Spis treści:
- Jeżyna bezkolcowa – charakterystyka
- Odmiany jeżyny bezkolcowej
- Właściwości zdrowotne owoców jeżyny bezkolcowej
- Jak uprawiać jeżynę bezkolcową? Podstawowe zasady
- Czy warto sadzić i uprawiać jeżynę bezkolcową w swoim ogrodzie?
- Jakie właściwości zdrowotne ma jeżyna bezkolcowa?
Jeżyna bezkolcowa – charakterystyka
Jeżyna bezkolcowa (łac. Rubus fruticosus) to krzew wieloletni z rodziny różowatych (Rosaceae). Powstał ze skrzyżowania różnych dzikich gatunków jeżyn i owocuje na pędach dwuletnich.
Zazwyczaj jeżyny bezkolcowe owocują od połowy lata (sierpień) do początków września. Oczywiście wszystko zależy od wybranej odmiany. Zdarza się, że na niektórych egzemplarzach owoce pojawiają się nawet podczas pierwszych przymrozków lub wcześniej.
Jeżyna bezkolcowa to krzew dosyć rozłożysty, często płożący. Charakterystyczne dla tego gatunku wiotkie, brązowe pędy pozbawione kolców mogą osiągać długość nawet do kilku metrów, najczęściej około trzech. W maju zaczynają się pojawiać małe kwiatki, które przyciągają do ogrodu mnóstwo latających owadów.
Odmiany jeżyny bezkolcowej
Na rynku występuje wiele ciekawych odmian jeżyny bezkolcowej. Wiele z nich jest odpornych nawet na bardzo niskie temperatury i nie jest im straszna pokrywa śnieżna. W zasadzie każdy rodzaj odznacza się mało rozłożystym pokrojem (w porównaniu z dzikimi jeżynami) i wyjątkowo smacznymi owocami.
Do polecanych odmian jeżyny bezkolcowej zaliczają się między innymi:
- Orkan – popularna polska odmiana z czarnymi, dużymi, smacznymi i aromatycznymi owocami;
- Black Satin – odmiana amerykańska. Ma obfite plony, a jej owoce są czarne, duże i soczyste;
- Loch Ness – jak można się domyśleć po nazwie, jest to szkocka odmiana. Cechuje się dużymi wydłużonymi owocami, które pojawiają się do kolejnej (licząc od pierwszego sadzenia) jesieni;
- Brzezina – odmiana polska szybkorosnąca, jedna z najwcześniej dojrzewających w sezonie. Wytwarza średnią liczbę, łukowato wygiętych pędów. Ma dobrej jakości owoce;
- Navaho – kolejny wariant amerykański. Słabiej rośnie, ale za to jest odporna na choroby. Owoce są soczyste i słodkie.
Każdą z tych odmian sadzi się je zwykle późną jesienią. Natomiast gdy spadną już pierwsze śniegi, warto zastosować agrowłókninę, która będzie służyć za okrycie pędów.
Owoce jeżyny bezkolcowej zawierają m.in. witaminę C, żelazo i magnez. Fot.123RF.com
Właściwości zdrowotne owoców jeżyny bezkolcowej
Owoce jeżyny bezkolcowej są bardzo cenione za:
- słodki smak,
- właściwości zdrowotne,
- niski indeks glikemiczny,
- zawartość cennych składników.
Zawierają wyjątkowo pożądane antyoksydanty, które pomagają zapobiegać procesom starzenia się. Warto również wiedzieć o tym, że regularne spożywanie owoców jeżyny wspiera układ krążenia oraz wspomaga odchudzanie. Ponadto jagody pomagają zmniejszyć wchłanianie węglowodanów. Z kolei spora zawartość witaminy C korzystnie wpływa na odporność, co jest nieocenione w sezonie grypowym.
Zatem jeżyny warto jeść nie tylko ze względu na znakomity smak. Jako dodatek do deserów i składnik przetworów, stanowią idealne rozwiązanie dla osób chcących zdrowo się odżywiać.
Przeczytaj również: Choroby to nie jedyny powód! Sprawdź, dlaczego maliny nie owocują
Jak uprawiać jeżynę bezkolcową? Podstawowe zasady
Przede wszystkim należy zaznaczyć, że jeżyna bezkolcowa zwykle wymaga prowadzenia na podporach. W innym przypadku ciężkie i długie pędy krzewu niestety ciążą niekiedy ku ziemi i gniją. Warto też pamiętać o regularnym cięciu jeżyny, bo ta ma tendencję do rozrastania się.
-
Stanowisko
Jeśli chodzi o idealne stanowisko, to najlepsze dla jeżyny bezkolcowej będzie takie w pełni nasłonecznione, a zarazem dobrze osłonięte przed wiatrem. Dzięki temu owoce będą dojrzewały zgodnie ze swoim naturalnym rytmem, a do tego – miały idealny smak.
-
Podłoże
Warto pamiętać, że jeżyny bezkolcowe bardzo źle znoszą gleby podmokłe i zbyt suche. Najlepiej rosną w podłożu próchniczym, lekko kwaśnym i umiarkowanie wilgotnym.
-
Podlewanie i nawożenie
Przed posadzeniem krzewów możesz dodatkowo wzbogacić glebę kompostem lub obornikiem, aby młode egzemplarze szybciej zaczęły wegetację. W okresach największych upałów nie zapomnij o regularnym podlewaniu jeżyny bezkolcowej. Szczególnie dotyczy to młodszych osobników, które wymagają większych ilości wody do prawidłowego wzrostu.
