Spis treści:
- Świerki – charakterystyka drzew
- Odmiany świerków – popularne rodzaje
- Uprawa świerków w Polsce
- Czym nawozić świerki?
- Jak nawozić świerki?
- Choroby świerków – jak je rozpoznać?
Jaka jest charakterystyka świerków? Określa się je jako jedne z najwyższych (50 m wysokości) i najważniejszych leśnych drzew iglastych Europy. W Polsce to drzewo zajmuje około 9% powierzchni leśnej. Świerk to również bardzo popularne drzewo ozdobne, które dekoruje parki i ogrody. Jest niezastąpione jako świąteczna choinka.
Świerki – charakterystyka drzew
Drzewo należy do rodziny sosnowatych. Wyróżnia się ponad 30 odmian świerków. Ich cechą rozpoznawczą jest stożkowata korona, igły oraz zwisające szyszki, tworzone głównie w okolicach wierzchołka. Szyszki mają 10–15 cm długości i opadają jesienią.
Świerki pospolite mają płytki i rozległy system korzeniowy, dlatego drzewo jest wywrotne. W naturze możesz je spotkać w klimacie umiarkowanym i chłodnym, głównie na półkuli północnej. Oprócz gatunków pospolitych, które występują w naturze, rosnąc w lasach Europy, Azji i Ameryki, powstało wiele odmian świerka karłowego, dekorującego ogrody, balkony i tarasy.
Odmiany świerków – popularne rodzaje
Poszczególne gatunki drzewa mocno różnią się od siebie formą i kolorem. Najbardziej znaną odmianą jest świerk pospolity, który szybko wzrasta (25–35 cm na rok) i z tego względu jest rzadko sadzony w ogrodach, ponadto źle znosi warunki miejskie. Często występujące odmiany rodzaju pospolitego to: „Acrocona”, „Echiniformis” czy „Inversa”. Do rzadkości należy „Push”, cechujący się różowymi szyszkami w czasie wiosny.
Do innych rodzajów popularnych świerków ogrodowych zalicza się:
- Świerk biały, wyróżniający się krótkimi igłami. Ma małe wymagania glebowe i wykazuje dużą odporność na zanieczyszczenie powietrza. Odmiana „Conica” to wyjątkowo dekoracyjny świerk karłowaty, który osiąga wysokość od 60 do 100 cm i charakteryzuje się dużą odpornością na mróz.
- Świerk serbski ma zazwyczaj dwubarwne igły i może posłużyć w ogrodzie jako soliter lub być sadzony grupowo do formowania wysokich żywopłotów. Nie wymaga częstego podlewania i dobrze znosi przesuszenie gleby. Odmiana „Peve Tijn” to piękne, niskie drzewka o żółto-niebieskich igłach.
- Świerk kłujący, nazywany też srebrnym, to drzewo o regularnej, stożkowatej koronie. Ma piękne niebieskozielone, ostre igły; roślina jest mało wymagająca, a jej najpopularniejsze odmiany to: „Edith”, „Fat Albert” czy „Hoopsii”, które różnią się od siebie siłą wzrostu i układem gałęzi.
- Świerk kaukaski to gatunek dobrze tolerujący cień, często ugałęziony do samej ziemi. Ma dekoracyjne szyszki i w zależności od odmiany osiąga do 2 m wysokości („Gracilis”) lub do kilku metrów („Aureospicata”, „Early Gold” czy „Golden Start”).
W Polsce występuje także świerk „Engelmanna”, który pochodzi z Ameryki Północnej i jest dużym drzewem o regularnym pokroju oraz świerk syberyjski, mający niebieskie i krótkie igły, tworzące delikatniejszą koronę niż popularny świerk kłujący.
Świerk kłujący często spotykany jest w polskich ogrodach. Fot. 123RF.com
Uprawa świerków w Polsce
Świerk pospolity nie należy do gatunków łatwych w uprawie, ponieważ ma spore wymagania. Jest mrozoodporny, ale większość odmian nie lubi cienia i jest wrażliwa na zanieczyszczone powietrze miast, dlatego rzadko występuje w zurbanizowanych obszarach kraju. W miejskich ogrodach i parkach lepiej radzą sobie dekoracyjne odmiany. Drzewo lubi podwyższoną wilgotność powietrza oraz żyzne, próchnicze i najlepiej piaszczysto-gliniaste gleby, o kwaśnym odczynie pH.
Przeczytaj również: Kiedy najlepiej sadzić tuje? Czy pora sadzenia tui ma znaczenie? Co ile sadzić tuje?
