Spis treści:
Jaką funkcję w ogrodzie mogą pełnić pnącza?
Wybierając rośliny do ogrodu, uważnie analizujemy możliwości, jakie mamy: oceniamy stanowiska, parametry podłoża oraz przypisujemy określonym gatunkom pewne funkcje, które mają spełniać. W wielu przypadkach nie chodzi tylko o stworzenie dekoracyjnej kompozycji zielonej czy kwitnącej, lecz także o zapewnienie komfortu i prywatności w wybranej strefie ogrodu. W przypadku atrakcyjnych pnączy możliwości jest więcej.
Wiele z tych roślin doskonale okrywa nieestetyczne konstrukcje i elementy starej architektury ogrodowej, której z wielu powodów nie możemy lub nie chcemy się pozbyć. Niektóre szybkorosnące okazy roślin pnących mogą pełnić funkcję izolacyjną dla dźwięku, inne z kolei skutecznie chronią przed zanieczyszczeniami. Gdy zastanawiałam się nad wyborem roślin do ogrodu, priorytetem były dla mnie:
- odgrodzenie się od ruchliwej ulicy,
- okrycie wysokiego, niezbyt estetycznego płotu wykonanego w takiej formie, że każdy mógłby z łatwością go pokonać, gdyby tylko zechciał,
- stworzenie zielonej ściany, która będzie izolować zarówno kurz z drogi, jak i dobiegające stamtąd dźwięki.
W innej części podwórza zapragnęłam wykorzystać ciekawe pnącza do oplecenia postawionych tam lamp ogrodowych. To nietypowe rozwiązanie podpatrzyłam u sąsiadki, jednak nie potrafiłam rozpoznać roślin, których użyła w tym celu. Okazało się, że znane mi pnącza, takie jak np. powojniki to jedyne gatunkowy przedsmak możliwości, jakie daje wspomniana grupa roślin.
Zanim poznasz ciekawe propozycje okazów zielonych i kwitnących, które z powodzeniem ukryją wszystko to, czego nie chcesz w ogrodzie widzieć, przedstawię ci kryteria, w jakich możesz rozważyć wybór dostępnych gatunków i odmian.
Pnącza w ogrodzie najlepiej dopasować do:
- typu stanowiska i warunków ekspozycji roślin (strony świata, nasłonecznienie);
- warunków wodnoglebowych – chodzi oczywiście o wilgotność podłoża, jego zasolenie oraz zasobność w składniki odżywcze;
- cech konstrukcyjnych i stabilności podpory;
- podpory, najpierw oceniając formę wzrostu rośliny, sposób wspinania się i przyczepiania do rozmaitych materiałów.
Wisteria chińska potrafi piąć się w górę, ale równie dobrze można okalać nią przejścia, tunele, zamykać i otwierać przejścia kwiecistą kopułą. Fot. Noorullah Karim/CanvaPro
Analizując wszystkie za i przeciw oraz próbując dopasować rośliny do określonych stanowisk w ogrodzie, dowiedziałam się, że tam, gdzie występuje wyższy stopień zasolenia podłoża, najlepiej sprawdzą się takie gatunki pnączy, jak:
- dławisz okrągłolistny,
- winobluszcz pięciolistkowy,
- powojnik 'Paul Farges',
- winorośl pachnąca.
Znajoma ogrodnicza przestrzegła mnie, wymieniając rozmaite, według niej najciekawsze gatunki pnączy, przed wyborem dużych, ciężkich i szybko rosnących okazów, np. kokornaka wielkolistnego, jeżeli nie mam możliwości zapewnienia mu solidnej, głęboko osadzonej podpory. Wspomniała też, abym zwracała uwagę na konstrukcję wykorzystywanych podpór, bo chociaż dla pnączy ogonkoczepnych i wąsoczepnych wystarczą elementy o niewielkiej średnicy, to już dla gatunków owijających się wokół nich pędami nie będą one odpowiednie.
Przeczytaj również: Pnącza szybko rosnące – popularne gatunki. Gdzie sadzić pnącza, które szybko rosną?
