Spis treści:
- Alstroemeria – lilia Inków
- Ciekawe odmiany alstroemerii
- Uprawa alstroemerii
- Gdzie i w jakim towarzystwie sadzić alstroemerię?
Alstroemeria – lilia Inków
Alstroemeria (alstremeria, alstromeria, krasnolica) pochodzi z Ameryki Południowej, a jej naturalnym siedliskiem są przede wszystkim górskie rejony Chile, Brazylii oraz Peru. Jej nazwa wywodzi się od nazwiska szwedzkiego botanika barona Claesa Alstroemera, który po podróży do Hiszpanii i Ameryki Południowej w XVIII wieku przywiózł do Europy nasiona tej rośliny. Alstroemer był uczniem słynnego Karola Linneusza, twórcy nowoczesnej klasyfikacji biologicznej, który postanowił uhonorować swojego ucznia, nadając roślinie jego nazwisko. Jednak Alstroemeria była znana i ceniona przez wiele kultur Ameryki Południowej na długo przed jej odkryciem przez Europejczyków.
Przeczytaj również: Jak pielęgnować alstroemerię „River Valley”? – uprawa, pielęgnacja, stanowisko, podlewanie
Przydomek „lilia Inków” odnosi się do jej pochodzenia z terenów dzisiejszego Peru, które było sercem imperium Inków. Roślina ta, choć nie jest bezpośrednio związana z tą cywilizacją, swoim eleganckim wyglądem i wytrzymałością symbolizuje potęgę i długowieczność kultury Inków, co wpłynęło na nadanie jej tej poetyckiej nazwy.
Alstroemeria to bylina o charakterystycznych, asymetrycznych kwiatach, które mogą przybierać różnorodne barwy – od białego, przez różne odcienie różu, pomarańczu, aż po fiolet. Jej płatki często są ozdobione delikatnymi prążkami i plamkami, co nadaje im dodatkowego uroku. Ciekawym aspektem alstroemerii jest jej system korzeniowy, który tworzy bulwy magazynujące wodę i substancje odżywcze. Dzięki temu roślina jest odporna na okresowe susze. Warto również wiedzieć, że alstroemeria od wieków symbolizuje przyjaźń, oddanie oraz siłę więzi międzyludzkich. Jej piękne, kolorowe kwiaty są często wręczane jako wyraz wdzięczności i wsparcia.
Alstroemeria występuje w wielu ciekawych i kolorowych odmianach. Fot.Dora Tait/sansa55/CanvaPro
Ciekawe odmiany alstroemerii
Alstroemeria to roślina o imponującej różnorodności odmian, które przyciągają uwagę intensywnymi kolorami, finezyjnymi wzorami oraz długowiecznością. W ciągu wieków, zarówno w naturze, jak i przez działania hodowców, powstały liczne odmiany tej rośliny, które wyróżniają się nie tylko estetyką, ale także specyficznymi cechami takimi jak odporność na warunki atmosferyczne czy dłuższy czas kwitnienia.
- Alstroemeria 'Indian Summer'
To jedna z najbardziej zachwycających odmian dzięki unikalnemu połączeniu kolorów i liści o ciemnych, niemal purpurowo-brązowych odcieniach. Kwiaty 'Indian Summer' mają ogniste barwy: złoto-pomarańczowe płatki z czerwonymi akcentami tworzą niesamowity kontrast z ciemnym tłem liści. Roślina osiąga wysokość do około 60-90 cm i jest bardzo odporna na zmienne warunki pogodowe, co czyni ją idealnym wyborem do ogrodów o zróżnicowanym klimacie. Jej intensywne, ciepłe kolory symbolizują radość i energię, a bujne kwiaty przyciągają wzrok przez całe lato.
- Alstroemeria 'Inca Ice'
Odmiana ‘Inca Ice’ wyróżnia się delikatnymi, kremowo-brzoskwiniowymi kwiatami z subtelnymi różowymi akcentami i żółtymi wnętrzami. Ten gatunek alstroemerii kwitnie od wiosny aż do pierwszych przymrozków. Roślina dorasta do wysokości około 80 cm i jest wyjątkowo odporna na mróz, dlatego jest niezwykle ceniona w chłodniejszych strefach klimatycznych. Świetnie sprawdza się w kompozycjach bukietowych oraz jako kwiat ozdobny w ogrodach.
