Spis treści:
- Czym są rośliny fitosanitarne i jak je wykorzystać?
- Które rośliny fitosanitarne zwalczają szkodniki?
- Które rośliny fitosanitarne poprawiają stan gleby?
- Jakie rośliny fitosanitarne posadzić na rabatach?
Czym są rośliny fitosanitarne i jak je wykorzystać?
Chrzan, czosnek, cebula, rzepak, owies… To tylko niektóre z roślin o wielokierunkowym działaniu. Przede wszystkim nadają się do wykorzystania w kuchni i ładnie wyglądają na grządkach. Okazuje się, że jednocześnie wykazują zbawienne działanie na okoliczną roślinność i glebę. Tak działające gatunki znajdziesz także wśród roślin ozdobnych (są to np. facelia, aksamitka, ogórecznik).
To rośliny fitosanitarne – czyli takie, dzięki którym znacznie łatwiej walczyć z nieproszonymi gośćmi, głównie chorobami, szkodnikami i chwastami. Wydzielając specjalne związki, odstraszają m.in. nicienie, stonkę ziemniaczaną czy mątwiki buraczane, a także działają grzybobójczo i bakteriobójczo. Mają również właściwości użyźniające glebę, dzięki którym okoliczne rośliny pięknie i zdrowo rosną.
Jak wykorzystać rośliny fitosanitarne w ogrodzie? Takie rozwiązanie jest chętnie stosowane zarówno w ekologicznej uprawie przemysłowej, jak i przydomowych ogródkach warzywnych czy na ozdobnych rabatach. Rośliny fitosanitarne można zasadzić jako przedplon lub międzyplon (poplon) – wówczas wzbogacają ziemię i pomagają przygotować stanowisko dla kolejnych gatunków (np. warzyw czy owoców). Przydają się więc jako zielony nawóz, który jest ekologiczny i bezpieczny dla środowiska oraz człowieka.
Rośliny fitosanitarne nadają się także do posadzenia pomiędzy innymi roślinami lub wokół nich (np. obok drzew owocowych), również z powodu swoich walorów dekoracyjnych czy smakowych. Warto, by stanowiły ok. 15–25% ogrodu.
Przeczytaj również: Posadź w ogrodzie i warzywniaku, a pozbędziesz się szkodników i groźnych chorób
Które rośliny fitosanitarne zwalczają szkodniki?
Jednym z głównych zadań roślin fitosanitarnych jest walka ze szkodnikami, które często uprzykrzają ogrodnikom życie. Te dobroczynne gatunki po posadzeniu wytwarzają związki szkodnikobójcze – zwalczają nieproszonych gości, a także hamują ich rozwój i zapobiegają kolejnym atakom.
Zobacz, które rośliny fitosanitarne sprawdzą się w twoim przypadku (w zależności od rodzaju szkodników).
- Stonka ziemniaczana – chrzan pospolity.
- Nicienie – owies, gorczyca, gryka, aksamitka, cykoria, len, kukurydza.
- Mątwik – facelia błękitna, gorczyca.
- Drutowce – gryka, gorczyca.
- Mączlik – aksamitka, nagietek.
- Bielinek kapustnik – aksamitka.
- Mszyce – nasturcja, lawenda, bylica piołun.
- Owocówki – bez, lawenda.
- Gryzonie – nostrzyk, czosnek.
Wśród niechcianych gości znajdują się także chwasty, które szybko potrafią zamienić nawet piękny ogród w prawdziwy chaos. Na szczęście również w tym przypadku z pomocą spieszą rośliny fitosanitarne. Ze zwalczaniem chwastów i hamowaniem ich dalszego wzrostu dobrze radzą sobie m.in. rzepak, gorczyca, gryka czy rzodkiew oleista.
Gorczyca pomaga zwalczać m.in. mątwika. Fot.rvimages/CanvaPro
Które rośliny fitosanitarne poprawiają stan gleby?
Działanie wielu roślin fitosanitarnych polega także na stymulacji rozwoju mikroorganizmów, dzięki którym gleba staje się żyźniejsza i mniej zmęczona – a więc po prostu lepszej jakości. Często korzenie tego typu gatunków działają też mechanicznie, spulchniając glebę.
Lepsza struktura i parametry gleby (m.in. wyższa zawartość składników mineralnych) stymulują wzrost gatunków ozdobnych i użytkowych. Które rośliny fitosanitarne poprawiają stan gleby? W twoim ogrodzie nie może zabraknąć facelii, rzepaku, gryki, owsa, nostrzyka czy rzodkwi oleistej.
Wiele roślin fitosanitarnych ma również właściwości zwalczające patogeny. Przykładowo czosnek, cebula i chrzan – dzięki zawartości fitoncydów – działają antybakteryjnie i antygrzybiczo, zmniejszając m.in. ryzyko szarej pleśni (np. na truskawkach).
Przeczytaj również: Koniecznie wysiej, a potem posadź w ogrodzie. Nasturcje nie tylko wabią mszyce
Jakie rośliny fitosanitarne posadzić na rabatach?
Jeśli lubisz rabaty ozdobne – również na balkonie czy tarasie – zaprzyjaźnij się z dekoracyjnymi roślinami fitosanitarnymi. Doskonale uzupełnią kompozycję twoich kwiatów, a jednocześnie pomogą im pięknie rosnąć.
Nasturcje warto posadzić obok róż, tworzą barierę przed mszycami. For. BasieB/CanvaPro
Jakie rośliny fitosanitarne posadzić na rabatach, by cieszyć oko estetycznym i ciekawym połączeniem? Są to głównie:
- nagietek – chroni m.in. przed mączlikiem i nicieniami, ma piękne kwiaty w żółtych i pomarańczowych odcieniach;
- len – roślina doskonała do walki z nicieniami, o delikatnych błękitnych kwiatach;
- facelia błękitna – poprawia jakość gleby i pomaga walczyć z mączlikiem, a jednocześnie pięknie zdobi ogród;
- nasturcja – wabiąc mszyce, chroni okoliczne rośliny (np. róże) przed atakiem tych szkodników, a przy tym cieszy oczy kolorowymi kwiatami.
Już wiesz, które rośliny fitosanitarne poprawiają stan gleby, a także zwalczają szkodniki i chwasty. Zadbaj więc o to, by zrobić dla nich miejsce również w swojej zielonej oazie. Jeśli uprawiasz ogród warzywny (lub dopiero chcesz zacząć) bądź inne gatunki użytkowe, pomyśl też o wykorzystaniu roślin fitosanitarnych jako przedplon lub międzyplon.
Źródła: deccoria.pl, ozoopole.pzd.pl
Przeczytaj również:
Najlepsza na zielony nawóz. Kiedy i jak siać facelię?
Niezrównana roślina zadarniająca, tworzy kwietne poduszki. Kiedy sadzić i jak pielęgnować żagwin?
Pajęczy kwiat rodem z tropikalnych lasów. Kleome ciernista zdobi ogród przez całe lato