Co warto wiedzieć o drewnianym parkiecie?

Rodzaj deski

Klepki parkietowe mogą być wykonane z drewna litego lub drewna warstwowego – klejonego. Ten drugi typ, ze względu na cenę, a także swoje właściwości jest popularniejszym rozwiązaniem. Lite drewno to idealne rozwiązanie dla wszystkich, których priorytetem jest trwałość podłogi. Ma jednak swoje minusy. W znacznie większym stopniu reaguje na zmiany wilgotności w pomieszczeniu, jako że nie posiada kilku warstw, które mogłyby wzajemnie ograniczać swoją pracę. Deski wykonane z drewna klejonego, mają w swoim przekroju kilka warstw, co wbrew pozorom zapewnia im większą odporność na wilgoć i działanie mechaniczne. Parkiety z drewna klejonego są tańsze, od tych z litego drewna.

Gatunek drewna

Drewno – drewnu nierówne. Bardzo istotną rolę przy wyborze parkietu będzie odgrywał gatunek drewna, z jakiego jest on wykonany. Co za tym idzie? Każdy gatunek to inna twardość, a także struktura i kolor. Oczywiście najbardziej odporne na działanie czynników zewnętrznych będą egzotyczne gatunki drewna jak np. teak czy merbau. Doskonałym jakościowo jest również nasz rodzimy dąb, a cenowo wygrywa przy egzotykach. Najgorzej sprawdzi się sosna – jest ona najmiększym drewnem, słabo odpornym na uszkodzenia mechaniczne i zarysowania, lubi posiadać w swojej strukturze dużo sęków i niejednolitości.

Gęstość i twardość drewna

Gęstość jest podstawową cechą drewna. Im wyższa gęstość tym drewno jest bardziej wytrzymałe, sprężyste i twarde. Gęstość drewna liściastego stosowanego na materiały podłogowe powinna wynosić co najmniej 600 kg/m3, a iglastego - 500 kg/m3. Te o największej gęstości to drewna egzotyczne, gatunki krajowe wpisują się do drewna o średniej gęstości. Najmniej wytrzymałe są gatunki umiarkowanie lekkie, takie jak sosna i modrzew.

Twardość drewna posadzkowego jest związana z jego odpornością na ścieranie, co jest szczególnie ważne w przypadku materiałów stosowanych na podłogach. Normy europejskie wyróżniają 4 klasy twardości i tym samym odporności na ścieranie:

- klasa A (mała odporność na ścieranie), np.: sosna, modrzew;
- klasa B (średnia odporność na ścieranie), np.: brzoza, sapeli, teak;
- klasa C (duża odporność na ścieranie), np.: buk, jesion, dąb, bilinga, paduk, chlorofora;
- klasa D (bardzo duża odporność na ścieranie), np.: gombeira, merbau, kempas, kurbial, ipe.

Parkiety wykonane z drewna gęstego i twardego są bardziej odporne na ścieranie i wgniecenia. Można je z powodzeniem stosować w przestrzeniach narażonych na intensywne użytkowanie jak ciągi komunikacyjne, hole itp. Podłogi drewniane o niższych klasach lepiej sprawdzą się w pomieszczeniach mieszkalnych lub mniej intensywnie użytkowanych pomieszczeniach w przestrzeni publicznej.

Ułożenie klepek, czyli wzór parkietu

Jeśli dokonamy już odpowiedniego wyboru drewna na nasz parkiet, pod względem jego cech wytrzymałościowych, a także jego barwy, należałoby zastanowić się nad sposobem jego ułożenia. Wybór wzoru ułożenia klepek parkietu, będzie grał na stylizacji i aranżacji wnętrza. Wyróżniamy kilka charakterystycznych wzorów ułożenia parkietów, a w każdym z nim liczne wariacje.

Najbardziej popularny i neutralny to wzór okrętowy tzw. mijanka lub cegiełka. Są to wzory, które charakteryzują się przesunięciem rzędów klepek w stosunku do siebie.
Elegancka i wytworna to jodełka. Wyróżniamy jej różne odmiany: francuska, podwójna, potrójna, równoległa.

Graficzny wzór, powracający do łask to układy prostokątne jak szachownica, drabina czy kostka. Tego typu ułożenia można spotkać na popularnej w latach 90. mozaice z drobnych klepek.

