Spis treści:
- Bukszpan – charakterystyka
- Bukszpan – odmiany
- Jak wygląda uprawa bukszpanu?
- Jak sadzić bukszpan?
- Jak przycinać bukszpan?
- Bukszpan – zastosowanie w ogrodzie
Bukszpan – charakterystyka
Bukszpan wieczniezielony (Buxus sempervirens) to należący do rodziny bukszpanowatych (Buxaceae) zimozielony, wolno rosnący krzew. Jest niezwykle popularny ze względu na to, że może stanowić obwódkę rabaty, być „tłem” dla innych roślin, ale również pierwszoplanowym bohaterem – jeśli zostanie odpowiednio przycięty i uformowany.
Bukszpan to gęsty krzew o zwartym pokroju, osiągający wysokość 2-4 metrów. Ma wzniesione, pokryte drobnymi, jajowatymi, skórzastymi listkami pędy. W zależności od odmiany liście są zielone albo lekko żółtawe i to one stanowią główną ozdobę rośliny.
Bukszpan kwitnie w kwietniu oraz w maju, natomiast nie jest to obfite, bogate kwitnienie. Kwiaty są raczej niepozorne, ukryte wśród gęstych liści. Ani owoce, ani kwiaty bukszpanu nie mają walorów dekoracyjnych.
Buxus sempervirens. Fot.123RF.com
Bukszpan – odmiany
Bukszpan występuje w kilku odmianach, a do najpopularniejszych należą:
- bukszpan wieczniezielony „Suffruticosa” – karłowa odmiana doskonale nadająca się na niskie żywopłoty (jej wysokość nie przekracza 1 metra), która doskonale znosi częste strzyżenie; charakteryzują ją podłużne, jasnozielone, lśniące liście;
- bukszpan wieczniezielony „Elegantissima” – odmiana idealna na niskie i formowane żywopłoty, a także do uprawy pojemnikowej; wyróżniają ją liście z białą obwódką, które szczególnie efektownie prezentują się na wiosnę;
- bukszpan wieczniezielony „Faulkner” – doskonała odmiana na niskie formowane żywopłoty; ma owalne, jasnozielone i lśniące liście.
Jak wygląda uprawa bukszpanu?
Uprawa bukszpanu nie jest trudna i udaje się nawet początkującym ogrodnikom.
- Stanowisko dla bukszpanu powinno być słoneczne albo półcieniste, ale roślina ta świetnie znosi również całkowity cień. Najgorzej będzie rósł w pełnym słońcu – posadzony na stanowiskach południowych na pewno nabawi się szybko uszkodzeń liści.
- Gleba dla bukszpanu powinna być gliniasta i wapienna o odczynie obojętnym albo lekko zasadowym. Na podłożu piaszczystym będzie on rósł bardzo słabo. Ziemia musi być przepuszczalna i wilgotna, ale bez zastoju wody. Normalna ziemia ogrodowa jest dla bukszpanu idealna.
- Nawożenie bukszpanu należy przeprowadzać bardzo ostrożnie. Krzew ten rośnie bardzo wolno, dlatego też nie potrzebuje częstego zasilania kompostem czy innym nawozem. Przenawożenie bukszpanu może spowodować większe szkody niż całkowity brak nawozów. Do wzbogacenia gleby wokół bukszpanu najlepszy jest kompost, który powoli uwalnia do podłoża cenne składniki. Nawóz należy stosować wiosną i wczesnym latem. W żadnym razie nie powinno się tego robić później niż w sierpniu, gdyż rozwijające się wówczas nowe pędy nie zdrewnieją do zimy i po prostu przemarzną.
Bukszpan można formować na różne sposoby. Fot.123RF.com
Jak sadzić bukszpan?
Przed sadzeniem gleba powinna zostać spulchniona do głębokości około 20 cm. Trzeba też usunąć z wybranego miejsca wszelkie chwasty, korzenie i kłącza. Przed posadzeniem, dobrze jest umieścić na kilka godzin korzenie sadzonek bukszpanu w pojemniku z wodą.
