Spis treści:
- Kalia ogrodowa – informacje ogólne
- Kalie w ogrodzie – charakterystyka
- Jak uprawiać kalię w ogrodzie?
- Wymagania dla kalii ogrodowej
- Jak zimować kalię?
- Rozmnażanie kalii
- Kalia w ogrodzie – choroby, szkodniki i problemy
Kalia ogrodowa – informacje ogólne
Kalia to roślina kwitnąca z rodziny z Araceae (obrazkowatych), a jej łacińska nazwa to Zantedeschia Spreng. Często jest nazywana kalijką, kallą lub Cantedeskią. Występuje w Afryce Środkowej i Południowej, gdzie dziko porasta tereny od Nigerii do Tanzanii i RPA.
Kalie ogrodowe to rośliny wieloletnie i jednopienne, co oznacza, że na jednym okazie występują kwiaty męskie i żeńskie. Różnią się one między sobą wyglądem i budową:
- kwiaty żeńskie znajdują się w dolnej części kolby i są otoczone prątniczkami,
- kwiaty męskie są dwu- lub trzypręcikowe i mają długie pylniki, które niemal dotykają kolby.
Cantedeskia charakteryzuje się mięsistymi liśćmi, które mają szeroko strzałkowaty kształt i są osadzone na prostych ogonkach. Kolby kwiatowe otoczone są białym lub barwnym okryciem. Grube łodygi spichrzowe, które znajdują się pod ziemią, to bulwy, czasami uważane też za kłącza.
Kalie ogrodowe są średniej wielkości i dorastają do 120 cm wysokości. Ich podstawowym gatunkiem i najpopularniejsza zarazem jest kalia etiopska. Dotarła ona do Europy najprawdopodobniej w XVII wieku i zadomowiła się tutaj, jak i na wszystkich innych kontynentach oprócz zimnej Antarktydy.
Przeczytaj też: Czy hortensje trzeba przycinać na jesień? Co zrobić z kwiatostanami hortensji przed zimą?
Kalie w ogrodzie – charakterystyka
Kwiaty kalii charakteryzują się niezwykłą trwałością i są istotną częścią tej zachwycającej rośliny. Przypominają trąbkę, która zwęża się ku dołowi, tworząc spiralę. Ich góra natomiast jest lejkowato odchylona, a wewnątrz niej znajduje się kolbiasty kwiatostan.
Kalia w ogrodzie kwitnie od czerwca do sierpnia, a jej kwiaty osiągają zwykle od 10 do 25 cm długości. Najpopularniejsza kalia etiopska o białych kwiatach niestety kwitnie, gdy w naszym klimacie jest zima, dlatego nie nadaje się jako kwiat ogrodowy. Jest za to wiele innych bardzo ciekawych odmian, otrzymanych w wyniku prac hodowlanych, które doskonale spełniają się w tej roli. Ich kwiaty to pełna gama kolorystyczna. Można spotkać takie barwy jak:
- biel,
- zieleń,
- róż,
- żółć,
- pomarańcz,
- bordo,
- fiolet,
- czerń.
Gdy kalia przekwitnie, ozdobą ogrodu będą jej liście. W zależności od odmiany utrzymują się one do późnej jesieni albo całorocznie. Ogonki liściowe osiągają długość do 15 cm, natomiast blaszki liściowe są ciemnozielone, pierzaście unerwione. Czasami bywają biało nakrapiane.
Owoce kalii to zielone lub pomarańczowe jagody, które są one podzielone na komory. W pojedynczej zazwyczaj znajduje się jedno lub dwa nasiona. Zawierający je pęd jednak bardzo ogranicza przyrost bulw. Jesienią, kiedy bulwa zostanie wykopana, może się okazać, że jest mniejsza niż w momencie posadzenia. Aby do tego nie dopuścić, należy wyciąć pęd w momencie, kiedy kwiaty przekwitają a zewnętrzna ich strona robi się zielona. Kalia biała tworzy kępy i różnego rodzaju skupiska, dlatego po przekwitnięciu można dalej cieszyć się wspaniałym widokiem.
Zobacz także: Piękna roślina, która jest silnie trująca! Sprawdź, jak przesadzać wilczomlecz
Pole kalii w Tajwanie. Fot.123RF.com
Kalia ogrodowa – uprawa
Uprawa kalii w ogrodzie nie wymaga dużo wysiłku. W marcu i kwietniu bulwy tej rośliny sadzi się do doniczek i przechowuje w pomieszczeniu w temperaturze 15-16°C. Do ogrodu kwiaty Zantedeschia przesadza się na rabaty od połowy maja, czyli po okresie przymrozków. Należy również pamiętać, aby przed przeniesieniem kalii do ogrodu stopniowo przyzwyczajać ją do warunków panujących na zewnątrz.
