Spis treści:
- Kalaminta mniejsza – czyścica
- Odmiany kalaminty mniejszej
- Uprawa kalaminty mniejszej
- Zastosowanie kalaminty mniejszej
Kalaminta mniejsza – czyścica
Kalaminta mniejsza (Calamintha nepeta) to niska bylina z rodziny jasnotowatych, która w zależności od odmiany może dorastać do 15-30 cm wysokości. Czasem zaliczana jest do ziół, gdyż spokrewniona jest z takimi roślinami, jak mięta, melisa lekarska, oregano czy szałwia lekarska. Roślina ta znana jest też pod nazwą czyścica, a w środowisku naturalnym występuje na południu i południowym wschodzie Europy oraz w Turcji. Kalaminta mniejsza preferuje miejsca suche, dlatego często można ją spotkać w miejscach kamienistych. Charakteryzuje się wzniesionym, wyprostowanym pokrojem, który z czasem staje się kępiasty. Pędy rośliny są mocno rozgałęzione oraz często drewnieją od dołu. Wyrastają na nich odwrotnie jajowate liście o ząbkowanych brzegach (są one ciemnozielone i owłosione).
Kalaminta mniejsza najpiękniej wygląda w okresie kwitnienia. W czerwcu w kącikach jej liści pojawiają się drobne kwiaty, które tworzą ładne kwiatostany. W zależności od odmiany mogą one być białe, niebieskie lub liliowe. Pozostają one na roślinie bardzo długo, bo aż do października. Są one miododajne, dlatego zwabiają pszczoły i inne owady zapylające (z kolei zwierzęta jeleniowate nie lubią tej rośliny). Warto też wiedzieć, że kalaminta mniejsza czasem nazywana jest piękną miętą, ponieważ wydziela przyjemny miętowy zapach. To sprawia, że roślina ta nie tylko pięknie wygląda i pachnie, ale też świetnie smakuje. Ciekawostką jest też fakt, że członkowie amerykańskiego stowarzyszenia branżowego Perennial Plant Association (PPA) już od ponad 30 lat wybierają „Bylinę Roku”. Natomiast w 2021 roku została nią kalaminta mniejsza.
Odmiany kalaminty mniejszej
Kalaminta mniejsza występuje w wielu odmianach, które różnią się przede wszystkim wysokością, kolorem kwiatów oraz terminem kwitnienia. Do najpopularniejszych warto zaliczyć m.in.:
- 'Marvalette Blue' – odmiana dorasta do około 20 cm wysokości. Tworzy niebieskofioletowe kwiaty, które utrzymują się od czerwca aż do października. Świetnie nadaje się na skalniaki, rabaty kwiatowe, obwódki, a także do doniczek;
- 'Blue Cloud' – odmiana o jasnoniebieskich kwiatach, która osiąga wysokość około 30 cm. Kwitnie do przymrozków, a do tego pięknie pachnie. Stanie się oryginalną ozdobą każdego ogrodu, gdyż wygląda niczym niebieska chmurka;
Kalaminta mniejsza to nie tylko ozdobna bylina, ale również przyprawa i zioło. Fot.tamu1500/123RF/Alain Kubacsi/East News
- 'White Cloud' – urocza odmiana o białych kwiatach, które są zebrane w kłosowate kwiatostany. Jej kwitnienie trwa zwykle od maja do września. Odmiana ta polecana jest do sadzenia w dużych grupach (po 10-20 sztuk);
- 'Marvalette White' – odmiana o drobnych, śnieżnobiałych kwiatach, które utrzymują się na roślinie do października. Doskonale sprawdzi się na rabatach, w ogrodach skalnych oraz w pojemnikach.
Przeczytaj również: Zimowanie kanny. Możesz zrobić to na dwa sposoby
Uprawa kalaminty mniejszej
Kalaminta mniejsza może być uprawiana zarówno w gruncie, jak i w doniczkach na balkonie lub tarasie. Jest rośliną mało wymagającą – potrzebuje niewiele, by zdrowo rosnąc i kwitnąć przez większość sezonu. Jak uprawiać kalamintę mniejszą? Poznaj najważniejsze wskazówki.
