Spis treści:
- Gutacja – co to jest?
- Dlaczego rośliny „płaczą”? Przyczyny gutacji
- Jakie rośliny doniczkowe mogą „płakać”?
- Czy usuwać krople z liści roślin domowych?
- Jak zapobiegać gutacji?
Gutacja – co to jest?
Gutacja jest zjawiskiem fizjologicznym, powszechnie występującym u roślin. To oddawanie przez roślinę nadmiaru wody i związków mineralnych w postaci kropli na liściach. Nazwa zjawiska pochodzi od łacińskiego słowa „gutta”, czyli kropla. Choć powszechnie gutacja nazywana jest „płaczem roślin”, nie należy jej z nim mylić. Płacz oznacza intensywną utratę soków przez roślinę na skutek urazu mechanicznego. Zjawisko to można zauważyć wiosną w przypadku niektórych gatunków drzew, m.in. u brzóz i klonów.
Aby wyjaśnić, dlaczego na powierzchni liścia pojawiają się kropelki wody, musimy najpierw przypomnieć sobie, czym jest transpiracja roślin. Jest to proces parowania wody z nadziemnych części, głównie z liści, z których para wodna uchodzi poprzez aparaty szparkowe bądź kutykulę. Transpiracja jest ważnym zjawiskiem, ponieważ dostarcza wodę do fotosyntezy, chłodzi powierzchnię liści, a także utrzymuje jędrność komórek, co pozwala roślinie odpowiednio funkcjonować.
Z kolei gutacja ma miejsce wtedy, gdy roślina nie ma możliwości swobodnego odparowania wody. Aby poradzić sobie z nietypową sytuacją, w której się znalazła, roślina korzysta z pomocy hydatodów (niedużych struktur umieszczonych na brzegach liści), które pomagają usunąć nadmiar wody. W rezultacie na powierzchni liści powstają charakterystyczne krople.
Przeczytaj również: Nieszablonowa roślina z Afryki. Jak uprawiać haworsję pasiastą?
Haworsja pasiasta jest ceniona za niezwykłe ubarwienie liści. Fot. 123RF.com
Dlaczego rośliny „płaczą”? Przyczyny gutacji
Gutacja jest dla rośliny swojego rodzaju wyjściem awaryjnym, więc nie ma powodu do zmartwień. Przyczyn gutacji może być kilka. Związane są one przede wszystkim z nieodpowiednimi warunkami panującymi w pomieszczeniu, a także z błędami w pielęgnacji. Do gutacji najczęściej dochodzi w przypadku, gdy:
- roślina jest zbyt obficie podlewana i nie ma możliwości, by samodzielnie odparować wodę,
- w powietrzu jest zbyt duża wilgotność,
- w podłożu znajduje się zbyt dużo soli i związków mineralnych.
Warto zaznaczyć, że „płacz” roślin można zaobserwować rano, ponieważ w nocy proces transpiracji jest zahamowany lub przeprowadzony w bardzo małym stopniu.
Co ciekawe niektórzy uważają, że „płaczące” rośliny przepowiadają deszcz. Oczywiście wytłumaczenie jest proste – zbliżające się opady deszczu wiążą się zazwyczaj z większą wilgotnością, przez co rośliny nie są w stanie transpirować.
Gutacja nie jest powodem do paniki, ale jest wyraźnym sygnałem, że roślina próbuje sobie poradzić z problemem. Fot.123RF.com
Jakie rośliny doniczkowe mogą „płakać”?
Gutacja jest całkowicie naturalna u wielu gatunków roślin doniczkowych. Zjawisko to bardzo często można zaobserwować u monster. Ponadto „płaczą” takie rośliny domowe, jak:
- sukulenty (kalanchoe, eszeweria, grubosz, starzec)
- difenbachie
- fikusy
- nasturcje
- skrzydłokwiaty
- filodendrony
- zamiokulkasy
- bananowce
- draceny
- storczyki
Gutacja jest sygnałem, że roślina stara się poradzić sobie z nadmiarem wody i soli mineralnych. Właśnie dlatego warto regularnie przyglądać się swoim kwiatom doniczkowym, a także zapewnić im odpowiednie warunki do ich prawidłowego rozwoju.
Gutację można zaobserwować nie tylko u monster, lecz także u sukulentów czy fikusów. Fot.pixabay.com
Czy usuwać krople z liści roślin domowych?
Jak już wcześniej wspominaliśmy, gutacja nie jest zagrażająca dla roślin. Zdarza się jednak, że może zaszkodzić, zwłaszcza wtedy, gdy woda nie może swobodnie spływać z liści. Właśnie dlatego krople z blaszki liściowej należy ścierać. Do ich wycierania należy używać jednorazowych chusteczek lub ręczników papierowych. Woda zostawiona na liściach może nie tylko negatywnie wpłynąć na wygląd liści, lecz także przyczynić się do rozwoju różnych patogenów, m.in. chorób grzybowych.
Ponadto wiele gatunków roślin doniczkowych zawiera toksyny, co sprawia, że również w tych kroplach mogą znajdować się szkodliwe substancje. Dlatego musimy pilnować, żeby dzieci lub zwierzęta domowe ich nie zlizywały.
Jak zapobiegać gutacji?
W przypadku, gdy zauważymy na powierzchni liści roślin krople wody, warto zastanowić się przede wszystkim, czy nie przesadziliśmy z podlewaniem. Aby zapobiec gutacji, rośliny należy nawadniać zgodnie z zaleceniami, gdyż każda lubi nieco inne warunki. Warto pamiętać, że nadmierne podlewanie zazwyczaj przynosi więcej szkody niż pożytku. Czasami lepiej jest nawadniać rośliny częściej, ale mniejszą ilością wody. Oczywiście są wyjątki, ponieważ niektóre kwiaty domowe uwielbiają obfite podlewanie.
Musimy zadbać również o odpowiednią wilgotność w pomieszczeniu. Zalecany wskaźnik wilgotności, zarówno dla ludzi jak i roślin, to 40-60 proc., w zależności od temperatury. Jeśli ten poziom jest zbyt wysoki, możesz wspomóc się pochłaniaczem wilgoci.
Przeczytaj również: Sansewiera cylindryczna wybacza wszystkie błędy pielęgnacyjne. Jest jednak pewien wyjątek
Sansewiera to stosunkowo łatwa w utrzymaniu i niedroga roślina. Fot.123RF.com