Spis treści:
Fikusy są pod względem wyglądu bardzo zróżnicowaną grupą roślin. Różnią się kształtem, wielkością oraz grubością liści. Bardzo popularną grupą odmian są fikusy sprężyste (ficus elastica), takie jak fikus robusta o ciemnozielonych liściach, wielokolorowy fikus tineke czy zupełnie czarny fikus abidjan. Ich owalne liście są dość duże i sztywne. Wyrastają z jednej, pionowej gałęzi, tworząc coraz wyższą roślinę. Kolejną grupą odmian są fikusy drobnolistne. Zaliczamy do nich fikusa benjamina i fikusa deltolistnego. Są dużo bardziej zróżnicowane zarówno pod względem koloru, pokroju, jak i kształtu liści. Najpopularniejszy z tej grupy – fikus benjamina – nazywany jest płaczącym, ze względu na opadające gałęzie.
Wszystkie fikusy są bardzo trujące dla ludzi oraz zwierząt domowych. Po przecięciu liści lub gałęzi wypuszczają klejący, biały, toksyczny sok. Z tego powodu nie poleca się tej rośliny opiekunom psów i kotów.
Przeczytaj również: Co zrobić, gdy fikus benjamina traci liście? Prosty sposób na uratowanie rośliny
Jak dbać o fikus benjamina? Wymagania figowców
Mimo bogactwa odmian tej rośliny uprawa fikusa jest zawsze oparta na tych samych zasadach (wyjątkiem jest tylko fikus stricta, który potrzebuje nieco więcej światła). Marzy ci się fikus? Uprawa tej rośliny nie musi być wyzwaniem, o ile tylko będziesz pamiętać o kilku kwestiach.
- Podłoże
Po zakupie fikusa przesadź go jak najszybciej, ponieważ niezbyt dobrze znosi podłoże produkcyjne, w którym jest transportowany do sklepu. Wybierz dla niego dobrze przepuszczalną ziemię. Możesz samodzielnie stworzyć taką mieszankę, wykorzystując w proporcjach „pół na pół” podłoże uniwersalne oraz rozluźniające go dodatki. Najlepsze będą: perlit, piasek i drobne podłoże do storczyków. Wybierając doniczkę, pamiętaj o dziurkach od odpływu i zawsze wylewaj z podstawki nadmiar wody. Fikusy nie lubią, gdy ich korzenie stoją w wodzie.
- Stanowisko
Fikus jest bardzo wrażliwy na zmianę miejsca. Jeśli środowisko mu nie pasuje, potrafi zrzucić wszystkie liście. Wybierz miejsce z dala od przeciągów, by nie narażać go na gwałtowne wahania temperatur. Nie przestawiaj go także z kąta w kąt. Roślina uwielbia stanowiska jasne. Dobrze czuje się nawet na południowym parapecie. W przypadku takiego usytuowania pamiętaj jednak, że w bardzo słoneczne dni może ulec poparzeniu. Uchronisz go przed tym, np. osłaniając szybę firanką. Latem fikusy możesz trzymać na balkonie lub w ogrodzie. Pamiętaj wówczas, by wprowadzić je do domu jeszcze przed jesienią. Dasz im w ten sposób czas na spokojne zaaklimatyzowanie. Temperatura poniżej 16 stopni jest dla nich zabójcza.
- Podlewanie
Fikusy należy systematycznie podlewać. Ta systematyczność nie polega jednak na równomiernych odstępach czasowych, ale na podlewaniu, gdy ziemia prawie całkiem przeschnie (co w zimie trwa dłużej) taką samą ilością wody. Naturalnym środowiskiem fikusów są tereny subtropikalne, w których panuje pora deszczowa i sucha. Podlewanie powinno odtwarzać ten schemat.
- Nawożenie
Ze względu na dość szybki wzrost możesz nawozić fikusa co czwarte podlewanie (w okresie wiosenno-letnim) nawozami do roślin zielonych.
Fikus sprężysty, czyli Ficus elastica Fot. 123RF/PICSEL
- Przycinanie i rozmnażanie fikusów
Aby uzyskać ładny pokrój fikusów drobnolistnych, zaleca się ich przycinanie. Najlepiej wykonywać je wiosną. Odcięte gałązki (powinny mieć 8-10 cm) można zanurzyć w ukorzeniaczu i posadzić w torfie i piasku.
Fikusy o dużych liściach również można przycinać. Po takim zabiegu roślina zacznie się rozkrzewiać. Odcięte fragmenty gałązek można ukorzeniać w wodzie. Dobrym sposobem rozmnażania fikusów sprężystych jest wykonywanie tzw. odkładów powietrznych. By je wykonać, natnij pęd poniżej liścia. Powstałą ranę otul wilgotnym torfem i ściśle owiń folią. Systematycznie zraszaj torf. Po kilku tygodniach w miejscu odkładu pojawią się korzenie. Gdy osiągną ok. 10 cm, możesz odciąć od rośliny matecznej samodzielną już sadzonkę.
