Miedzian w ogrodzie. Jak i kiedy robić opryski z miedzianu?

Z tego artykułu dowiesz się: 

• Jakie są zalety i wady miedzianu
• Miedzian – czy jest szkodliwy dla zdrowia człowieka
• Kiedy robić opryski z miedzianu
• Ile trwa okres karencji miedzianu
• Jakie drzewa i krzewy opryskuje się miedzianem
• Jak stosować miedzian na choroby warzyw
• Jak stosować miedzian na krzewy ozdobne

Miedzian – co to jest?

Miedzian to jeden z najpopularniejszych preparatów o bardzo szerokim zakresie działania w zwalczaniu chorób grzybowych i bakteryjnych. Stosowany jest do drzew i krzewów owocowych, a także do warzyw i roślin ozdobnych. Jak wskazuje nazwa preparatu, jego składnikiem bazowym jest tlenochlorek miedzi.

Korzystny wpływ tego pierwiastka i jego związków na kondycję oraz ochronę roślin przed chorobami zauważono już w czasach starożytnych. Pod koniec XX wieku oparta na miedzi tzw. ciecz bordoska była powszechnie stosowana do ochrony winnic francuskich przed mączniakiem rzekomym. Preparat ten wykorzystywali i polscy sadownicy. Mimo że na rynku pojawiło się wiele nowych, cennych preparatów, miedź pozostaje nadal podstawowym środkiem do ochrony roślin sadowniczych przed chorobami grzybowymi i bakteryjnymi. Ponadto korzystnie wpływa na prawidłowy rozwój młodych części roślin, ich późniejszy wzrost i dojrzewanie owoców.    

Miedzian jest bardzo popularny nie tylko wśród profesjonalistów, ale również wśród amatorów. Obecnie dostępny jest w dwóch użytkowych formach:

• Miedzian 50 WP – w formie zielonkawego proszku do sporządzania roztworu wodnego do oprysku roślin;
• Miedzian Extra 350 SC – koncentrat w postaci stężonej zawiesiny do rozcieńczania wodą, który jest bardziej skuteczny i wygodny w stosowaniu.

Zalety i wady miedzianu

Do głównych zalet miedzianu i środków miedziowych zalicza się:

• uniwersalne zastosowanie – zapobiega wielu chorobom grzybowym i bakteryjnym
• długotrwałe działanie profilaktyczne – ochronna warstwa, jaka tworzy się na liściach i łodygach roślin, zwalcza zarodniki wielu grzybów, nie dopuszczając do zakażenia
• stosunkowo mała toksyczność – oficjalnie miedzian jest środkiem dozwolonym do stosowania we wszystkich uprawach ekologicznych
• można go kupić praktycznie w każdym sklepie ogrodniczym
• dość niska cena
• możliwość stosowania na roślinach już zarażonych patogenem, jak i profilaktycznie

Warto jednak pamiętać, że przy wielu zaletach, miedzian może też powodować pewne zagrożenia dla roślin. W przypadku nieprawidłowego terminu stosowania preparatu, np. w okresie opadów i wysokiej wilgotności powietrza, opryski tego typu mogą powodować poparzenia liści lub ordzawienie owoców. Choć stosowanie miedzianu nie wiąże się z tak poważnymi skutkami ubocznymi jak w przypadku wielu innych środków chemicznych, ale nadal pozostaje bardzo toksyczny dla pszczół oraz organizmów wodnych. 

Miedzian – czy jest szkodliwy dla zdrowia człowieka?

Szkodliwość stosowania miedzianu przejawia się głównie podczas przygotowania jego roztworu, a także procesu rozpylania. Należy zwrócić szczególną uwagę na zagrożenia dla zdrowia związane z połknięciem preparatów, a także na ryzyko podrażnienia skóry oraz uszkodzenia oczy (w przypadku bezpośredniego kontaktu). Dlatego podczas przygotowania i wykonywania oprysków z miedzianu należy stosować odzież i rękawice ochronne oraz bardzo dokładnie zabezpieczyć twarz i oczy.

Kiedy robić opryski z miedzianu?

Miedzian na opryski stosuje się zarówno zapobiegawczo, jeśli choroba występowała w latach ubiegłych, jak i w momencie zauważenia i zidentyfikowania choroby na roślinie. Jony miedzi dostają się do wnętrza zarodników grzyba i zapobiegają ich dalszemu rozwojowi, a także hamują rozwój niektórych chorobotwórczych bakterii.

