Spis treści:
Jakie chwasty występują w ogrodzie?
Wśród profesjonalnych, doświadczonych ogrodników, jak i osób, które uprawiają ogród amatorsko, panuje przekonanie, że chwasty to istne utrapienie w uprawach. Nie ma się do dziwić, rośliny te, dzikie i nieokiełznane, rozrastają się w oczach, zagłuszają sąsiadujące z nimi rośliny i odbierają im cenne zasoby: składniki pokarmowe, wodę, światło, a w przypadku upraw warzyw lub zbóż obniżają też walory smakowe zbieranych plonów. To oczywiście nie wszystko – są bowiem nieestetyczne i zwyczajnie szpecą grządki oraz sumiennie pielęgnowane rabatki.
Jakie chwasty występują w ogrodzie? Do najliczniej występujących zalicza się rośliny polne jednoroczne, czyli takie, które przeżywają aktywnie jeden sezon. Wśród nich wyróżnia się m.in. chwasty:
- krótkotrwałe jare – do tej grupy należą np. palusznik krwawy, żółtlica drobnokwiatowa,
- krótkotrwałe zimujące – np. kąkol polny, chaber bławatek,
- krótkotrwałe ozime – np. stokłosa żytnia, miłek letni,
- dwuletnie – np. oset kędzierzawy, nostrzyk biały.
Do powszechnie występujących gatunków wieloletnich należą np. pięciornik gęsi, jaskier rozłogowy, perz właściwy i babka zwyczajna. Trudną do usunięcia z pól, ogrodów i warzywników są chwasty pasożytnicze i półpasożyty, jak np. pszeniec różowy.
W ogrodzie napotkamy różne gatunki chwastów. Niektóre należą do roślin jednorocznych, inne do wieloletnich – jedne i drugie równie trudno usunąć. Fot. Barbara Machalska-Cyran/deccoria.pl
Analizy prowadzone w uprawach wielkopowierzchniowych wskazują na olbrzymią inwazyjność wielu gatunków dziko rosnących. Chwasty wywołują szkody często większe niż szkodniki, a także pogarszają kondycję roślin uprawnych, porównywalnie go ognisk infekcji. W przydomowych ogródkach i na działkach rekreacyjnych chwasty nie sieją takiego spustoszenia, jednak ich obecność negatywnie wpływa na drzewa, krzewy, kwiaty i warzywa.
Podstawową metodą walki z ekspansywnym zielskiem jest jego wyrywanie, czyli pielenie. Jednak w przypadku roślin doskonale przystosowujących się do panujących warunków, dynamicznie rosnących i rozsiewających się na różne sposoby nie jest to skuteczny sposób zwalczania chwastów. Czy da się pozbyć ich bez chemii? To możliwe, o ile sięgniemy po odpowiednie środki. Warto wypróbować naturalne repelenty – większość z nich znajdziemy w kuchni, są niedrogie i naprawdę skuteczne.
Przeczytaj również: Mniszek i mlecz rozpanoszyły się w ogrodzie? Zrób oprysk bez szkody dla trawnika
Domowe preparaty na chwasty
Chwasty w ogrodach nie pojawiły się nagle. Towarzyszą roślinom uprawnym od początku rolnictwa, a ich ekspansja wiązała się bezpośrednio z jego rozwojem. Wiele dzikich gatunków przywędrowało z dalekich zakątków świata wraz z przemieszczaniem się pierwszych osadników. Tak trafił do nas np. kąkol, chaber bławatek, mak polny czy miłek lekarski. Cykl biologiczny chwastów oraz ich wczesny rozwój prowadzą do zajmowania przez te rośliny każdego odkrytego kawałka gleby, a szybki wzrost i rozmnażanie sprawiają, że chwasty silnie konkurują z konkretnymi grupami roślin, które chcemy uprawiać.
Z uwagi na fakt, że chemiczne środki ochrony roślin należą do mocno inwazyjnych, a ich działanie kłóci się niejako z ideą ogrodnictwa ekologicznego, najlepszym sposobem walki pozostają domowe preparaty na chwasty. Pozostają, ponieważ proponowane przez nas metody zwalczania dzikich roślin nie są niczym nowym. Testowane w ogrodach dziadków sprawdzały się dość dobrze, aby przekazywać je dalej.
- Ocet
Ten dobrze nam znany produkt spożywczy ma wiele zalet: jest tani, biodegradowalny, nie szkodzi ani środowisku, ani ludziom czy zwierzętom, a przy tym skutecznie zwalcza niechciane zielsko, odstrasza mrówki oraz inne owady. Używając go w ogrodzie, zachowajmy jednak ostrożność i nanośmy go jedynie na liście chwastów. Przed zastosowaniem warto rozcieńczyć go z wodą w proporcjach 2:1. W tym celu najwygodniej będzie posłużyć się spryskiwaczem. Ocet rozpylony na nieszkodliwe okazy, wrażliwe warzywa lub delikatny, niedawno założony trawnik, może je zniszczyć.
- Solanka
Tak jak ocet, w roli chwastobójczego preparatu dobrze sprawdzi się roztwór wody i soli, zmieszanych w proporcjach 4:1. Również w tym przypadku starajmy się precyzyjnie aplikować solankę na ekspansywne rośliny, tak by nie zaszkodzić pozostałym gatunkom, rosnącym tuż obok.