Dlaczego fikus zrzuca liście?
Chociaż uprawa fikusa nie jest skomplikowana, czasem przysparza pewnych problemów. Jeśli coś mu nie pasuje, łatwo to zauważysz – fikus gubi liście.
W przypadku odmian o dużych liściach łysienie rozpoczyna się od dolnych, najstarszych liści. U fikusów drobnolistnych w ciągu kilku-kilkunastu dni mogą odpaść wszystkie listki (najczęściej spotyka to fikusa benjamina). Mówi się, że gubienie do 20 procent liści jest normalnym zjawiskiem. Można mu jednak zapobiegać.
- Reakcja na zmiany środowiska
W naturalnym środowisku fikusy zrzucają liście szykując się do pory suchej. Są więc bardzo wrażliwe na wszelkie zmiany środowiskowe. Zrzucanie liści często dzieje się w sezonie grzewczym, kiedy wilgotność powietrza i temperatura zdecydowanie spadają. Fikusy źle znoszą także przestawianie czy transport. By zapobiec zrzucaniu liści, należy zapewnić im stałe, zaciszne miejsce (bez przeciągów) oraz wilgotność powyżej 50 procent (w tym celu warto wykorzystać nawilżacz lub rozłożone wokół rośliny naczynia z wodą. Zraszanie nie jest dobrą metodą).
- Przelanie lub przesuszenie. Czego nie lubi fikus benjamina?
Niewłaściwe podlewanie to kolejna z przyczyn zrzucania liści fikusa. Podlewaj go dopiero wtedy, gdy wierzchnia warstwa ziemi jest sucha, a głębsza już tylko lekko wilgotna. Używaj zawsze takiej samej ilości wody. Jeśli zdarzy się, że ziemia w doniczce przeschnie zbyt mocno, nie podlewaj rośliny od razu całą „porcją” wody. W takim wypadku rozłóż podlewanie na dwa dni. W pierwszym podlej ją bardzo skąpo, a właściwą ilość wody użyj dopiero następnego dnia, gdy korzenie nie będą już tak suche.
- Atak szkodników lub choroba. Co robić, gdy fikus benjamina marnieje?
Jeśli wykluczysz wszystkie powyższe przyczyny, a mimo to dalej twój fikus gubi liście, prawdopodobnie jest zaatakowany przez chorobę lub szkodniki. Aby wykluczyć obecność szkodników, dokładnie przejrzyj spody liści. Fikusy są szczególnie narażone na przędziorki (rozpoznasz je po drobnych pajęczynkach utkanych pod spodem liści), tarczniki (charakterystyczne owady przypominające niewielkie, brązowe lub czarne kokony) i wełnowce (składają białe, puchate jaja).
Przeczytaj również: Pielęgnacja i rozmnażanie fikusów. Jak o nie dbać?
Jeśli rozpoznasz obecność szkodników, natychmiast odizoluj roślinę od innych. Walka z tarcznikami i wełnowcami to przede wszystkim mechaniczne oczyszczanie rośliny. Miejsca po żerowaniu robaków przemyj alkoholem. W walce z przędziorkami najlepszym rozwiązaniem będzie wykorzystanie środków chemicznych.
Jeśli twój fikus jest wolny od szkodników, dobrze pielęgnowany, a mimo to gubi liście, prawdopodobnie rozwija się na nim choroba grzybowa. Jeśli ją rozpoznasz, wyciągnij roślinę z doniczki i sprawdź stan jej korzeni. Następnie przesadź fikusa do nowego, bardziej przepuszczalnego podłoża. Możesz wykorzystać naturalne sposoby walki z chorobami grzybowymi (np. podlanie wywarem z czosnku) lub użyć środka grzybobójczego działającego dolistnie i doglebowo.
Jeśli rozpoznasz szkodniki na fikusie, natychmiast odizoluj go od pozostałych roślin. Fot.CanvaPro
Zmiany widoczne na liściach fikusa: żółte liście i brązowe plamy
Fikus „komunikuje się” z tobą nie tylko poprzez łysienie. Większość roślin bardzo jasno pokazuje błędy w uprawie poprzez wygląd liści. Wśród nich jest oczywiście również fikus. Żółte liście mogą świadczyć o obecności przędziorków lub przelaniu. Brązowe plamy z żółtą obwódką na liściach to dowód choroby grzybowej. Z kolei brązowienie liści od strony unerwienia może być spowodowane gniciem korzeni.
Źródło: deccoria.pl
Przeczytaj również:
Fikus - jak dbać o kapryśną roślinę? 5 sposobów na pielęgnację figowca
Domowy nawóz z goździków. Anturium kwitnie po nim nieustająco