Spis treści:
- Żarnowiec (szczodrzeniec) miotlasty — charakterystyka
- Uprawa żarnowca — podstawowe zasady
- Zastosowanie żarnowca w ogrodzie
- Żarnowiec miotlasty — warto wiedzieć
Żarnowiec (szczodrzeniec) miotlasty — charakterystyka
Żarnowiec miotlasty (Cytisus scoparius), nazywany też szczodrzeńcem, to krzew należący do rodziny bobowatych. Naturalnie występuje na terenach Europy Południowej i Środkowej, w tym również w Polsce — szczególnie na obszarach nadmorskich. Porasta piaszczyste i suche zbocza, wrzosowiska, a także skraje lasów sosnowych.
Żarnowiec przybiera formę małego lub średniego krzewu i w zależności od tego, jak będzie prowadzony, może osiągnąć od 1 do 2 m wysokości. Pędy żarnowca są cienkie, wiotkie, rozgałęziające się pod kątem i rózgowate. Przed laty z gałęzi żarnowców wykonywano miotły, dlatego też krzew zyskał przydomek — miotlasty. Pędy żarnowca porastają małe, zielone liście o lancetowatym kształcie.
Cechą charakterystyczną szczodrzeńców są pojawiające się w maju i czerwcu kwiaty. Mają one motylkowaty kształt i w zależności od odmiany mogą przybierać kolor żółty, biały, pomarańczowy lub różowy. Właśnie ze względu na obfite kwitnienie żarnowce sadzone są w rodzimych ogrodach. Krzewy są wówczas całe skąpane w dużych, kilkucentymetrowych kwiatach o intensywnej barwie. Po przekwitnięciu w miejscu kwiatów pojawiają się owoce w kształcie długich strąków. Początkowo są jasnozielone, z czasem brunatnieją i pękają, rozsiewając wokół drobne, brązowe nasionka.
Przeczytaj również: Kiedy kwitnie forsycja i jakie ma właściwości? Wszystko, co warto wiedzieć o uprawie złotego krzewu
Żarnowce ozdabiają motylkowate kwiaty. Fot. 123RF.com
Uprawa żarnowca — podstawowe zasady
Żarnowiec miotlasty to łatwy w utrzymaniu krzew o niewielkich wymaganiach uprawowych. Dobrze rośnie na wyjałowionej glebie, znosi suszę i nie wymaga skomplikowanych zabiegów pielęgnacyjnych. Poniżej przedstawiamy podstawowe zasady uprawy żarnowca miotlastego:
- Stanowisko
Żarnowce najlepiej rosną na stanowiskach nasłonecznionych, natomiast poradzą sobie również w lekkim półcieniu. Zbytnio zacienione miejsce może jednak spowodować, że kwitnienie żarnowca będzie słabsze. Warto też wcześniej dobrze przemyśleć stanowisko dla szczodrzeńca, ponieważ krzew nie znosi przesadzania.
- Podłoże
Żarnowiec poradzi sobie w piaszczystym, żwirowym i suchym podłożu. Preferuje kwaśną ziemię i nieco gorzej toleruje glebę o odczynie zasadowym. Niemniej jednak żarnowiec uznawany jest za krzew "do zadań specjalnych", dlatego też można sadzić go w miejscach skalistych, wyjałowionych, gdzie nie przetrwałyby inne gatunki roślin. Wszystko to dzięki rozbudowanemu systemowi korzeniowemu, który jest w stanie pozyskać wodę i cenne minerały z głębokich warstw ziemi. Co więcej, współpracuje razem z bakteriami, które znajdują się w glebie i w ten sposób pozyskuje niezbędny do rozwoju azot i wzbogaca w niego glebę.
- Sadzenie
Wiele osób po zapoznaniu się z zaletami krzewu zastanawia się, kiedy najlepiej sadzić żarnowca w ogrodzie. Otóż standardowo najlepszy termin do sadzenia krzewów to wiosna (kwiecień-maj) lub jesień (wrzesień-październik). Po umieszczeniu krzewu w dołku należy go starannie zasypać ziemią, obficie podlać, a koniec wierzchnią warstwę ziemi zasypać korą, co zapobiegnie wyrastaniu chwastów oraz uchroni roślinę przed nadmiernym parowaniem wody.
- Podlewanie
Żarnowiec jest odporny na susze, dlatego starsze okazy nie wymagają podlewania. Natomiast młode krzewy, w pierwszym roku po posadzeniu warto dodatkowo nawadniać, aby ułatwić im zaaklimatyzowanie się w nowym miejscu.
