Z tego artykułu dowiesz się:
- Jakie są duże i małe odmiany perukowców
- Czy perukowce są narażone na ataki szkodników
- Gdzie posadzić perukowce
Krótka charakterystyka perukowców
Perukowiec – drzewo niewielkich rozmiarów lub krzew ozdobny o okrągłym pokroju, należące do rodziny nanerczowatych. Perukowce obejmują od 3 do 7 gatunków (w zależności od klasyfikacji) i mogą osiągać nawet 5 m wysokości po 10 latach. Naturalnie występują w Azji, południowo-wschodniej Europie oraz Ameryce Północnej. Charakteryzują się sezonowym, atrakcyjnym kolorystycznie ulistnieniem i żółtym drewnem o specyficznym zapachu. Jajowate liście rozwijają się w połowie maja i przybierają najróżniejsze barwy – od jasnozielonej, ciemnozielonej, po ceglaste, żółte lub bordowe. Kwiaty są małe, pojawiają się w czerwcu i również cechują się różnorodnym ubarwieniem. Tworzą na końcach pędów wiechowate kwiatostany, które przekształcają się we wspaniałe owocostany przypominające perukę i będące największą ozdobą tej rośliny. To właśnie od nich prawdopodobnie pochodzi nazwa krzewu. Ciekawostką jest fakt, że liście perukowców nadal są wykorzystywane w garbarstwie, a z pędów niektórych odmian uzyskuje się żółte i pomarańczowe barwniki. Z kolei w celach leczniczych zbierane są liście, gałązki oraz kora.
Kwiaty perukowców są małe i pojawiają się w czerwcu Fot. 123RF/PICSEL
Perukowiec – odmiany małe i duże
Pierwszym i w zasadzie jedynym gatunkiem perukowca w naszym kraju jest perukowiec podolski (Cotinus coggygria Scop.), zwany w języku angielskim “smoke tree”, co oznacza dymiące drzewo. Perukowiec ten pojawił się w Europie już w XII w., natomiast w Polsce zaczęto uprawiać go dopiero w okolicach XVIII w. Cechuje się jasnozielonym ulistnieniem z niebieskawym nalotem, które jesienią przebarwia się na jaskrawe odcienie żółci. Białe kwiaty przekształcają się w różowe owocostany. Ilość jego odmian perukowca podolskiego może naprawdę przyprawić o zawrót głowy. Tym bardziej że co jakiś czas pojawiają się nowe. Różnią się od siebie m.in. ubarwieniem liści, owocostanów i wysokością. Dodatkowo, przedstawiciele odmian karłowatych wchodzą w okres kwitnienia już w bardzo młodym wieku. Najpopularniejszymi jego odmianami są:
- Perukowiec 'Royal Purple' – krzew o purpurowych kwiatach oraz ciemnopurpurowych liściach, które w okresie jesiennym nabierają mocno czerwonej barwy. Dorasta do 3-4 m wysokości.
- Perukowiec 'Lilla' – został wyhodowany na Węgrzech w 2013 r. Jest to odmiana wolno rosnąca, karłowa i osiągająca maksymalnie 120-150 cm wysokości. Ma różowe kwiaty. Podobnie jak 'Royal Purple' cechuje się purpurowym ulistnieniem, często jednak liście mają dodatkowo różową obwódkę. Jesienią pokrywa się feerią barw, od żółtej, poprzez pomarańczową, aż do czerwonej. Bardzo dobrze sprawdza się na balkonach i tarasach.
- Perukowiec 'Purpureus' – wolno rosnący krzew, który osiąga docelowo 3-4 m wysokości. Posiada purpurowe liście, żółtawe kwiaty i bardzo ozdobne, czerwone owocostany. Świetnie sprawdzi się jako krzew soliterowy.
- Perukowiec 'Velvet Cloak' – Jest to odmiana naprawdę duża, bowiem osiąga nawet 4 m wysokości! Liście tej rośliny pojawiają się dosyć późno (w maju) i charakteryzują się intensywną, fioletowobordową barwą, utrzymującą się aż do jesieni, podczas której zmieniają kolor na pomarańczowy. Natomiast owocostany mają kolor czerwony.
- Perukowiec 'Grace' – ma formę małego drzewa lub dużego krzewu. Cechuje się dużymi, owalnymi i zielonopurpurowymi liśćmi, które mogą mieć do 10 cm długości. Jesienią stają się złoto-pomarańczowe oraz winnoczerwone. Jego żółto-kremowe i niewielkie kwiaty, zebrane w purpurowe kwiatostany, po przekwitnieniu zmieniają się w różowo-łososiowe, delikatne owocostany. Perukowiec ten wyróżnia się docelową wysokością, wynoszącą aż 5-6 m.