- Soda oczyszczona
Popularnie stosowana np. do sprzątania, soda oczyszczona zwalcza nie tylko chwasty, ale też infekcje grzybowe roślin, odstrasza mrówki i natrętne szkodniki. Wodorowęglan sodu zapobiega też rozrostowi niechcianego zielska – warto używać go np. tuż po wypieleniu grządek, co uniemożliwi ponowny wykwit niechcianych gatunków. Aby doprowadzić podjazd i ogrodowe ścieżki do porządku, osypujmy nią szczeliny między kostką brukową.
Kuracje z zastosowaniem sody oczyszczonej stosujmy rano lub wieczorem, koniecznie w bezwietrzny dzień, dzięki temu biały proszek nie zostanie rozniesiony po całym ogrodzie. Ponieważ działa ona nieco wolniej na chwasty niż ocet czy domowa solanka, dobrze byłoby powtórzyć ten zabieg kilkakrotnie.
- Alkohol
Jeśli mamy w domu czysty alkohol, możemy spróbować rozlać go po chwastach w ogrodzie. Podawany w formie kontrolowanego oprysku, doskonale zwalcza on nawet najbardziej ekspansywne zielsko. Zanim przejdziemy do aplikacji substancji, pamiętajmy o konieczności rozcieńczenia jej z wodą w proporcjach ok. 1:13 (czyli na ok. 2 szklanki wody powinno przypadać nie więcej niż 30 ml czystego alkoholu). Opcjonalnie możemy dodać do niego kilka kropel płynu do mycia naczyń. Preparat rozpylamy wyłącznie na liście chwastów, a oprysk wykonujemy w słoneczny, najlepiej bezwietrzny dzień.
Niektóre domowe środki podane przypadkowo na podłoże mogą zakwasić glebę, a jak wiadomo, takie warunki chwasty wprost uwielbiają. Dlatego warto zastanowić się, jakie rośliny uprawiamy i jakie są ich potrzeby. Jeśli nasze ogrodowe uprawy nie lubią kwaśnego podłoża, zadbajmy, aby wyprane preparaty na chwasty nie zmieniły warunków glebowych na niekorzyść pożądanych przez nas roślin. Tam, gdzie preferujemy glebę zasadową lub obojętną, czyli np. w miejscach uprawy winorośli, gruszy, jabłoni, juki, kosodrzewiny, budlei, rozważmy łagodniejsze środki:
- opryski z roztworu cukru,
- opryski z roztworów mydła,
- zasypki z popiołu drzewnego,
- opryski z olejów jadalnych.
Dzikie gatunki inwazyjne mogą pojawić się nie tylko wśród grządek czy kolorowo kwitnących skalniaków. Chwasty na trawniku to równie częsty problem, a przy tym jeden z wyraźnych sygnałów, że w danym miejscu występują niedobory lub osłabienie parametrów gleby. Wyrastający gdzieniegdzie mech sugeruje, że jej odczyn pH jest za niski. Najprostszą metodą, aby zwalczyć niechcianą roślinę, jest przywrócenie odpowiedniego poziomu zasadowości ziemi. Miejsce, w którym pojawił się mech, obsypujemy dolomitem lub wapnem ogrodniczym oraz nawozem dla trawników. Całość obficie podlewamy, tak by nie doprowadzić do spalenia resztek trawy.
Chwasty i mech wyrastają w różnych miejscach w ogrodzie: pod płotem, przy drzewach, pomiędzy płytami ścieżek. Warto mieć na nie sposób, który nie uszkodzi innych roślin ani elementów aranżacji przestrzeni. Fot. Alicja Rabiko-Woźniak/Iwona Adamek/deccoria.pl
Jak w inny sposób pozbyć się niepożądanych roślin z trawnika, np. szczególnie uciążliwego mniszka lekarskiego? Poza wyżej opisanymi metodami do zwalczania chwastów, na trawniku zastosować możemy herbicydy. Jednak najbezpieczniejszym dla darni, ekologicznym rozwiązaniem będzie cierpliwe odczekanie do końca okresu kwitnienia mniszka, a następnie wyrwanie go wraz z korzeniami. Z kolei w ekologicznej pielęgnacji grządek i rabatek konieczne będzie stosowanie przemyślanej metody ściółkowania. Mechaniczne usuwanie i naturalne zapobieganie wyrastaniu chwastów to zabiegi czasochłonne, jednak warto to robić, aby zachować czyste uprawy bez grama chemii.
Materiał zaktualizowany. Pierwszy raz został opublikowany 17.04.2019 r.
Źródło: deccoria.pl
Przeczytaj również:
Domowy środek na chwasty – naturalne sposoby na chwasty w ogrodzie i na kostce brukowej
Przekopywanie ogródka może pobudzić chwasty. Co zrobić, żeby się ich pozbyć raz na zawsze?
Chwasty nie mają szans. Jak stosować czarną agrowłókninę w ogrodzie?
Do czego stosować glutenową mąkę kukurydzianą w ogrodzie? Zdziwisz się, jakie ma działanie