- Alstroemeria 'Princess Lilies' (Seria)
Seria 'Princess Lilies' obejmuje szereg kompaktowych odmian, które doskonale nadają się do uprawy w doniczkach i małych przestrzeniach ogrodowych. Rośliny z tej serii charakteryzują się niskim wzrostem (zwykle około 25-35 cm) i wyjątkową różnorodnością kolorów, od intensywnie różowych po fioletowe, białe i czerwone. Są to rośliny kwitnące obficie i nieprzerwanie przez cały sezon, a ich mały rozmiar czyni je idealnym wyborem do dekoracji tarasów, balkonów i rabat.
- Alstroemeria 'Inticancha Dark Purple'
Ten gatunek alstroemerii charakteryzuje się głębokim, purpurowym kolorem kwiatów, które mogą niemal wpadać w czerń przy odpowiednim oświetleniu. 'Inticancha® Dark Purple' to część popularnej serii odmian 'Inticancha', znanych z kompaktowego wzrostu i intensywnych kolorów. Roślina ta osiąga około 30-40 cm wysokości, co czyni ją idealną zarówno do uprawy w doniczkach, jak i na rabatach. Głęboka, ciemna barwa jej kwiatów tworzy elegancki i tajemniczy efekt w każdym ogrodzie lub bukiecie.
- Alstroemeria 'Flaming Star'
Ta odmiana zachwyca niezwykłym połączeniem jaskrawożółtych kwiatów z czerwonymi smugami i plamkami, co przywodzi na myśl płomienie ognia. 'Flaming Star' to odmiana o wyprostowanych łodygach, osiągająca wysokość do 70 cm. Jej kwiaty, przypominające małe, egzotyczne lilie, są często wybierane do kompozycji florystycznych ze względu na swój wyrazisty charakter i zdolność do zachowania świeżości przez długi czas po ścięciu. Jest idealna zarówno do uprawy w ogrodach, jak i w szklarniach.
Alstroemeria lubi glebę przepuszczalną o lekko kwaśnym odczynie, dobrze czuje się również w donicach. Fot. Arnoldo Robert/CanvaPro
Uprawa alstroemerii
Pomimo nieco egzotycznego pochodzenia, alstroemeria może być z powodzeniem uprawiana w różnych strefach klimatycznych, pod warunkiem, że zapewnimy jej odpowiednie warunki do rozwoju.
- Sadzenie alstroemerii
Najlepszym czasem na sadzenie alstroemerii jest wczesna wiosna (kwiecień-maj) lub późne lato (sierpień-wrzesień). Roślina najlepiej rośnie w gruncie na dobrze przygotowanych rabatach. Ważne jest zachowanie odstępów między sadzonkami (około 30-40 cm), ponieważ w ten sposób zapewnimy im odpowiednią przestrzeń do wzrostu i rozwoju kłączy. Alstroemeria dobrze czuje się również w pojemnikach. Należy jednak wybrać wystarczająco duże donice (minimum 30 cm głębokości), które umożliwią rozwój jej bulwiastych korzeni.
Jej kłącza należy sadzić wiosną, w marcu, po 2-3 sztuki w dużych pojemnikach. Początkowo rośliny powinny przebywać w jasnym miejscu o temperaturze około 8-12°C, a po ustąpieniu przymrozków, czyli w połowie maja, można je wystawić na balkon lub taras. Przy sadzeniu alstroemerii w ogrodzie, zarówno z kłączy, jak i z pojemników, należy umieszczać je 3-5 cm głębiej niż rosły wcześniej. Trzeba zachować szczególną ostrożność, ponieważ delikatne korzenie łatwo ulegają uszkodzeniu.
