Spis treści:
- Seler naciowy – charakterystyka
- Seler naciowy – witaminy i właściwości
- Seler naciowy – wartości odżywcze
- Seler naciowy – uprawa i sadzenie
- Seler naciowy – nawadnianie i pielęgnacja
Seler naciowy – charakterystyka
Popularność selera – naciowej formy w szczególności – wiąże się przede wszystkim z bogactwem witamin, jakie w sobie zawiera. Jest częstym składnikiem różnego rodzaju diet odchudzających. Seler naciowy (Apium graveolens) należy do rodziny selerowatych i jest jedną z odmian selerów zwyczajnych.
Naciowa odmiana selera ma długie, chrupiące łodygi, na których końcach znajdują się niewielkie zielone listki. Z wyglądu można by go porównać do pora, z którym bywa mylony. W przypadku tej rośliny częścią wykorzystywaną w kuchni również są liście. Ze względu na większe podobieństwo do pora niż do tradycyjnego selera niektórzy używają błędnej botanicznie nazwy por naciowy.
Oprócz budowy, od popularnego w polskiej kuchni selera korzeniowego różni go również natężenie składników odżywczych. Zawartość witaminy C i soli mineralnych jest znacznie większa. To jednak nie koniec rozbieżności. Inny jest również smak – bulwa selerowa jest nieco bardziej gorzka, natomiast seler naciowy ma w sobie nutę pikanterii.
Seler naciowy – witaminy i właściwości
Łodygi selera naciowego bardzo często pojawiają się jako składnik diet odchudzających. Warzywo to znane jest przede wszystkim ze swojej niskiej kaloryczności. Jest to około 13–16 kcal na 100 gramów. Charakteryzuje się również niskim indeksem glikemicznym, przez co jest doskonałym rozwiązaniem dla cukrzyków. Jednak najważniejszym atutem selera naciowego jest jego gęstość odżywcza. Oznacza to, że zawiera dużą ilość witamin i minerałów, zachowując przy tym niski poziom kaloryczności. Jeszcze prościej – jesz mało, a twój organizm zyskuje bardzo dużo.
Co dokładnie dostarczasz swojemu organizmowi, jedząc seler naciowy? Witaminy i minerały takie jak potas, żelazo, cynk, fosfor, wapń i magnez. Oczywiście nie tylko łodyga daje organizmowi to, co najlepsze. Tak samo warte uwagi są liście, w których znajdziesz witaminę E, witaminy z grupy B i przeciwutleniacze. Nie brakuje także witaminy C i kwasu foliowego.
Właściwości selera naciowego nie ograniczają się tylko do zmniejszenia kaloryczności diety i redukcji tkanki tłuszczowej. Prozdrowotnych zastosowań jest dużo więcej. Wprowadzając go na stałe do swojego jadłospisu, wspomagasz swój układ trawienny i spowalniasz starzenie się cery. Pomaga również zwalczać stany zapalne i reguluje ciśnienie krwi w organizmie.
Czytaj także: Ogródek na balkonie: sałata
Seler naciowy – wartości odżywcze
Tak w liczbach prezentuje się seler naciowy – wartości odżywcze na 100 gramów:
- wartość energetyczna – 13–16 kcal,
- błonnik – 1,6 g,
- witamina A – 22 µg,
- witamina C – 3,1 mg,
- witamina E – 0,27 mg,
- witamina K – 29,3 µg,
- witaminy z grupy B – 0,47 mg,
- wapń – 40 mg,
- potas – 320 mg,
- sód – 80 mg.
W selerze znajduje się jeszcze wiele innych minerałów, jednak już w trochę mniejszych dawkach.
Choć seler naciowy posiada ogromną ilość zalet, to niektóre osoby powinny uważać, aby nie przesadzić z jego spożyciem. Jego nadmiar jest przeciwskazaniem dla osób, które mają np. problemy z nerkami. Szkodzić może również ludziom z trudnościami związanymi z żołądkiem.
Czytaj także: Ogródek na balkonie: pomidory
Seler naciowy lubi dobrze nawodnioną glebę. Fot. 123RF.com
Seler naciowy – uprawa i sadzenie
Jedno z najzdrowszych warzyw na wyciągnięcie ręki w twoim ogródku? Uprawa selera naciowego nie należy do najłatwiejszych, ale korzyści, które będziesz z niej czerpać, są ogromne. Zasiew naciowej formy to podobne zadanie, co uprawa selera korzeniowego – fora ogrodnicze podają jednak kilka różnic.