- Siew – uprawa kalaminty mniejszej jest możliwa poprzez wysiew nasion. Możemy umieścić je bezpośrednio w gruncie lub w doniczkach (robimy to w kwietniu lub maju). Optymalna głębokość siewu to około 0,5 cm.
- Stanowisko – kalaminta mniejsza najlepiej czuje się w miejscach słonecznych, ale poradzi sobie też w półcieniu, choć nie będzie już tak bujnie kwita (natomiast jej zapach będzie bardziej intensywny). Wykazuje umiarkowaną odporność na niskie temperatury, natomiast w chłodniejszych regionach może przemarzać (w związku z tym wskazane jest okrycie rośliny na zimę).
- Podłoże – roślina nie ma dużych wymagań glebowych. Mimo to preferuje gleby przepuszczalne, wapienne, kamieniste i umiarkowanie wilgotne, najlepiej o odczynie zbliżonym do obojętnego.
- Podlewanie – dobrze ukorzenione rośliny wykazują dużą odporność na suszę. W okresie letnim podlewamy je nie częściej niż raz w tygodniu. Należy unikać przelania, które może prowadzić do gnicia korzeni. W przypadku uprawy w donicach powinny one mieć otwory na dnie, które umożliwiają odpływ nadmiaru wody. Warto również pamiętać o warstwie drenażowej, która zabezpiecza korzenie przed gniciem.
Kalaminta mniejsza wydziela delikatny, miętowy zapach. Fot.tamu1500/123RF.com
- Nawożenie – co jakiś czas kalamintę można wzmocnić uniwersalnymi preparatami wieloskładnikowymi. Wiosną można też zastosować nawozy organiczne, takie jak np. kompost czy obornik granulowany.
- Przycinanie – wiosną można także przeprowadzić cięcie formujące, aby nadać roślinie pożądanego kształtu. Warto też na bieżąco usuwać przekwitłe kwiatostany, aby pobudzić tworzenie nowych i przedłużyć kwitnienie kalaminty mniejszej.
- Rozmnażanie – wczesną wiosną roślinę można podzielić i rozsadzić. Rozmnażanie kalaminty mniejszej jest również możliwe poprzez wysiew nasion. Co więcej, roślina bardzo łatwo rozsiewa się sama.
- Choroby i szkodniki – czyścica jest rzadko atakowana przez choroby, ale niekiedy może paść ofiarą mączniaka prawdziwego. Natomiast szkodniki nie stanowią zagrożenia dla rośliny, gdyż odstrasza je miętowy zapach.
Zastosowanie kalaminty mniejszej
Kalaminta mniejsza ma wszechstronne zastosowanie w ogrodzie. Sprawdzi się na skalniakach, wzdłuż ścieżek, w ogródkach ziołowych i warzywnych, a także jako obwódka rabat kwiatowych czy trawnika. Ponadto można ją posadzić w pojemnikach, dzięki czemu stanie się piękną ozdobą balkonów i tarasów. Najlepiej prezentuje się w dużych grupach oraz w towarzystwie takich kwiatów, jak szałwia, dzielżan ogrodowy, pysznogłówka, gipsówka, jeżówka, werbena, liatra kłosowa, rozchodnik okazały czy kłosowce. Nadaje się również na kwiat cięty.
Mało kto jednak zdaje sobie sprawę z tego, że kalaminta mniejsza znajduje zastosowanie w kuchni. Jest wykorzystywana jako przyprawa (zwłaszcza w rejonach o klimacie śródziemnomorskim). Używa się jej do zup, sosów, dań warzywnych i serów, a jej delikatnie miętowy aromat nadaje potrawom unikalnego smaku. Co więcej, jest ceniona w medycynie ludowej, gdyż pomaga na przeziębienie i bezsenność.
Źródło: deccoria.pl
Przeczytaj również:
Jak dbać o chryzantemy, by długo kwitły? Zrób prostą odżywkę i podlewaj regularnie
Stosowanie obornika granulowanego jesienią. Do czego używać? Jakich błędów nie popełnić?