- Gleba
Alstroemeria preferuje żyzne, dobrze przepuszczalne gleby o neutralnym lub lekko kwaśnym odczynie pH (6-7). Gleba powinna być wilgotna. Kluczowe jest zapewnienie dobrego drenażu, dlatego warto dodać do gleby piasek lub perlit. Przed sadzeniem warto wzbogacić glebę kompostem lub dobrze rozłożonym obornikiem, aby dostarczyć roślinie składników odżywczych.
- Stanowisko
Stanowisko dla alstroemerii powinno być dobrze nasłonecznione lub lekko zacienione. Roślina najlepiej kwitnie w pełnym słońcu, jednak w cieplejszych regionach lepiej sadzić ją w półcieniu, aby chronić ją przed nadmiernym nasłonecznieniem i suszą. Odpowiednie stanowisko zapewni roślinie zdrowy wzrost i obfite kwitnienie.
Przeczytaj również: Alstremeria ogrodowa – chilijska kuzynka lilii. Uprawa i rozmnażanie alstremerii
- Podlewanie i nawożenie alstroemerii
Alstroemeria wymaga regularnego podlewania (1-2 razy w tygodniu), zwłaszcza w okresie intensywnego wzrostu i kwitnienia. Gleba powinna być stale wilgotna, ale nie przemoczona, ponieważ nadmiar wody może prowadzić do gnicia korzeni. Warto pamiętać, aby podlewać roślinę rano lub wieczorem, unikając moczenia liści, ponieważ wtedy zmniejszymy ryzyko rozwoju chorób grzybowych. W okresach suchych, zwłaszcza w gorące, letnie miesiące, alstroemeria może wymagać częstszego podlewania.
Przed rozpoczęciem sezonu wegetacyjnego, na wiosnę, warto zastosować nawóz o wysokiej zawartości fosforu, który wspomaga kwitnienie. Podczas kwitnienia, najlepiej sprawdzi się nawóz wieloskładnikowy bogaty w potas i fosfor. Kompost, biohumus lub dobrze rozłożony obornik również są doskonałymi źródłami składników odżywczych, które można stosować podczas uprawy alstroemerii.
- Kwitnienie
Alstroemeria kwitnie od późnej wiosny aż do wczesnej jesieni, w zależności od odmiany i warunków uprawy. Jej kwiaty są znane z trwałości – zarówno na roślinie, jak i po ścięciu. Regularne usuwanie przekwitłych kwiatów stymuluje roślinę do tworzenia nowych pąków i przedłuża okres kwitnienia.
Kwiaty alstroemerii swoim kształtem przypominają lilie, co wyjaśnia jej inne nazwy – lilia peruwiańska i inkaska. Jej małe, lejkowate kwiaty tworzą luźne grona, a ich barwy obejmują szeroką gamę kolorystyczną: od żółci i pomarańczy, przez czerwienie i fiolety, aż po róż. Niektóre odmiany są wielobarwne i mogą posiadać charakterystyczne kropki lub paski.
- Rozmnażanie
Podział kłączy to najprostsza i najskuteczniejsza metoda rozmnażania. Rośliny można dzielić co 3-4 lata, najlepiej wczesną wiosną lub późną jesienią. Wówczas wykopujemy kłącza, dzielimy je na kilka części (każda powinna mieć co najmniej jeden pąk wzrostu), a następnie sadzimy w nowym miejscu.
Rozmnażanie z nasion jest bardziej czasochłonne, ponieważ wymaga długiego okresu oczekiwania na kwitnienie (zwykle 2-3 lata), ale możliwe. Nasiona wysiewa się wiosną do wilgotnej, lekkiej ziemi i umieszcza w ciepłym, nasłonecznionym miejscu.
- Przesadzanie
Alstroemeria nie przepada za częstym przesadzaniem, jednak po kilku latach (co 3-4 lata) warto ją przesadzić, aby zapewnić jej świeżą glebę i więcej miejsca na rozwój kłączy. Najlepszym czasem na przesadzanie jest wiosna lub jesień.