- Perukowiec 'Golden Spirit Ancot' (tzw. perukowiec żółty) – dorasta do 2,5 m wysokości i może mieć nawet 2 m szerokości. Jest to pierwsza odmiana o złocistożółtych liściach, które w okresie jesiennym zmieniają barwę na pomarańczową. Okazałe owocostany mają z kolei różowy kolor.
- Perukowiec 'Young Lady' – Ma początkowo ciemnozielone liście, które jesienią przebarwiają się na żółto i pomarańczowo. Owocostany są kremowozłote, z szaroróżowymi włoskami i niezwykle efektowne. Osiąga 2,5 m wysokości. Dzięki temu, że rocznie przyrasta około 15 cm, nadaje się do uprawy w donicach.
- Perukowiec 'Lisjo' (Smokey Joe) – cechują go wyjątkowo puszyste, różowoczerwone kwiatostany, które występują w bardzo dużej ilości. Liście są zielone i pojawiają się dość późno, by jesienią nabrać koloru pomarańczowego. Ze względu na osiąganą wysokość maksymalną (2,5 m), może być uprawiany w pojemnikach i świetnie sprawdza się na terenach zieleni osiedlowej czy tarasach.
- Perukowiec 'Kanari' – ma żółte owocostany i charakteryzuje się ciekawym, bardzo dekoracyjnym ulistnieniem. Młode liście tego krzewu są cytrynowe, w okresie wegetacyjnym przybierają barwę jasnozieloną, a jesienią stają się żółte.
- Perukowiec 'Rubrifolius Group' – odmiana zbiorowa, której przedstawiciele posiadają purpurowoczerwone liście i żółte kwiaty, z których powstają purpurowe, pierzaste owocostany. Docelowa wysokość tej rośliny wynosi 3 m.
- Perukowiec 'Flame' – krzew o bujnym wzroście i jasnozielonych liściach, które we wrześniu nabierają jaskrawopomarańczowej barwy. Dorasta do 5 m wysokości. Kwiaty są beżowe, natomiast puszyste owocostany mają purpuroworóżowy kolor.
- Perukowiec 'Dusky Maiden' – drzewo dorastające do 1,5 m wysokości, z purpurowoczerwonymi liśćmi, jasnymi kwiatami, a następnie ciemnoróżowymi owocostanami.
Perukowiec 'Royal Purple' Fot. 123RF/PICSEL
Perukowiec – krzew ozdobny dla każdego?
Zdecydowanie tak! Perukowiec jest na ogół odporny na szkodniki, choć czasami dotyka go werticilioza. Nie wymaga specjalnych warunków glebowych i zabiegów pielęgnacyjnych (co najwyżej sporadycznego przycinania starych pędów). Doskonale poradzi sobie nawet na piaszczystym lub piaszczysto-gliniastym, ubogim w składniki pokarmowe podłożu. Niestraszne mu są susza, mróz czy wiatr. To kserofity, które przystosowały się do zasiedlania w suchych, ciepłych i dość niewdzięcznych warunkach. Jedynym wymogiem jest znalezienie mu dobrze nasłonecznionego lub półcienistego stanowiska. W przeciwnym wypadku liście będą mniej intensywnie wybarwione, a kwitnienie – uboższe.
Perukowiec w ogrodzie – gdzie go posadzić?
Perukowcom, niezależnie od wybranej odmiany, nie można odmówić uroku. Choć początkowo wyglądają niepozornie, z początkiem lata pokrywają się fantazyjnymi, puszystymi perukami, co czyni z nich prawdziwe perełki. Warto zatem zaplanować dla nich miejsce w swoim ogrodzie, prezentując je np. na środku trawnika (jako soliter) czy przy południowej ścianie altany. Efektowne aranżacje można uzyskać, sadząc je w grupach.
Perukowce najładniej wyglądają sadzone w grupach Fot. 123RF/PICSEL
Dobrym wyborem będzie również sąsiedztwo różnobarwnych rabat kwiatowych, niewysokich krzewów (także owocowych), drzew iglastych oraz bylin. Jeśli nie masz ogrodu, a jedynie słoneczny taras lub balkon – nic straconego! Wybierz karłowe odmiany, które nadają się do uprawy w pojemnikach i również pozwolą cieszyć oko swoim pięknym wyglądem.
Przeczytaj również:
Trawa pampasowa: Jak i kiedy sadzić ją w ogrodzie?
Rośliny na zacieniony balkon. Jakie gatunki wybrać? na INTERIA.TV.