Spis treści:
- Jak wygląda turkuć podjadek?
- Cykl życiowy turkucia podjadka
- Jak szkodzi turkuć podjadek?
- Sposób na turkucia podjadka
- Turkuć – wróg czy przyjaciel?
Jak wygląda turkuć podjadek?
Turkuć podjadek (Gryllotalpa gryllotalpa), zwany także turkuciem pospolitym, należy do gatunku owadów prostoskrzydłych z rodziny turkuciowatych. To jeden z największych owadów w Polsce, jego długość może wynosić nawet 6 cm!
Na pierwszy rzut oka kojarzy się ze świerszczem, lecz jest szczelniej opancerzony, ciemny, brązowo ubarwiony. Jest owadem uskrzydlonym, ale może jedynie podlatywać na niewielkie odległości. Wielkość skrzydeł może być różna i zależy od środowiska, w którym turkuć żyje.
Wyposażony jest w trzy pary silnych odnóży, przy czym przednie, spłaszczone, mają dodatkowo kolce. To ułatwia turkuciowi przemieszczanie się i kopanie tuneli w gruncie.
Jego nietypowy wygląd dopełnia duża głowa z długimi czułkami i aparatem gryzącym oraz delikatna szczecina pokrywająca tułów. Łatwo go zidentyfikujesz – jego specyficzny wygląd sprawia, iż od razu wiesz, że ten oryginalny owad to turkuć podjadek. Zdjęcia w pełni oddają wyjątkowość jego wyglądu i pomagają w rozpoznaniu.
Turkuć podjadek drąży w gruncie korytarze. Fot.123RF.com
Cykl życiowy turkucia podjadka
Cykl życiowy turkucia rozpoczyna się w maju. To właśnie wtedy ma miejsce okres godowy tych owadów. Dorosłe osobniki wychodzą na ziemię i charakterystycznym dźwiękiem (turkotem) wabią partnerów. Odgłos ten wydawany jest na podobnej zasadzie jak u świerszczy.
Zaloty kończą się złożeniem przez samicę 150–300 jaj pod ziemią. Z jaj po mniej więcej trzech tygodniach (w czerwcu) wylęgają się larwy. Turkuć podjadek żyje około 4–5 lat. Samica w tym czasie może wydać 2–3 pokolenia.
Larwy turkucia początkowo są białe i drobne. Dopiero z czasem wyglądem zaczynają przypominać dorosłego osobnika. Początkowo są bezskrzydłe, a jako starsze mają skrzydła niewielkich rozmiarów.
Samica do jesieni opiekuje się larwami w gnieździe. Podgryza korzonki roślin, które nad nim rosną. To ułatwia dostęp światła słonecznego do gleby i zapewnia ciepło młodym osobnikom. Bytowanie larw nie jest bardzo szkodliwe dla ogrodu, większe straty wywoła dorosły turkuć podjadek. Gniazdo jest wielkości kurzego jaja, przypomina je także kształtem. Znajduje się przeważnie na końcu korytarza wydrążonego przez samicę.
Młoda larwa turkucia już przed zimą samodzielnie kopie niewielkie tunele, sięgające do głębokości 0,5–1 m, w których zimuje. Dojrzałość osiąga po 2 latach. Nie każda larwa turkucia podjadka przeżywa okres zimy. Dorosłe osobniki także spędzają zimę w gruncie.
Czytaj także: Robaki w jabłkach - jakie opryski stosować na owocówki jabłkóweczki?
Larwa turkucia podjadka początkowo jest biała. Fot. 123RF.com
Jak szkodzi turkuć podjadek?
Turkucie najczęściej spotykane są na glebach żyznych, bogatych w próchnicę, wilgotnych. Turkuć lubi ogrody naturalne, nawożone nie sztucznie, ale wspomagane obornikiem i kompostem. Będą mu odpowiadały przydomowe i działkowe ogrody, inspekty, szklarnie i tunele.
Obecność turkucia podjadka rozpoznaje się po uniesionych ścieżkach ziemi, pod którymi znajduje się wydrążony tunel. Turkuć powoduje charakterystyczne zamieranie roślin rzędami. Drąży w gruncie korytarze, podgryza i uszkadza systemy korzeniowe, przez co powoduje zasychanie i obumieranie nadziemnych części upraw wzdłuż jego drogi.
Warzywa korzeniowe, bulwy oraz kłącza, a nawet trawniki – je również będzie niszczył turkuć podjadek. Larwa zaś nie pogardzi młodymi częściami roślin oraz napęczniałymi nasionami. Niekiedy turkuć podjadek żywi się także owocami rosnącymi nad powierzchnią gruntu, np. truskawkami. Gdy zaobserwujesz w swoim ogrodzie takie symptomy, odpowiedź może być jedna – to turkuć podjadek. Jak się pozbyć tego uporczywego owada?