Oryginalne pnącza do ogrodu
Ogrodowe pnącza potrafią rozrastać się szybko, tworząc gęstą okrywę na dostępnej dla nich powierzchni. Jeśli zależy ci na tym, by roślina w ekspresowym tempie stworzyła izolacyjną warstwę na ogrodzeniu, pustej ścianie lub ochronnym ekranie obok domu, a jednocześnie stała się pewną ozdobą stylowego ogrodu, rozważ prezentowane poniżej propozycje. Pamiętaj tylko, że pnącza przylgoczepne oraz korzenioczepne lepiej wspinają się po elewacjach malowanych i tynkach akrylowych, a znacznie gorzej po tynkach mineralnych.
Z tą wiedzą możesz zdecydować, który gatunek u ciebie sprawdzi się najlepiej:
- powojnik pnący,
- powojnik 'Paul Farges',
- powojniki z grupy Atragene,
- powojniki 'Bill MacKenzie' i 'Lambton Park',
- kokornak wielkolistny,
- dławisz okrągłolistny (odmiany 'Diana' oraz 'Herkules'),
- milin (odmiany 'Ursynów' oraz 'Gabor'),
- chmiel zwyczajny,
- wiciokrzew zaostrzony,
- trzmielina Fortuna 'Coloratus',
- rdestówka Auberta,
- wiciokrzew japoński 'Halliana',
- winobluszcz pięciolistkowy 'Troki',
- winorośl pachnąca (odmiany 'Ania' oraz 'Tomek'),
- bluszcz pospolity 'Białystok'.
Kwitnące powojniki to piękna dekoracja ściany, pod bujnymi liśćmi i kolorowymi kwiatami z trudem dojrzysz nieestetyczną ścianę. Fot. Marina_Poushkina/CanvaPro
W ogrodzie, gdzie zamierzasz pokryć pnączem dużą powierzchnię np. ścianę budynku pozbawioną okien, balkonów oraz innych elementów konstrukcyjnych, a także na wąskich podwórkach lub w patio, możesz wykorzystać np.:
- winobluszcz pięciolistkowy lub trójklapowy w różnych odmianach,
- wysoko rosnące winorośle np. pachnącą lub japońską,
- wisterię kwiecistą w różnych odmianach,
- wisterię chińską w różnych odmianach.
Powyższe rośliny świetnie zaprezentują się tam, gdzie dociera sporo słońca. Z kolei na powierzchniach zacienionych oraz tych zlokalizowanych od strony północnej lepiej posadzić oryginalne pnącza do ogrodu, które dobrze znoszą takie warunki. Na liście ciekawych okazów do wyboru znajdziesz m.in.:
- kokornaka wielkolistnego,
- hortensję pnącą,
- przywarkę japońską,
- przywarkę 'Moonlight'.
Wiele roślin można sadzić bezpośrednio w gruncie, ale sporo gatunków o niewielkim systemie korzeniowym sprawdzi się również w pojemnikach dopasowanych wielkością do potrzeb.
Pamiętaj, że nie każde pnącze potrzebuje dodatkowej podpory. Hortensja, bluszcz i przywarka poradzą sobie same, z kolei uprawiają milin amerykański, warto zadbać o dodatkową konstrukcję, która zapewni mu stabilność i nada pożądaną formę. Cięższe pnącza szybkorosnące, jak kokornak, aktinidie, winorośle czy pięknie zakwitające wisterie wymagają naprawdę solidnych konstrukcji, po których będą mogły piąć się swobodnie, przenosząc na nie coraz większy ciężar.
Wysokie, zielone pnącza oraz rośliny delikatnie kwitnące stworzą gęstą ścianę, która zamknie wskazaną przestrzeń lub ukryje niechciany element architektury. To również świetna blokada dla kuchu z pobliskiej drogi czy hałasów. Fot. undefined/CanvaPro; tessa163/deccoria.pl
Pnącza doskonale sprawdzają się w reprezentacyjnych częściach ogrodu, gdzie mogą z powodzeniem stanowić główną ozdobę przestrzeni. Jeśli masz czas, ochotę i możesz zapewnić im stałą pielęgnację, wówczas idealnym rozwiązaniem będą powojniki, glicynia, winnik albo wiciokrzew. Masz mniej miejsca do wykorzystania? Postaw na powojniki bylinowe z grup Flamula-Recta, Texensis, Heracleifolia czy Integrifolia.
Jak dbać o powojniki?
