Spis treści:
- Czosnek niedźwiedzi – charakterystyka
- Uprawa czosnku niedźwiedziego
- Kiedy najlepiej zbierać czosnek niedźwiedzi?
- Czosnek niedźwiedzi – właściwości i zastosowanie
Czosnek niedźwiedzi – charakterystyka
Podobnie jak cebula, czosnek i szczypiorek, czosnek niedźwiedzi należy do rodziny amarylkowatych. Osiąga wysokość od 20 do 50 cm, a wczesną wiosną wytwarza długie, lancetowate, zielone liście, które wyglądem przypominają liście konwalii. Dlatego zbierając czosnek niedźwiedzi, należy uważać, aby nie pomylić go z trującą konwalią czy zimowitem jesiennym. Różni się od nich m.in. charakterystycznym, czosnkowym zapachem.
W okresie kwitnienia, przypadającego na przełom kwietnia i maja, roślina wytwarza drobne, białe kwiaty zebrane w płaskokuliste baldachowate kwiatostany. Poza tym czosnek niedźwiedzi jest rośliną cebulową i wytwarza podłużne cebule o żółtej barwie. Latem jego liście zamierają i przechodzą w stan spoczynku.
W środowisku naturalnym występuje w wilgotnych lasach Europy i Azji. W Polsce czosnek niedźwiedzi jest rośliną objętą ochroną częściową, dlatego nie wolno zrywać go w lasach. Na zbiór trzeba mieć pozwolenie.
Skąd się wzięła nazwa czosnku niedźwiedziego? Starogermańska legenda mówi, że roślina ta była pierwszym pokarmem budzących się z zimowego snu niedźwiedzi. Jej liście miały wzmacniać organizm zwierząt i dodawać im energii.
Uprawa czosnku niedźwiedziego
Chociaż czosnek niedźwiedzi nie jest trudny w uprawie, trzeba mu zapewnić odpowiednie warunki. W ogrodzie można go sadzić zarówno na grządkach z warzywami, jak i na rabatach ozdobnych z roślinami cebulowymi. Co więcej, jego czosnkowy zapach odstrasza wiele uciążliwych szkodników roślin. Jak uprawiać czosnek niedźwiedzi, aby dobrze rósł?
-
Sadzenie/sianie
Najprościej jest zakupić cebulki czosnku niedźwiedziego i posadzić je wiosną w ogrodzie. W takim wypadku pierwsze zbiory będziemy mieć w następnym sezonie. Powierzchnia do sadzenia musi być dokładnie odchwaszczona. Czosnek sadzi się najlepiej w grupach (do 5 sztuk) w odległości około 30 cm od siebie.
Poza tym roślinę można uprawiać z nasion, które najlepiej wysiewać jesienią bezpośrednio do gruntu, gdyż muszą one przejść okres przechłodzenia (stratyfikacji). Można także wysiać nasiona wczesną wiosną, na przełomie marca i kwietnia.
Uprawa czosnku niedźwiedziego w ogrodzie wymaga zapewnienia stanowiska półcienistego lub cienistego. Fot.123RF.com
-
Stanowisko
Czosnek niedźwiedzi z powodzeniem będzie rosnąć na stanowiskach cienistych lub półcienistych, najlepiej pod drzewami liściastymi albo zrzucającymi liście krzewami. Mocne nasłonecznienie może powodować więdnięcie roślin. Z kolei zbyt mocne zacienienie może wpływać na słabszy wzrost i kwitnienie.
-
Podłoże
Czosnek niedźwiedzi najlepiej rośnie na glebach żyznych, próchniczych, przepuszczalnych, umiarkowanie wilgotnych, o odczynie obojętnym lub lekko zasadowym. Nie zaleca się jednak sadzenia rośliny na glebie podmokłej, gdyż może to prowadzić do gnicia cebul.
-
Podlewanie i nawożenie
Czosnek niedźwiedzi nie lubi suszy. W okresie wiosennym, gdy osiąga największe przyrosty, roślinę należy regularnie podlewać. Z nawadnianiem nie można też przesadzić, ponieważ zalanie może spowodować gnicie cebulek. Latem, gdy roślina stopniowo obumiera i zanika, podlewanie należy ograniczyć. Jeśli chodzi o nawożenie, czosnek niedźwiedzi można zasilać nawozem wieloskładnikowym, chociaż nie jest to konieczne.
Przeczytaj również: Kiedy sadzić czosnek, żeby główki były duże? Stosuj zasady ogrodników, a plony będą obfite
-
Rozmnażanie
Roślina rozmnaża się z nasion lub cebulek. Najłatwiej zrobić to za pomocą nasion, które łatwo zawiązuje. W przypadku, gdy nie zdążymy ich w porę zebrać, rozsiewają się same. Ponadto czosnek można rozmnażać poprzez podział cebul przybyszowych pod koniec okresu wegetacji lub wczesną wiosną. Następnie pozyskane cebule należy umieścić w glebie na głębokości około 10 cm.
-
Choroby i szkodniki
Choroby i szkodniki nie omijają także czosnku niedźwiedziego. Należą do nich głównie grzyby, takie jak fuzarioza, rdza czy mączniak. Mogą one powodować plamy na liściach, a nawet zamieranie rośliny. Innymi szkodnikami czosnku niedźwiedziego są mszyce i pchełki, które mogą uszkadzać liście i korzenie rośliny, a także przenosić choroby.
Kiedy najlepiej zbierać czosnek niedźwiedzi?
Sezon na czosnek niedźwiedzi jest stosunkowo krótki. Jego liście zbiera się wcześnie, bo od marca do kwietnia. Najsmaczniejsze i najbardziej wartościowe będą te o długości 10-12 cm. Natomiast w późniejszym okresie, gdy roślina zacznie kwitnąć, liście będą niesmaczne, łykowate i stracą większość właściwości zdrowotnych.
Liście czosnku niedźwiedziego należy ścinać ostrymi nożyczkami lub sekatorem, aby nie uszkodzić cebulek. Podczas zbiorów warto też zostawić po kilka młodych listków na każdej roślinie. Dzięki temu będzie mogła dalej się rozwijać i zakwitać.
Czosnek niedźwiedzi – właściwości i zastosowanie
Czosnek niedźwiedzi znalazł wiele zastosowań nie tylko w kuchni, lecz także w medycynie zielarskiej. Może być jedzony zarówno na surowo, jak i po obróbce termicznej. Jest cennym surowcem o działaniu bakteriobójczym i dobroczynnym wpływie na układ krwionośny oraz trawienny. Zawiera spore ilości witaminy A, B, E i C (nawet kilkakrotnie więcej niż w cytrynie). Jest też bogatym źródłem mikroelementów, takich jak fosfor, magnez, mangan, potas, selen i żelazo. Z tego względu polecany jest przy niedoborze witamin i anemii.
Czosnek niedźwiedzi wykazuje szereg właściwości zdrowotnych, m.in.:
- pobudza układ odpornościowy;
- wspomaga układ sercowo-naczyniowy;
- pomaga w infekcjach dróg oddechowych;
- działa bakteriobójczo i moczopędnie;
- zapobiega nadciśnieniu;
- chroni organizm przed działaniem wolnych rodników;
- wspomaga pracę układu pokarmowego.
Przeczytaj również: Cebula dymka - kiedy i jak sadzić cebulę dymkę w warzywniku?
"Na zdrowie": Czosnek - superfood. Nadaje smak potrawom i jest wyjątkowy zdrowy na INTERIA.TV.