fot. Unsplash.com
Krótka historia stylu dworkowego
Już sama nazwa tego stylu nasuwa pewne skojarzenia. Styl dworkowy pochodzi z przełomu XIX i XX wieku, choć jego największy rozwój nastąpił dopiero w XX stuleciu, kiedy to zyskał największą popularność i przyczynił się do powolnego wypierania neogotyku. Projektanci z tamtych lat nawiązywali przede wszystkim do cech charakterystycznych szlacheckiego dworu polskiego popularnego pod koniec XVIII wieku, przeplatając ten nurt detalami pochodzącymi ze złotego wieku Rzeczpospolitej, jest więc stylem narodowym.
fot. Unsplash.com
Najważniejszym zamysłem, jaki starano się przemycić do projektów w stylu dworkowym, było stworzenie eleganckiej, malowniczej rzeczywistości, która idealnie skomponuje się z otoczeniem. W stylu tym wykorzystano znane już wcześniej kolumnowe portyki, ozdobne ganki, alkierze, wielospadowe dachy i piękne dworskie wykończenia wewnątrz. W stylu tym budowano nie tylko domy prywatne, czy dworki należące do państwa, ale też budynki użyteczności publicznej takie jak szkoły, czy dworce kolejowe. Okres wojny znacząco przyczynił się niestety do zniszczenia wielu z pięknych majątków ziemskich zbudowanych w tym stylu, niemniej nadal spotkać możemy odrestaurowane dworki pochodzące z tamtych lat.
Warto wspomnieć o jednym zaprojektowanym przez Jana Heuricha młodszego dworze w Dłużewie, który powstał w 1902 roku i był jednym z pierwszych budynków stworzonych w tym stylu, który podziwiać możemy do dziś. Dwór ten znajduje się na terenie bardzo dobrze utrzymanego parku krajobrazowego, pokryty jest mansardowym dachem, z charakterystyczną dachówką, a prowadzi do niego portyk oparty na czterech kolumnach toskańskich, które wspierają fronton w kształcie trójkąta z herbem właściciela. Właścicielem dworu był Stanisław Dłużewski z rodziną. Majątek po śmierci gospodarza przekazany został córkom, następnie przeszedł w ręce skarbu państwa, a w 1979 roku oddano go wraz z parkiem Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Odwiedzając dwór w Dłużewie, możecie być pewni, że dane wam będzie zobaczyć wszelkie cechy charakterystyczne i to, co w tym stylu najważniejsze.
fot. Unsplash.com
Cechy stylu dworkowego
Style narodowe mają to do siebie, że czerpią inspirację z wydarzeń, otaczającej rzeczywistości, historii czy tradycji. Nie inaczej jest w przypadku stylu dworkowego, który stylem narodowym bezsprzecznie jest. W owym czasie, na przełomie XIX i XX wieku, niemal w całej Europie zauważyć możemy próby dążenia do pogodzenia architektury z otaczającymi wydarzeniami oraz sytuacją polityczną w danym kraju.
Do najbardziej charakterystycznych cech tego stylu należą nawiązania do tradycji oraz nieznane wcześniej zaadaptowanie architektury dworu jako siedzib wiejskich. Dzięki wyjściu z miast do wsi styl ten wyjątkowo jednoczył Polaków i pięknie rozwijał się aż do II wojny światowej. Jest to styl wyjątkowo elegancki i nadal chętnie wykorzystywany przez zwolenników nurtów szlacheckich. Kojarzy się on z poczuciem bezpieczeństwa, dobrą pozycją społeczną, bliskością z naturą i przywiązaniem do tradycji.
Przeglądając dawne i obecne projekty, znajdziemy mnóstwo cech wspólnych, choć w obecnych zastosowano wiele nowoczesnych rozwiązań. Charakterystyczne jest przede wszystkim ogromne przywiązanie uwagi do wszelkich detali, wszechobecna harmonia, kontrolowany przepych, duże przestronne pomieszczenia, czy niezbyt duże okna, które wpuszczają jednak wystarczającą ilość światła. Dzisiejsze budynki w stylu dworkowym zostały unowocześnione m.in. o dodanie powierzchni tarasu. W dawnych czasach jego funkcję spełniał ganek, dziś taras jest właściwie nieodłączną częścią domów i również w tym stylu został on zaadaptowany i połączony z całością.
fot. Unsplash.com
Hit czy kicz?
Na to pytanie trudno odpowiedzieć jednoznacznie. Styl dworkowy nie jest dla każdego. Nie ma on w sobie uniwersalizmu stylu minimalistycznego, mimo iż znacznie bardziej nawiązuje do tradycji. Styl dworkowy musi się po prostu podobać. Jeśli jesteście zwolennikami powrotów do przeszłości, lubicie antyczne meble, wszelkiego rodzaju rodzinne pamiątki i bibeloty, zachwycacie się dworskim przepychem, ściany zdobicie portretami przodków, a babcine koronki wyciągacie nie tylko od święta, to w stylu dworkowym odnajdziecie się zdecydowanie. Ci z was, dla których ważna jest uniwersalność i proste formy wnętrz, poza chwilowym zachwytem nad kawałkiem historii architektury nie znajdą tu żadnych inspiracji. Styl dworkowy, jak już wspomnieliśmy, musi trafić w odpowiednie gusta i odpowiednio zachwycić wszystkim tym, co ma do zaoferowania.
Joanna Rodnicka