- Nawożenie
Szczodrzeńce nie wymagają nawożenia specjalistycznymi preparatami. Chcąc jednak wzmocnić kwitnienie, wiosną warto obsypać ziemię wokół krzewu warstwą kompostu. To pobudzi roślinę do wytwarzania kwiatów.
- Przycinanie
Aby utrzymać ładny pokrój krzewu, zaleca się coroczne przycinanie jego pędów. Zabieg ten najlepiej przeprowadzić już po przekwitnięciu kwiatów, czyli w lipcu. Natomiast wiosną warto zrobić przegląd rośliny i wyciąć wszystkie uschnięte i chore gałązki. Te pędy, które przemarzły podczas zimy, skracamy nisko przy ziemi. Powinny wiosną się odrodzić.
- Zimowanie
Żarnowiec to krzew stosunkowo odporny na mrozy. Jest w stanie wytrzymać w zimie temperaturę w ogrodzie do -20 stopni Celsjusza. W chłodniejszych rejonach kraju warto jednak na zimę okrywać żarnowce igliwiem lub agrowłókniną. Zaleca się również okrywanie na czas zimy młodych krzewów, co większy ich szansę na przetrwanie tego okresu w dobrym stanie.
- Rozmnażanie
Szczodrzeńce można rozmnażać z sadzonek półzdrewniałych. Najlepszy okres na przeprowadzenie tego zabiegu przypada w lecie — od czerwca do sierpnia. Istnieje również możliwość pozyskiwania krzewów z nasion, jednak jest to pracochłonny i długotrwały proces.
- Choroby i szkodniki
Krzew jest wyjątkowo odporny na różne choroby czy szkodniki. Jednak rosnąc w zbyt wilgotnym podłożu może być narażony na wystąpienie chorób grzybowych, które powodują zamieranie i plamistość pędów żarnowca. Choroby te objawiają się pojawianiem się plam na pędach oraz żółknięciem i opadaniem liści. Gdy zauważymy takie objawy na swoim krzewie, konieczne będzie przeprowadzenie oprysku przeciwgrzybicznego.
Z kolei szkodnikiem żerującym na krzewach jest miodówka szczodrzeńca. Ten pluskwiak powoduje zaginanie się gałęzi żarnowca do ziemi. Szkodnik żeruje zazwyczaj w okresie od maja do października. Dorosłe osobniki składają na nim jaja, z których następnie wykluwają się małe larwy. Jeśli zauważysz je, potraktuj krzew preparatem kontaktowym lub środkiem naturalnym
Zastosowanie żarnowca w ogrodzie
Żarnowce doskonale prezentują się w ogrodzie w połączeniu z innymi, niższymi bylinami na rabacie np. lawendą czy wrzosami. Można je także uprawiać z przeznaczeniem na luźne i niewysokie żywopłoty. Sprawdzą się również w roli solitera. Ze względu na niewielkie wymagania, można posadzić go praktycznie w każdym suchym i skalistym kącie w ogrodzie.
Szczodrzeńce słyną też z silnego i głębokiego systemu korzeniowego, dlatego często wykorzystywane są do wzmacniania skarp i zboczy.
Żarnowiec miotlasty — warto wiedzieć
Sadząc żarnowca w swoim ogrodzie warto mieć na uwadze, że jest to roślina trująca! Szczególnie niebezpieczne są jego nasiona, które w przypadku spożycia mogą spowodować zatrucie organizmu.
Pomimo tego, że szczodrzeniec jest toksyczny, znalazł zastosowanie w ziołolecznictwie. Wyciągi z jego kwiatów mają działanie moczopędne, przeciwzapalne oraz łagodzące ból i ściągające, dlatego stosowane są w środkach leczniczych na hemoroidy.
Przed laty wyciągi z żarnowca uznawane były za antidotum na jad żmii, a jego gałązkami ścinanymi o północy okadzano miejsca nawiedzane przez zmory.
Przeczytaj również: Owoce kaki pomagają obniżyć ciśnienie i wysoki cholesterol. Jak uprawiać hurmę wschodnią w Polsce?
Owoce kaki mają wiele właściwości zdrowotnych. Fot. 123RF.com
Wiosna w ogrodzie. Najpiękniejsze krzewy są łatwe w uprawie na INTERIA.TV.
Wyłącz sprawdzanieSugestie PremiumWyłącz sprawdzanieSugestie Premium