Przy wysadzaniu rośliny na rabatę należy bardzo uważać, aby nie uszkodzić jej korzeni. Dlatego też kalię należy wyjąć z doniczki z bryłą ziemi i w takiej postaci ją posadzić. Powinna być umieszczona na głębokości 6 do 10 cm. Bulwy odmian kolorowych przed posadzeniem zaleca się namoczyć w roztworze wodnym kwasu giberelinowego (50-100 mg/l), co korzystnie wpłynie na zwiększenie plonów. Te cudowne kwiaty rozkwitają już po około 8-10 tygodniach od wysadzenia bulw.
Kalia ogrodowa – wymagania
Kalie ogrodowe w naturalnym środowisku rosną na terenach bagiennych i często zalewanych. Wymagają więc wilgotnej, lekkiej i przepuszczalnej ziemi, najlepiej o odczynie neutralnym. Gdy gleba jest zbyt ciężka, aby sadzić w niej kalijki, warto ją napowietrzyć. Do tego celu najbardziej nadaje się piasek lub kompostowana kora.
Kalia biała wymaga stanowiska półcienistego. Odmiany kolorowe powinny zaś być uprawiane na słonecznym stanowisku. Doskonałym miejscem na posadzenie kalii jest brzeg oczka wodnego. Jest to teren o wilgotnym podłożu, dlatego kalie czują się tam prawie jak u siebie w domu i pięknie rosną. Do oczka trzeba jednak wybrać specjalne odmiany kalii wodnych.
Aby uprawa była efektywna, temperatura latem w dzień nie powinna być wyższa niż 24-28°C, a w nocy niższa niż 16-18°C. W okresie wegetacji kalia wymaga obfitego podlewania i zraszania. Podczas suchej pogody należy ją dostarczać wodę, regularnie co 3-4 dni, a w okresie kwitnienia nawozić nawozami mineralnymi wysokoskładnikowymi. Również po przekwitnięciu kalię należy podlewać i nawozić.
Kalia w ogrodzie – zimowanie
Po przekwitnięciu kalię uprawia się jeszcze przez kilka tygodni, stopniowo ograniczając podlewanie. W tym czasie podziemne kłącza zdążą odbudować zapas na następny okres wegetacji. Roślina przechodzi w okres spoczynku, kiedy zaczynają żółknąć jej liście. Wrzesień – październik to okres, kiedy liście są już brązowe, a kłącza kalii należy wykopać z ziemi i przesadzić do doniczek wypełnionych torfem. Następnie powinny zostać one przeniesione do specjalnie przygotowanego pomieszczenia, zabezpieczonego przed mrozem. Musi to być miejsce dość chłodne i jasne, ale dostęp do słońca nie ma znaczenia, ponieważ kalie są w całkowitym uśpieniu.
Innym sposobem przechowywania kalii zimą jest umieszczenie oczyszczonych z liści bulw w drewnianych skrzyniach i przysypanie ich trocinami. Zwykle liście cantedeskie same wysychają. Jeśli jednak tak się nie stanie, należy wykopać roślinę i osuszyć ją, a następnie oczyścić z liści. Tak przygotowane rośliny zimują w chłodzie w temperaturze 3-7°C aż do kwietnia. Natomiast kwiaty w doniczkach należy zimować w temperaturze 2-10°C do marca, aż zostaną zabrane do cieplejszego pomieszczenia. Jest to również dobry moment, aby rośliny rozmnożyć.
Sprawdź również: Lista jej dobroczynnych właściwości jest długa. Kalina koralowa znana była już w starożytności
Kalia w ogrodzie – rozmnażanie
Aby rozmnożyć roślinę, wyjmij ją z ziemi i podziel największe kłącza, a następnie ponownie posadź. Jak widać rozmnażanie kalii ogrodowej, nie jest trudne. Należy jednak pamiętać, że młode rośliny zakwitną dopiero za dwa lata, kiedy podziemne kłącza rozrosną się i wzmocnią.
Innym sposobem rozmnażania tego gatunku jest wysiew nasion. Należy jednak wziąć pod uwagę fakt, że uprawiana tą metodą kalia zakwitnie dopiero w trzecim roku po sianiu i nie będzie ona podobna do rośliny matczynej.
Kalia w ogrodzie – choroby, szkodniki i problemy
Kalia nie jest podatna na choroby i szkodniki. Najczęściej występującymi problemami są mokra zgnilizna bulwy i szara pleśń.
Kalia jest rośliną silnie trującą i wszelkie prace przy niej należy wykonywać w rękawicach, gdyż mocno uczula. Jej spożycie grozi zatruciem.
Zdarza się, że kalia nie kwitnie. Najczęstsze powody tego problemu to:
- za wysoka temperatura podczas przechowywania,
- zbyt duża posadzona bulwa,
- zbyt ciemne stanowisko rośliny,
- wyjałowiona gleba.
Kalia będzie pięknie wyglądać w wazonie, a także w weselnym bukiecie. Fot.123RF.com
Kalia to piękna roślina, która upiększy każdy ogród. Można ją również traktować jak kwiat cięty. W wazonie wytrzyma nawet przez 10 dni. Warto więc zająć się jej uprawą.
Przeczytaj także: Jak zabezpieczyć trawy ozdobne przed mrozem? Niektóre gatunki są bardzo delikatne