- Choroby i szkodniki
Niewłaściwe podlewanie (nadmiar wilgoci) i złe drenaże mogą prowadzić do rozwoju chorób grzybowych, takich jak szara pleśń czy mączniak. Regularne przycinanie i zapewnienie dobrej cyrkulacji powietrza wokół rośliny może zmniejszyć ryzyko infekcji.
Mszyce i przędziorki mogą czasami atakować alstroemerię. W przypadku pojawienia się szkodników warto zastosować ekologiczne środki ochrony roślin, takie jak mydło owadobójcze lub preparaty na bazie oleju neem.
- Zimowanie
W rejonach o łagodnym klimacie, rośliny można pozostawić w gruncie, ale warto je przykryć warstwą ściółki lub słomy, aby ochronić kłącza przed przemarznięciem. W chłodniejszych rejonach lepiej przenieść donice z alstroemerią do chłodnego , ale jasnego pomieszczenia, gdzie temperatura nie spada poniżej zera. Powinna wynosić około 6-10°C.
Alstroemrię dobrze jest sadzić m.in w towarzystwie lawendy i jeżówek. Fot. Isabelle Morand/CanvaPro
Gdzie i w jakim towarzystwie sadzić alstroemerię?
Wyższe odmiany alstroemerii mają delikatne łodygi, które mogą być podatne na złamanie przez silne wiatry. Dlatego najlepiej sadzić ją w miejscach osłoniętych od przeciągów, np. przy ogrodzeniu, murze lub w towarzystwie wyższych roślin, które stanowią naturalną barierę przed wiatrem.
Lawenda o srebrzystych liściach i fioletowych kwiatach pięknie kontrastuje z żywymi czerwieniami i pomarańczami alstroemerii. Jeżówka, z prostymi łodygami i dużymi kwiatami w odcieniach różu i fioletu, idealnie komponuje się z alstroemerią w naturalistycznych kompozycjach. Szałwia omszona, dzięki swoim smukłym fioletowym kwiatostanom, tworzy elegancki kontrast z intensywnymi kolorami alstroemerii, dodając harmonii całej aranżacji.
Przeczytaj również: Uprawa pięknotki w ogrodzie. Kiedy i gdzie sadzić, jak dbać o kalikarpę?
Wysokie, smukłe łodygi alstroemerii można pięknie zestawić z roślinami o bardziej delikatnym pokroju, które wypełnią przestrzeń wokół niej i dodadzą lekkości całej kompozycji. Trawy ozdobne, takie akie jak kostrzewa sina czy trawa pampasowa doskonale łączą się z alstroemerią. Ich delikatne, zwiewne źdźbła równoważą cięższe kwiatostany i dodają ruchu do ogrodu. Gailardia o jaskrawo kolorowych kwiatach wprowadza element ciepła i energii do kompozycji, dobrze komponując się z ciepłymi odcieniami alstroemerii.
Ze względu na to, że alstroemeria ma tendencję do tworzenia wyższych pędów, warto połączyć ją z roślinami okrywowymi, takimi jak kocimiętka i barwinek, które nie tylko wypełnią puste przestrzenie w niższych partiach rabaty, ale także pomogą w utrzymaniu wilgoci w glebie i ograniczeniu chwastów. Hosty znane z bujnych, dużych liści w różnych odcieniach zieleni i błękitu, dodadzą ogrodowej komporyzjcji struktury i spójności. Ich liście kontrastują z drobnymi kwiatami alstroemerii, tworząc ciekawy efekt wizualny. Brunnera wielkolistna z uwagi na swoje srebrzyste liście i delikatne, niebieskie kwiaty, świetnie komponuje się z delikatnymi odmianami alstroemerii, szczególnie w pastelowych barwach.
Źródło: deccoria.pl
Przeczytaj również:
Pigwowiec japoński. Do jakich ogrodów się nadaje? Jak go uprawiać?
Od pełnego lata do pierwszych przymrozków. Ciekawe odmiany i pielęgnacja marcinków
Uprawa pięknotki w ogrodzie. Kiedy i gdzie sadzić, jak dbać o kalikarpę?