Dokarmianie jeżyny bezkolcowej jest ważne tak samo jak w przypadku wielu innych roślin ogrodowych. Nawożenie przeprowadza się raz na miesiąc, na wiosnę, po rozpoczęciu wegetacji. Stosuj nawozy wieloskładnikowe, bo tylko takie preparaty będą zawierać zbilansowane stężenie azotu, fosforu i potasu.
-
Sadzenie
Optymalnym czasem na sadzenie jeżyny będzie październik, listopad lub marzec. Jeśli zdecydujesz się na wariant z kilkoma zasadzonymi krzewami obok siebie, miej na uwadze, by zapewnić im przestrzeń. Minimalna odległość sadzenia to 50 cm, natomiast niektóre odmiany są na tyle rozłożyste, że trzeba je sadzić w odległościach nawet do 250 cm.
Młode krzewy, usytuowane w ziemi, warto odpowiednio wyściółkować, na przykład trocinami. W ten sposób zachowasz pożądaną wilgotność podłoża i ograniczysz rozwój chwastów. Poza tym dzięki temu zimą roślina nie uschnie.
-
Cięcie
Żaden krzew, w tym również jeżyna bezkolcowa, nie będzie dobrze rosnąć bez regularnego przycinania. Odpowiednie czynności przeprowadza się w okresie letnim, ale dopiero od drugiego roku uprawy. Za cięcie zabierz się dopiero wówczas, gdy krzak już zaowocuje.
Warto zaznaczyć, że owocowanie odbywa się na pędach zeszłorocznych. Zatem odciąć trzeba wszystkie stare gałązki, które już nie będą owocować. Ponadto trzeba się pozbyć wszystkich odrostów pojawiających się przy korzeniu za pomocą sekatora lub nożyka. Pamiętaj też o tym, by młodsze pędy owocujące regularnie przywiązywać do podpór. W ten sposób zapewnisz im równy i bezpieczny wzrost na kolejne miesiące.
Przeczytaj również: Jakie rośliny kwitną i owocują w ogrodzie w lipcu? Pielęgnacja ogrodu w lipcu
Czy warto sadzić i uprawiać jeżynę bezkolcową w swoim ogrodzie?
Na pytanie o to, czy warto uprawiać jeżynę bezkolcową we własnym ogrodzie, odpowiedź wydaje się łatwa: oczywiście, że tak. Poza tym, że krzew będzie się pięknie prezentować, uzupełniając zieleń wokół domu, to jeszcze wyda owoce, które wykorzystasz na różny sposób.
Przy odpowiedniej pielęgnacji, krzew będzie owocować regularnie, ciesząc wyglądem i dając owoce pełne smaku i aromatu. Może to być wstęp do sadzenia kolejnych gatunków drzewek owocujących, na przykład porzeczki czy agrestu. W końcu hodowlę własnych owocujących roślin można rozpocząć dowolnej jesieni. Warto jednak robić to z głową, pamiętając o podstawowych regułach, ujętych w tym poradniku.
Jakie właściwości zdrowotne ma jeżyna bezkolcowa?
Jeżyna bezkolcowa, znana również jako rubus fruticosus, to owoc o niezwykłych właściwościach zdrowotnych, który cieszy się coraz większym zainteresowaniem wśród osób dbających o swoje zdrowie. Bogata w witaminy, minerały i przeciwutleniacze, jeżyna bezkolcowa może przynieść wiele korzyści dla organizmu.
Przede wszystkim, jeżyny bezkolkowe są źródłem witaminy C, która jest niezbędna dla wzmocnienia układu odpornościowego oraz zapewnienia prawidłowego funkcjonowania komórek organizmu. Dodatkowo, obecność witaminy E w jeżynach bezkolkowych korzystnie wpływa na zdrowie skóry, przyczyniając się do jej nawilżenia i opóźnienia procesów starzenia.
Jeżyny bezkolcowe są także cenne ze względu na swoje właściwości przeciwnowotworowe. Zawierają one fitoskładniki, takie jak antocyjany i kwas elagowy, które są znane ze swojego działania przeciwzapalnego i antyoksydacyjnego. Te substancje mogą pomóc w zwalczaniu wolnych rodników i zmniejszaniu ryzyka wystąpienia niektórych chorób, w tym raka.
Wysoka zawartość błonnika w jeżynach bezkolkowych przyczynia się do poprawy funkcji układu pokarmowego, wspomagając trawienie i zapobiegając zaparciom. Ponadto, te soczyste owoce zawierają naturalne przeciwutleniacze, które mogą pomóc w ochronie komórek przed uszkodzeniami spowodowanymi stresem oksydacyjnym.
Nie można zapomnieć o korzyściach dla serca i układu krążenia. Jeżyny bezkolkowe są źródłem flawonoidów, które mogą pomóc w obniżeniu poziomu cholesterolu, regulacji ciśnienia krwi i poprawie ogólnego stanu naczyń krwionośnych.
Podsumowując, jeżyna bezkolcowa to owoc o bogatym profilu zdrowotnym. Jej spożywanie może wpłynąć pozytywnie na układ odpornościowy, skórę, przeciwdziałać procesom nowotworowym, poprawić trawienie oraz wspomóc zdrowie serca i układu krążenia. Dodatkowo, jeżyny bezkolcowe są niskokaloryczne, co sprawia, że są idealnym wyborem dla osób dbających o linię.
Opracowanie: Barbara Machalska - Cyran
Przeczytaj również: Jak podwoić plony ogórków? Przepis na organiczny suplement na szybszy wzrost ogórków
Sezon na jeżyny. Polecane zwłaszcza w okresie menopauzy na INTERIA.TV.