Jak gęsto sadzić bukszpan? Jeśli planujesz zrobienie z niego gęstego, ale wyższego żywopłotu, optymalne będzie posadzenie 10-15 roślin na długości 1 metra. Jeśli natomiast chcesz zrobić z niego niskie i gęste obwódki rabat, będziesz potrzebować nieco więcej roślin – optymalna ilość to 20-25 sadzonek. Sadzi się je wówczas w dwóch lub w trzech rzędach.
Kiedy najlepiej sadzić bukszpan? Bukszpan można sadzić praktycznie cały rok (poza okresem zimowym), natomiast najlepszy czas to wczesna wiosna. Warto wiedzieć, że bukszpan ma bardzo mocny system korzeniowy, dlatego doskonale znosi przesadzanie.
Jak przycinać bukszpan?
Bukszpan można formować na różne sposoby. Cięcie tego krzewu jest konieczne, aby stał się gęsty i zwarty – przycinanie pobudza bowiem pędy do wzrostu.
Bukszpan przycina się z reguły 2 razy w roku:
- wczesną wiosną – w marcu albo w kwietniu,
- w połowie lata – wówczas skraca się przyrosty o około 1/3 długości.
Starsze okazy bukszpanu albo krzewy, które nie były do tej pory formowane lepiej jest przycinać późniejszą wiosną, gdy minie niebezpieczeństwo przymrozków.
Jak przycinać bukszpan? Wszystko zależy od tego, jaki efekt chcesz uzyskać. Bukszpan na żywopłot przycina się od góry. Natomiast krzewy, które formujesz w konkretny kształt, przycina się z każdej strony. Jeśli chcesz uformować roślinę na przykład w kulę, warto zacząć nadawać jej kształt od samego początku – zaraz po posadzeniu.
Przycinanie bukszpanu. Kiedy i jak najlepiej przycinać bukszpan? Fot.123RF.com
Do cięcia bukszpanu należy używać ostrych narzędzi: sekatora albo nożyc ręcznych. Przycinanie tępymi narzędziami powoduje uszkodzenie pędów. To z kolei sprawia, że roślina łatwiej będzie zapadać na choroby grzybowe. Na przycinanie bukszpanu najlepiej wybrać pochmurny dzień – przycinanie w pełnym słońcu dodatkowo osłabia krzewy.
Po zabiegu cięcia roślina jest osłabiona, należy więc ją obficie podlać i delikatnie zasilić nawozem.
Bukszpan – zastosowanie w ogrodzie
Bukszpan to jedna z najpopularniejszych ogrodowych roślin. Ze względu na to, że świetnie znosi cięcie ma wiele zastosowań:
- nadaje się na niskie, zwarte żywopłoty,
- może wyznaczać ścieżki w ogrodzie,
- doskonale wyznacza obwódki rabat,
- stanowi dekorację – pojedyncze, uformowane w pożądany kształt krzewy lub drzewka bukszpanu wyglądają bardzo elegancko i estetycznie,
- może chronić rabaty warzywne czy kwiatowe przed wiatrem,
- nadaje się do uprawy pojemnikowej, może więc zdobić taras czy wejście do domu.
Poza tym, że bukszpan pięknie zdobi ogród, świetnie sprawdza się również we florystyce. Pędy można stosować do stroików i rozmaitych dekoracji – szczególnie chętnie wykorzystuje się je w okresie wielkanocnym.
Uprawa bukszpanu nie jest trudna. Jedyne, o co należy zadbać, to regularne przycinanie sadzonek. Krzew ten odwdzięcza się wówczas gęstym pokrojem i zdobi ogród nie tylko wiosną i latem, ale także zimą. Jest bardzo uniwersalny – pasuje zarówno do ogrodów naturalistycznych, jak i angielskich czy japońskich.
Przeczytaj również:
Ćma bukszpanowa zaraz zacznie żerować. Rozpuść w wodzie i spryskaj krzaki bukszpanu
Co zrobić, żeby bukszpan odrodził się po ataku ćmy bukszpanowej? Jak zadbać o krzew w nowym sezonie?