Wśród najciekawszych powojników, których sam wygląd przemawia za tym, by je posadzić, znajdują się odmiany wielokwiatowe późno kwitnące, a także okazy botaniczne i przedstawiciele takich grup, jak: Tangutica i Vitalba oraz Integrifolia i Heracleifolia. W moim ogrodzie, w punktach o mocnym nasłonecznieniu i wysokiej zasobności gleby rosną m.in.:
- powojnik wielokwiatowy 'The President' w kolorze ciemnoniebieskim;
- powojnik wielokwiatowy 'Westerplatte' w kolorze czerwonym;
- powojnik wielokwiatowy 'Viola' w kolorze fioletowym.
Wszystkie te okazy wymagają dużo słońca, dlatego warto sadzić je w południowej części ogrodu, gdzie dociera dużo nierozproszonego światła. Jeśli masz do obsadzenia północne zakątki, lepszym wyborem będą jasne odmiany takie, jak np. 'Comtesse de Bouchaud', którym odpowiada półcień. To również doskonałe stanowisko dla takich pnączy, jak:
- 'Hagley Hybrid',
- 'Moonlight',
- 'Asao',
- 'Kakio',
- 'Doctor Ruppel',
- 'Nelly Moser'.
Jak dbać o powojniki tych odmian? Gdy przygotujesz dla nich stanowisko widne, gdzie dociera światło rozporoszone, możesz liczyć na to, że kwiatów na pnączach będzie więcej i z pewnością będą one jeszcze mocniej wybarwione.
Musisz pamiętać, że podstawa rośliny każdorazowo powinna być zacieniona, a podłoże: żyzne, próchnicze i stale umiarkowanie wilgotne. Powojniki wielokwiatowe należą do pnączy o wysokiej mrozoodporności, dlatego doskonale radzą sobie zimą. Mimo to w obliczu naprawdę srogich mrozów może zdarzyć się, że przemarzną, dlatego obsyp podstawę pnączy ziemią lub drobno zmieloną, przekompostowaną korą. To skutecznie zabezpieczy korzenie i uśpione pąki rośliny. Wysoką wrażliwość na mróz wykazują z kolei okazy posadzone w pojemnikach, dlatego wraz z nadejściem jesieni warto poświęcić im nieco więcej uwagi.
O jakich zabiegach jeszcze należy pamiętać? Powojniki wymagają:
- corocznego, wiosennego cięcia,
- usuwania przekwitłych kwiatów u odmian wcześnie kwitnących,
- ściółkowania podłoża, by ziemia nie wysychała i nie nagrzewała się nadmiernie w okresie letnich upałów (sposobem na naturalne, estetyczne “wyściółkowanie” podłoża jest posadzenie wokół podstawy pnączy bodziszka odmiany 'Cambridge', który stworzy barwną, dywanową okrywę),
- regularnego podlewania do korzeni, które zapewni stałą, umiarkowaną wilgotność podłoża (jeśli pnączy jest duża i porastają sporą powierzchnię warto rozważyć poprowadzenie na stanowisku systemu automatycznego nawadniania w formie linii kroplującej),
- kwietniowego nawożenia preparatami o wydłużonym uwalnianiu, rozpoczętego w 2 roku po posadzeniu i kontynuowanego w kolejnych latach.
Zadbane powojniki odmian popularnie sadzonych oraz nowe, cenne w ogrodnictwie okazy o jeszcze lepszych parametrach uprawy, wyższej odporności i piękniejszych kwiatach to ciekawe rozwiązanie do obsadzania pustych, wysokich ścian oraz rozmaitych przestrzeni, wymagających okrycia.
Ich liście, kwiaty i owocostany stworzą barwną zasłonę, za którą schowasz płot, nieestetyczną elewację budynku, siatkę ogrodową czy mur. To także oryginalny sposób na okrycie dachów altan, łukowych pergoli, otulenie trejaży czy wyściełanie powierzchni tarasowych. Posadzone tam stworzą wyciszającą przesłonę, zapewnią więcej prywatności, a przy tym ozdobią miejsca, na które dotąd nie miałeś pomysłu.
Źródło: deccoria.pl
Przeczytaj również:
Pnącza kwitnące i o ozdobnych liściach. Które najlepiej wybrać na pergolę i balkon?
Rośliny pnące do ogrodu. Jakie gatunki wybrać? Gdzie nie sadzić pnączy?
Piękne ogrodowe pnącze zachwycające kwiatami. Kiedy i jak przycinać milin amerykański?