Opryski wykonuje się od marca do października, ale należy zwracać uwagę na dane znajdujące się na etykiecie preparatu. Trzeba tez pamiętać, że terminy w głównej mierze zależą od rodzaju opryskiwanej rośliny i zwalczanej choroby. Opryski z miedzianu najlepiej wykonywać w dni pochmurne i bezwietrzne, aby nie stwarzać możliwości znoszenia cieczy użytkowej na sąsiednie uprawy i wykonującego zabieg. Nie mniej ważna jest także temperatura powietrza, gdy nie może być niższa niż 6 st. C. Nie zaleca się natomiast wykonywania zabiegu podczas deszczu lub w silnym słońcu. Ponadto nie należy stosować środka w okresie intensywnego oblotu pszczół i w pobliżu pożytków pszczelich. Rośliny należy opryskiwać w taki sposób, aby zostały dokładnie zwilżone, ale nie tworzyły się na nich krople.   

Ile trwa okres karencji miedzianu?

Okres karencji miedzianu, czyli minimalny czas, jaki musi upłynąć od momentu zastosowania chemicznego środka przeciwgrzybowego na rośliny, do zbiorów warzyw i owoców, a także zrywanych kwiatów, trwa 7 dni. W przeciwnym razie istnieje ryzyko zatrucia. Ponadto wybierając opryski miedzianem, należy je stosować maksymalnie do trzech razy w ciągu sezonu. Większa częstotliwość sprawi, że drobnoustroje uodpornią się na działanie substancji.  

Opryski miedzianem są często stosowane w profilaktyce chorób krzewów ozdobnych Fot. 123RF/PICSEL

Jakie drzewa i krzewy opryskuje się miedzianem?

Drzewa i krzewy, które można chronić przed chorobami grzybowymi i bakteryjnymi stosując opryski miedzianem to przede wszystkim:

• jabłonie i grusze – w okresie pękania pąków opryskuje się profilaktycznie przeciwko zarazie ogniowej, a w momencie ukazywania się pierwszych liści – przeciwko parchowi;
• czereśnie i wiśnie – w czasie kwitnienia opryskuje się drzewa przeciwko rakowi bakteryjnemu;
• morele i brzoskwinie – zabieg należy wykonać wczesną wiosną w okresie nabrzmiewania pąków liściowych, co pomoże zwalczyć kędzierzawość liści;
• winorośl – w okresie przed kwitnieniem miedzianem opryskuje się krzewy przeciwko mączniakowi rzekomemu. Ponowny zabieg należy wykonać po kwitnieniu;
• porzeczki i agrest – oprysk miedzianem wykonuje się po zbiorach owoców. Celem tego zabiegu jest zwalczanie takich chorób, jak: rdza wejmutkowo-porzeczkowa, biała plamistość liści, antraknoza;
• borówka amerykańska – preparat stosuje się zapobiegawczo albo po wystąpieniu pierwszych objawów chorobowych. Pomaga zwalczyć takie choroby jak: mączniak prawdziwy, szara pleśń, zgorzel pędów, antraknoza, zamieranie pędów, biała plamistość;
• orzechy – miedzian pomoże zapobiec takim chorobom jak antraknoza i zgorzel bakteryjna.

Miedzian na choroby warzyw

Oprócz zastosowania oprysków z miedzianu w profilaktyce oraz leczeniu chorób drzew i krzewów owocowych dobrze sprawdza się również w ochronie popularnych warzyw takich jak:

• pomidory – miedzian pomaga zwalczać groźną chorobę – zarazę ziemniaka;
• ogórki – preparat stosuje się w celu zapobiegania chorobom takim jak bakteryjna kanciasta plamistość, mączniak rzekomy;
• fasola szparagowa – za pomocą miedzianu można też zwalczać bakteriozę, antraknozę i szarą pleśń.

Miedzian na krzewy ozdobne

Opryski miedzianem są często stosowane w profilaktyce i leczeniu chorób krzewów ozdobnych. Jest to uniwersalne rozwiązanie na początku sezonu, kiedy rusza wegetacja. Miedzian skutecznie zapobiega bakteryjnej plamistości liści magnolii. Róże z kolei są podatne na takie choroby jak: czarna plamistość liści, mączniak prawdziwy, mączniak rzekomy, rdza i szara pleśń. W przypadku pojawienia się pierwszych symptomów zainfekowane części rośliny przede wszystkim trzeba wyciąć, a róże dokładnie opryskać. Ponadto opryski miedzianem można stosować także przeciwko chorobom rododendronów i hortensji. 

Przeczytaj: Naturalne sposoby nawożenia róż