na wietrze. Średnio znosi jednak mróz, dlatego najlepiej radzi sobie w cieplejszych częściach Polski. Gleba powinna być gliniasta i zasadowa, obojętna lub lekko kwaśna. Warto dbać te o regularne podlewanie, podłoże musi być stale wilgotne.
Przeczytaj również: Tej nie kocham, tej nie lubię... Tych roślin absolutnie nie sadź obok siebie!
Kalina hordowina ma niewielkie liście i zakwita na biało. Fot. 123RF/PICSEL
Kalina — choroby i szkodniki
Kalina jest stosunkowo odporna na choroby. Częściej narażona jest natomiast na szkodniki. Co najbardziej zagraża kalinie? Do głównych infekcji i inwazji należą:
- plamistość liści kaliny – choroba grzybowa, która objawia się niewielkimi plamkami z czerwoną obwódką, a następnie ich wykruszeniem, bardzo ważne jest jak najszybsze zareagowanie i usunięcie chorych fragmentów,
- szarynka kalinówka – chrząszcz, wygryza dziury w liściach kaliny, najczęściej pierwsze objawy pojawiają się w maju,
- mszyce kalinowe – atakują głównie kalinę koralową i powodują skręcanie oraz deformację liści.
W przypadku chorób i szkodników warto działać od razu. Jeśli tylko zauważysz niepokojące objawy, wykonaj oprysk. Warto ponadto opryskiwać roślinę profilaktycznie w określonych terminach, by zmniejszyć ryzyko, że infekcje lub inwazje w ogóle się pojawią.
Przeczytaj również: Skuteczny i tani środek na szkodniki. Wystarczy kilka kropel
Kalina — ciekawostki
Kalina znajduje szczególne miejsce w kulturze Słowian. Występuje w wielu pieśniach ludowych, literaturze i obrzędach. W mitologii słowiańskiej kalina związana jest z symboliką słońca i uznawana jest za coś nietykalnego i świętego. Uważana była również za symbol młodości, niewinności i nieśmiertelności. Jej czerwone owoce przypominające krople krwi kojarzyły się ludziom z narodzinami i życiem. Czasami sadzono ją na grobach młodych dziewcząt i chłopców jako wyraz smutku. Kalinie przypisywano także magiczne moce. Można było się pod nią schronić w czasie burzy, ponieważ wierzono, że piorun nigdy w nią nie trafi. Sadzono ją również na obrzeżach posesji, gdyż miała chronić przed demonami i złymi mocami. Kalina uznawana była także za świętą roślinę łączącą żywych ze zmarłymi. Nie można było się do niej zbliżać, ani nawet wąchać! A zniszczenie drzewa było uznawane jako ciężki grzech.
Kalina to jeden z chętniej uprawianych krzewów w Polsce i na całym świecie. Mnogość odmian pozwala wybrać najlepszą do swojego ogrodu. Jeśli szukasz krzewu, który pięknie kwitnie i jest stosunkowo łatwy w uprawie – wybierz kalinę!
Przeczytaj:
Czego nie lubi magnolia? Błędy w uprawie magnolii