Spis treści:
- Winobluszcz (dzikie wino) — charakterystyka i pochodzenie
- Winobluszcz — odmiany
- Winobluszcz — uprawa
- Winobluszcz pięciolistkowy — zastosowanie i ciekawostki
Winobluszcz (dzikie wino) — charakterystyka i pochodzenie
Winobluszcz pięciolistkowy (Parthenocissus quinquefolia), inaczej określany jako dzikie wino, to silnie rosnące pnącze należące rodziny winoroślowatych. Co ciekawe, jego nazwa rodzajowa pochodzi z języka greckiego, gdzie słowo „parthenos” oznacza „dziewica”, a „kissos” znaczy „bluszcz”. Najprawdopodobniej określenie to odnosi się do możliwości tworzenia przez winorośl nasion bez zapylania.
Dzikie wino rośnie naturalnie w Ameryce Północnej, Azji Wschodniej, Himalajach i w Meksyku. Osiąga nawet do 25 metrów wysokości, a w ciągu roku jego przyrost może wynieść od 1 do 2 metrów.
Liście winobluszczu pięciolistkowego z wierzchu są jasnozielone i błyszczące, a od spodu szaro-zielone. Składają się one z pięciu pojedynczych liści porastających jedną szypułkę. Pnącze kwitnie w czerwcu, a owocuje od września do grudnia. Kwiaty są niepozorne, drobne i zielone. Winobluszcz obficie owocuje, dając niewielkie granatowe lub fioletowe owoce przypominające jagody.
Najefektowniej winobluszcz wygląda jesienią. Wtedy jego liście przebarwiają się na czerwono-żółty kolor. Chcąc osiągnąć taki efekt, warto zasadzić go przy murze lub podporze od strony południowej lub zachodniej. Liście bluszczu posadzonego od północy niestety nie zmienią koloru i zaczną szybciej opadać.
Winobluszcz pięciolistkowy jest najczęściej uprawianym gatunkiem winobluszczu w naszym kraju. Oprócz niego w polskich ogrodach można spotkać również winobluszcz trójlistkowy i zaroślowy.
Przeczytaj również: Efektowna dekoracja elewacji - czy warto pnączami pokryć ściany?
Winobluszcz pięknie pnie się po ścianach budynków. Fot. 123RF.com
Winobluszcz — odmiany
Istnieje wiele odmian winobluszczu pięciolistkowego, które różnią się od siebie głównie kolorystyką liści oraz osiąganą wysokością. Spośród nich na uwagę zasługują:
- Star showers 'Monham' - jest to odmiana o bardzo dużej mrozoodporności, dlatego można go sadzić nawet w najchłodniejszych rejonach naszego kraju. Osiąga maksymalnie do 6 m wysokości, a jego roczny przyrost wynosi od 50 do 100 cm. Dużą zaletą tej odmiany są ozdobne nakrapiane liście o limonkowym odcieniu, które jesienią przebarwiają się na kolor różowo-czerwony.
- 'Troki' - to odmiana szybkorosnąca i również odporna na siarczyste mrozy. Świetnie radzi sobie nawet w zanieczyszczonych środowiskach, dlatego polecana jest do uprawy w miastach.
- 'Murorum' - tę odmianę charakteryzuje największa zdolność przyczepiania się do ścian i oplatania wąsami wszelkich elementów architektury. Nadaje się także do sadzenia w miastach, jednak jej mrozoodporność jest nieco mniejsza niż w przypadku wymienionych wyżej odmian.
Owoce dzikiego wina są granatowe i przypominają jagody. Fot. Pixabay
Winobluszcz — uprawa
Z uprawą winobluszczu pięciolistkowego nie jest trudna, dlatego poradzi z nią sobie nawet początkujący ogrodnik. Poznajcie najważniejsze wymagania rośliny:
- Stanowisko
Najlepsze stanowisko do uprawy kłącza to miejsce słoneczne lub półcieniste. Posadzony w całkowitym cieniu nie pokaże w całości swojego potencjału. Ze względu na to, że jest to roślina pnąca, najlepiej sadzić ją przy ścianach, płotach lub podporach, by miała po czym się wspinać. Warto też znaleźć dla winorośli miejsce osłonięte od wiatru, by jego silne podmuchy nie uszkodziły pędów.
- Podłoże
Najlepiej rozwija się na glebach żyznych i wilgotnych. Na nich rośnie silniej i bujniej niż na innych, ale poradzi sobie również na innym podłożu. Ziemia zasobna w składniki pokarmowe sprzyja szybkiemu rozrostowi i zagęszczaniu się pnącza.
- Podlewanie
Tak naprawdę podlewania wymagają jedynie młode sadzonki, które nie mają jeszcze wykształconego rozbudowanego systemu korzeniowego. Dorosłe okazy bardzo dobrze znoszą okresy bez deszczu, dlatego o ich podlewaniu trzeba pamiętać tylko w okresach przedłużającej się suszy.
Winobluszcz wymaga podlewania jedynie w okresach suszy. Fot. 123RF.com
- Nawożenie
Nawożenie winobluszczu pięciolistkowego nie jest niezbędne. Jeśli jednak chcemy odżywić roślinę, można zasilić roślinę nawozem 2-3 razy w sezonie: w maju, czerwcu i ewentualnie lipcu. Do nawożenia można użyć preparatu do roślin ozdobnych z liści, według instrukcji na opakowaniu.
- Rozmnażanie
Rozmnażanie rośliny może odbywać się wiosną poprzez ukorzenianie pędów bocznych, bez oddzielania ich od rośliny matecznej. Można spróbować go rozmnożyć ze zdrewniałych sadzonek, które pobiera się jesienią – najlepiej na przełomie października i listopada.
- Choroby i szkodniki
Pnącze jest bardzo odporne różnego rodzaju choroby i szkodniki. Nie wymaga również ochrony zimą, ponieważ większość odmian jest odporna na bardzo wysokie mrozy.
Przeczytaj również: Proste w uprawie pnącze, które pięknie ozdobi taras. Jak dbać o milin amerykański?
Chcąc by winobluszcz pięknie się przebarwiał, należy posadzić go na słonecznym stanowisku. Fot. 123RF.com
Winobluszcz pięciolistkowy — zastosowanie i ciekawostki
Winobluszcz pięciolistkowy świetnie sprawdza się jako pnącze okrywowe, sadzone przy murach budynków, podporach, altanach. Ze względu na wysoką tolerancję na miejskie zanieczyszczenia, doskonale rośnie również przy ekranach dźwiękochłonnych i ruchliwych drogach. Z pomocą winorośli można przykrywać nieestetyczne miejsca w ogrodzie, ponieważ bardzo mocno przytwierdza się do murów, drzew czy skał.
Na niedojrzałe owoce dzikiego wina trzeba jednak uważać, ponieważ są trujące. Natomiast z dojrzałych owoców winobluszczu zebranych latem i wczesną jesienią można robić przetwory i soki. Ciekawostką jest fakt, że wyciągi z kory, pędów i ziela są wykorzystywane w medycynie naturalnej. Mają one działanie przeciwzapalne, ściągające, obniżające ciśnienie krwi i żółciopędne. Kwiaty rośliny są miododajne.
Przeczytaj również: Efektowne pnącze o ozdobnych, ale trujących owocach. Jak uprawiać winnik zmienny?
Owoce winnika zmiennego są podobne do winogrona, nie można ich jednak spożywać. Fot. 123RF.com