Obydwie odmiany lubią ciepło i dobrze nawodnioną glebę. Podłoże powinno być żyzne, najlepiej torfowe, o zasadowości na poziomie około 6 pH. Seler naciowy może jednak wymagać intensywniejszego nawożenia azotem i potasem. Różnią się też preferencje dotyczące wilgotności.
Początkowy etap rozwoju selera musi odbywać się pod osłoną, najlepiej w warunkach szklarnianych. Temperatura powietrza powinna być utrzymywana na poziomie około 25 °C. Sianie selera powinieneś zaplanować na marzec.
Możesz przenieść rośliny do gleby po pojawieniu się pierwszych listków poprzez tak zwane pikowanie selera. Metoda ta polega na ostrożnym podważeniu młodego selera np. łyżką albo drewnianym kołkiem. Następnie, chwytając za liścienie, przenosimy ją do nowego miejsca, w którym uprzednio zrobiono dziurę na sadzonkę. Powinna być ona dość głęboka – tak, żeby zasypać roślinę do wysokości liścieni. Przenosiny rozsad szklarnianych do gruntu wykonuj pod koniec maja.
Podczas sadzenia selera weź pod uwagę, że dojrzałe warzywa nie nadają się do dłuższego przechowywania. Od zbiorów masz około 4 dni na wykorzystanie ich w kuchni. Pamiętaj, żeby uwzględnić to podczas podejmowania decyzji o ilości sadzonych roślin.
Seler naciowy – nawadnianie i pielęgnacja
Jedna z podstawowych czynności, o której musisz pamiętać przy selerze naciowym – uprawa ta wymaga regularnego podlewania, szczególnie w porze suchej. Drugą, ale równie ważną zasadą jest odpowiednie nawożenie mineralne.
Proces zasilania gleby powinien rozpocząć się jeszcze przed rozpoczęciem sadzenia. Skorzystaj z nawozów: potasowego, fosforowego i azotowego. Dwa pierwsze wystarczy zaaplikować tylko przed siewem. Powtórz jednak użyźnianie nawozem azotowym – około miesiąca po posadzeniu i na początku czerwca.
Użycie innych nawozów jest konieczne tylko w przypadku widocznych niedoborów. Poniżej krótka lista braków i charakterystycznych dla nich oznak:
- niedobór boru – drewnienie ogonków (pękają i ciemnieją);
- niedobór magnezu – plamy chlorotyczne (z początku małe, owalne, o szarym zabarwieniu);
- niedobór wapnia – oparzenia końcówek (ciemnobrązowe zmiany na wierzchołkach rośliny).
Łodygi selera naciowego są niestety podatne na różnego rodzaju niedobory. Obserwuj je zatem uważnie. Odpowiednio szybka reakcja to podstawa uprawy. W zależności od problemu, jaki się pojawi, konieczne będzie przeprowadzenie wapniowania, zastosowanie boraksu lub siarczanu magnezu.
Okres zbierania plonów rozpoczyna się już w lipcu, a kończy w październiku. Jednak zanim to nastąpi, pamiętaj, aby na około 6 tygodni wcześniej rozpocząć proces bielenia. Polega on na związaniu liściu i przykryciu ich czarną folią. W ten sposób ograniczysz dostęp promieni słonecznych do rośliny. Ogonki się zabielą, a całość zyska dodatkowe walory smakowe, zmniejszy się też ilości goryczy. Licz się z tym, że podczas takiego zabiegu seler naciowy straci część witamin. Niektóre odmiany nie potrzebują tego zabiegu.
O selerze naciowym wiesz już wszystko, czego potrzebujesz. Dostarczy twojemu organizmowi wielu cennych składników odżywczych. Uprawa co prawda, nie należy do najprostszych, ale zdecydowanie warto się jej podjąć.
Sprawdź, czy jesteś w stanie samodzielnie wyhodować seler naciowy we własnym ogrodzie. Nawet jeśli się to nie powiedzie, zawsze pozostanie opcja kupowania tych wartościowych warzyw na targach i w sklepach.