Burak ćwikłowy: występowanie i wygląd rośliny
Burak ćwikłowy to dwuletnia roślina, na temat której pierwsze wzmianki pojawiły się już w Babilonii. W XII wieku pojawił się we Francji i Niemczech, gdzie był bardzo ceniony. Buraki ćwikłowe mają nie tylko jadalny korzeń, ale i część liściową, z której można zrobić botwinkę lub surówkę, przyrządzając ją jak szpinak.
Buraki ćwikłowe różnią się w zależności od odmiany kształtem korzenia: spłaszczonym, kulistym lub owalnym. Te ostatnie dają większy plon niż pozostałe. Korzenie w przekroju posiadają pierścienie o różnych szerokościach. Większość odmian buraka ćwikłowego ma ciemnoczerwony kolor. Tę barwę zawdzięczają betainie. Istnieją jednak również odmiany w białym kolorze. Podłużne, mocno unerwione liście buraka mają różne barwy: od jasnozielonego do fioletowo-czerwonego.
Wymagania i uprawa buraka ćwikłowego
Burak ćwikłowy rośnie najlepiej w klimacie umiarkowanym, typowym dla naszego kraju. Najlepszą temperaturą do wzrostu jest 15-18 stopni C, przy czym nasiona kiełkują już w temp. 8 stopni C. Warzywo najlepiej rośnie na nasłonecznionych stanowiskach, w glebie przepuszczalnej, o dużej zawartości próchnicy, piaszczysto-gliniastej, a także w czarnoziemach, lessach i madach. Najlepiej przyjmuje się w podłożu o odczynie obojętnym, o pH 6-7,5. Jeśli planujesz uprawę na ziemi kwaśnej, zadbaj o jej wapnowanie.
Burak ćwikłowy jest odporny na krótkotrwałe susze. Młodszy, dopiero wysiany burak kiepsko znosi przymrozki. Starsze buraki tolerują niższe temperatury. Warzywo można sadzić w miejscach częściowo zacienionych, zachowując odpowiednią odległość (by buraki nie zasłaniały sobie wzajemnie światła). Im więcej światła burak ćwikłowy otrzyma w okresie wzrostu, tym lepiej rozwinięte i smaczniejsze korzenie.
Burak ćwikłowy: pielęgnacja i nawożenie
Pielęgnacja buraka ćwikłowego opiera się na odchwaszczaniu plantacji. Na własnych, przydomowych grządkach można to robić ręcznie. Większe uprawy można odchwaszczać mechanicznie. Buraki ćwikłowe mogą ulegać chorobom. Do najczęstszych należą chwościk buraka, zgorzel siewek i mączniak prawdziwy. W razie pojawienia się chorób można wykonać odpowiedni, dedykowany oprysk.
Do nawożenia buraków ćwikłowych można używać nawozów mineralnych, jednak przy uprawach amatorskich, na własny użytek, bardzo dobrze sprawdzają się nawozy organiczne. Dobrze rozłożony kompost dostarczy glebie składników odżywczych, a jednocześnie poprawi jej strukturę, co wpływa na magazynowanie wody. Nawozy azotowe należy stosować z umiarem, ponieważ w korzeniach buraków łatwo odkładają się szkodliwe azotany.
Zastosowanie i właściwości buraka ćwikłowego
Buraki ćwikłowe mają cenne właściwości dla zdrowia. Pobudzają produkcję czerwonych krwinek, odkwaszają organizm, ponadto zawierają kwas foliowy, witaminę A, B1, i beta-karoten. W burakach znajdziemy też sole mineralne: wapń, potas, mangan, magnez, fluor i sód. Są niskokaloryczne, sycące i pyszne.
Z buraków można zrobić zakwas na barszcz i do picia, kiszonki oraz surówki. Można je też upiec czy udusić. Ugotowane nadają się do sałatek. Warzywo wykorzystuje się również w przemyśle farmaceutycznym (do produkcji suplementów) i kosmetycznym.
Stanowisko: Słoneczne
Wilgotność: Podłoże umiarkowanie wilgotne
Roślina ozdobna z: Liście
Podlewanie: Umiarkowane
Wysokość: 0,5m- 1m
Pokrój: Wzniesiony, luźny
Termin kwitnienia: Marzec
Zimozielone: -