Kiedy nawozić świerki? Zalecane terminy
Wszystkie świerki nawozi się podobnie. Taki zabieg pielęgnacyjny sprawia, że drzewa stają się bardziej gęste, odporne na choroby i szkodniki oraz lepiej znoszą suszę. Prezentują wtedy piękne i równomierne wybarwienie. Świerki nawozi się w terminie od marca do połowy lipca oraz na przełomie lata i jesieni. Robi się to raz w miesiącu, jednak w celu zahamowania ich nadmiernego wzrostu unika się nawożenia po 15 lipca.
Jeśli drzewa są zbyt długo zasilane mikroelementami, rosną intensywnie aż do zimy i są bardziej wrażliwe na suszę zimową. Możesz wrócić do ich zasilania we wrześniu i październiku, ale wtedy należy zmienić nawóz na jesienny.
Czym nawozić świerki?
Wiosną drzewom dostarcza się azot, fosfor i potas. Niezbędnymi dla nich składnikami są także magnez, bor i żelazo. Odpowiedni skład i proporcje składników zawierają specjalne nawozy w postaci preparatów mineralnych.
Czym nawozić świerki jesienią? Drzewa do wzrostu potrzebują głównie azotu, dlatego jesienne nawozy go nie zawierają. Mają za to w składzie fosfor i potas, które przed zimą wzmacniają słaby system korzeniowy drzew. Brak tych pierwiastków sprawia, że świerki są mniej odporne na suszę. Zaleca się, by oprócz gotowych nawozów stosować czasem te organiczne jak kompost czy biohumus. Młode świerki dobrze jest ściółkować korą.
Jak nawozić świerki?
Starsze drzewa najlepiej nawozić wiosną. Ponieważ nie zrzucają igieł na zimę, nie potrzebują tak dużych dawek substancji mineralnych, jak rośliny liściaste. Iglaki wymagają:
- azotu – młode świerki w ilości około 20 g/m2, a starsze 30-40 g/m2, z czego 1/3 dawki stosuje się wczesną wiosną, a resztę na początku rozwoju nowych pędów, ale wyłącznie do połowy lipca;
- fosforu w ilości 5-9 g/m2;
- potasu – 10-18 g/m2,
- magnezu – 2-3 g/m2, przy czym połowę dawki należy zastosować jesienią, a drugą połowę wczesną wiosną.
Jeśli igły świerku brązowieją, mogą wykazywać większe zapotrzebowanie na magnez, który warto dostarczyć w formie doglebowej lub dolistnej, stosując nawóz wzmacniający. Jak nawozić świerki świeżo posadzone? Umieszczone w glebie drzewa nie wymagają nawożenia, ale obfitego podlewania, podobnie jak starsze okazy, które nie lubią suszy.
Choroby świerków – jak je rozpoznać?
Większość świerków wykazuje podatność na choroby grzybowe, którym sprzyjają podmokłe gleby i duże wahania temperatur. Świerki, które wcześniej osłabiła susza, przemarznięcie lub brak nawożenia, łatwo ulegają infekcjom grzybiczym.
Brunatną pleśń śniegową wyróżnia szarobrunatny nalot, spowodowany długim zaleganiem śniegu. Dlatego warto usuwać śnieg z niewysokich odmian ogrodowych.
Brunatnienie igieł świerka to grzyb, który najczęściej poraża młode drzewka – wtedy igły na dolnych pędach pokrywają się żółtymi plamami, a zmiany chorobowe wędrują w górę, zarażając wyższe gałązki. Nieleczone drzewo umiera.
Gruzełek świerka wywołuje grzyb, który powoduje przebarwienia kory. Tkanki drzewa obumierają. Może to prowadzić do usychania wierzchołków drzew.
Innym grzybem atakującym drzewa jest opieńkowa zgnilizna korzeni, która również objawia się przebarwieniami kory.
Oprócz chorób świerkom zagrażają także szkodniki, m.in. białe mszyce wełniste (charakteryzujące się białym nalotem), brudnica mniszka (zjada igły) oraz przędziorek (powoduje żółknięcie igieł oraz ich wypadanie).
Świerki to niezwykle funkcjonalne drzewka, które mogą być samodzielną dekoracją ogrodu, lub tworzyć grupowe nasady, stanowiące naturalne ogrodzenie. Gwarantują zieleń w ogrodzie przez cały rok, dlatego już teraz wybierz swoją ulubioną odmianę i ciesz się pięknem świerka nie tylko w czasie świąt, ale również latem.
Przeczytaj również: Pajęczyny na iglakach - co to jest i jak zwalczać? Jak poradzić sobie z problemem przędziorków w ogrodzie?
Pachnące i zdrowe. Zaskakujące właściwości iglaków na INTERIA.TV.