Sposób na turkucia podjadka
Jak się pozbyć turkucia podjadka z ogrodu? Walka będzie czasochłonna i niełatwa. Nie ma jednego uniwersalnego rozwiązania. Jednak dla wytrwałych jest kilka sposobów na tego sprytnego szkodnika.
Metoda, którą wybierzesz, może być mniej lub bardziej inwazyjna i ekologiczna dla ogrodu. Oto lista najpopularniejszych sposobów.
Niszczenie gniazd
Gniazda zakładane w czerwcu/lipcu zalej mieszanką wody z olejem jadalnym. To dobry sposób na zatrzymanie rozwoju młodych osobników. Dodatkowo nie dopuścisz do tego, by w ogrodzie pojawił się dorosły turkuć podjadek. Larwy obecne w gnieździe należy wyłapać.
Pułapki
Zakop w gruncie zwyczajny słoik, napełniony obornikiem. To przyciąga turkucia podjadka, który może takie miejsce wybrać na założenie gniazda. Spróbuj też ustawić na drodze jego żerowania słoiki z wodą. Pułapki powinieneś regularnie opróżniać.
Naturalne odstraszacze
Zastosuj gałązki lub wywary z olszy czarnej. Turkucie nie lubią jej aromatu, możesz więc wyłożyć gałązki olszy na grządki lub podlać zagony sporządzonym z jej kory wywarem. Te owady nie lubią także innych roślin – szachownicy kostkowatej, szałwii, macierzanki i korony cesarskiej – gdy posadzisz je w ogrodzie, zyskasz naturalną ochronę przed tym szkodnikiem.
Sztuczne nawożenie i środki ochrony roślin
Nawozy sztuczne – tego nie lubi turkuć podjadek! Zwalczanie tego owada możesz prowadzić także tym sposobem. Pamiętaj jednak, żeby użyte preparaty były bezpieczne dla ogrodu i zastosowane zgodnie z instrukcją producenta. Najczęściej wybierany związek chemiczny do zwalczania turkucia podjadka to diazinon.
Zabiegi uprawowe
Zdecyduj się na głębokie przeorywanie. Oczywiście nie wszędzie będziesz mógł pozwolić sobie na takie prace, jednak działanie brony, glebogryzarki czy talerzówki może znacznie zmniejszyć występowanie turkucia.
Biologiczne środki ochrony roślin
Sprowadź małych sprzymierzeńców. Do zwalczania turkucia tym sposobem wykorzystaj nicienie, które naturalnie niszczą organizm szkodnika. Tym sposobem zostaje zaatakowana larwa. Turkuć podjadek zostaje więc w naturalny sposób unieszkodliwiony już jako młody osobnik.
Naturalni wrogowie turkucia
Pomogą Ci krety, koty, jeże, ryjówki. Ich przysmakiem bywa właśnie turkuć. Larwa będzie za to chętnie wydziobywana przez szpaki czy kosy. Niekoniecznie są to zwierzęta mile widziane i pożyteczne w ogrodzie, ale ich wzmożona obecność może być dla Ciebie informacją, że pod ziemią swe wędrówki rozpoczyna turkuć podjadek.
Czytaj także: Atakują nagle i szybko się rozprzestrzeniają. Domowe sposoby na mszyce
Turkuć – wróg czy przyjaciel?
Istnieje niejeden sposób na turkucia podjadka. Jego wybór zależy od Twojego podejścia do prowadzenia ogrodu, liczebności turkucia i szkód, które faktycznie powoduje. Warto wspomnieć, że poza roślinami turkuć podjadek żywi się także niewielkimi bezkręgowcami: przyjaznymi uprawom dżdżownicami, ale też ślimakami, pędrakami i drutowcami. Jak widzisz, obecność turkucia w ogrodzie ma też swoje dobre strony.
Liczebność turkucia podjadka w środowisku spada. W dużej mierze jest to związane z coraz większym zanieczyszczeniem gleb, czego turkuć nie toleruje. Zwykle z jego obecnością będą zmagać się działkowicze oraz ogrodnicy stawiający na naturalne nawożenie i zdrowe ogrody bez chemii.
Gdy populacja turkucia w ogrodzie jest niewielka – nie zaszkodzi Twoim uprawom, jednak gdy jego obecność jest znaczna, może być prawdziwym utrapieniem. Najpopularniejsze sposoby na turkucia podjadka i na wyproszenie go z ogrodu znajdziesz powyżej – ich wybór pozostaje w Twojej gestii.