Sposób wykończenia

Lakier i olej to dwa różne typy wykończenia podłogi drewnianej. Tutaj w dużej mierze będziemy się kierować kwestią gustu. Lakier to błysk, olej to mat. Zarówno jedno, jak i drugie wykończenie ma swoje zalety i wady.

Podłoga lakierowana jest bardziej odporna na zabrudzenia i łatwiejsza w konserwacji, za to szybciej widać zarysowania powierzchni i nie można przeprowadzać miejscowych napraw. Drewno po lakierowaniu podkreśla swoja naturalną barwę, a na jego powierzchni uwidacznia się każdy szczegół.

Podłoga olejowana jest naturalna w dotyku, cieplejsza, nasycenie kolorem jest głębsze i do tego można ją miejscowo naprawiać. Niestety na jej powierzchni będą widoczne plamy od zabrudzenia. Należy także pamiętać o jej regularnej konserwacji, nawet do pół roku.

Ogrzewanie podłogowe

W przypadku ogrzewania podłogowego powinniśmy wybierać gatunki o niskim współczynniku skurczu i rozkurczu. Niestety nie wszystkie gatunki drewna będą nadawać się do ułożenia na podłożu z ogrzewaniem podłogowym. Wielu producentów odradza stosować podłogi drewniane na ogrzewanie podłogowe, ze względu na podatność drewna na skurcze (deski pracują). Jeśli jednak zdecydujemy się zamontować parkiet na ogrzewanie podłogowe, wybierzmy podłogę warstwową – ma niejednolitą konstrukcję. W tego typu klepkach naprężenia są zminimalizowane i charakteryzują się niższym współczynnikiem skurczu i pęcznienia. Wykluczmy drewno, które jest niestabilne wymiarowo jak np. jesion, klon czy jatoba.

Montaż

Podłogę drewnianą montujemy na dwa sposoby: jako podłogę pływającą – bez kleju lub klejoną do podłoża. Deski podłogi warstwowej, która ma być montowana bez kleju, powinny mieć specjalnie wyprofilowane krawędzie. Należy również zwrócić uwagę, że w tym systemie montażu pomiędzy posadzką a podłogą występuje pustka powietrzna, przez co powstaje charakterystyczny głuchy odgłos kroków. Jeśli natomiast mamy ogrzewanie podłogowe zalecamy klejenie parkietu do podłoża. W obu przypadkach pamiętać trzeba o pozostawieniu szczelin dylatacyjnych wokół podłogi.

Podłoże

Podłoże betonowe pod parkiet powinno być gładkie, mocne, oraz pozbawione tzw. spękań. Musi posiadać odpowiednią wilgotność, powyżej której nie powinno się układać parkietu. Dla podłoży cementowych jest to wartość max. CM = 2%. Podłoże wymaga także zabezpieczenia izolacją przeciwwilgociową.

Koszty

Cena parkietu drewnianego będzie uwarunkowana wieloma czynnikami. Na pewno deski lite, o dużych formatach będą droższe od tych klejonych. Ogromny wpływ na cenę ma także gatunek drewna. Im trudnej dostępny i bardziej egzotyczny tym cena będzie wyższa. Pamiętajmy, że do ceny samego parkietu musimy doliczyć koszty gruntowania, kleju, listew wykończeniowych no i samego montażu.

Użytkowanie i renowacja

Podłogi drewniane wymagają generalnej renowacji po kilku/ kilkunastu latach. Cyklinowanie to sposób na odnowienie zniszczonej drewnianej podłogi, polegający na zeszlifowaniu jej wierzchniej warstwy. Po cyklinowaniu podłogę trzeba oczyścić z pyłu. Końcowym etapem pracy będzie ponowne zabezpieczenie jej powierzchni odpowiednio dobranym preparatem. Do wyboru mamy lakierowanie, olejowanie i woskowanie.
Jeśli już zamontujemy wymarzoną i trwałą podłogę drewnianą, pamiętajmy, aby dać o nią na co dzień. Zapewniając drewnu odpowiednią ochronę każdego dnia, będziemy mogli korzystać z jego uroków nieprzerwanie przez długie lata.

arch. Monika Wolska - Gan
w ww.archiego.com