Spis treści:
- Jak zadbać przed zimą o drzewa i krzewy ozdobne?
- Jak zadbać przed zimą o byliny?
- Zabezpieczanie roślin balkonowych
- Jak zadbać o glebę w listopadzie?
- Prace na trawniku w listopadzie
- Zbiór warzyw i prace w warzywniku
- Listopad w ogrodzie: prace w sadzie
- Jak zadbać o oczko wodne i staw?
Jak zadbać przed zimą o drzewa i krzewy ozdobne?
Listopad w ogrodzie jest szczególnym miesiącem, kiedy musimy pomóc roślinom we właściwym przygotowaniu się do zimy. Są takie rośliny, którym mróz nie przeszkadza i takie, które powinniśmy przenieść na zimę w bezpieczne, cieplejsze miejsce. Te, które zimują w gruncie, a które niezbyt dobrze znoszą niskie temperatury, trzeba odpowiednio zabezpieczyć przed nadejściem większych mrozów.
Zimozielone krzewy liściaste i iglaste trzeba nawodnić, ponieważ są narażone na przesychanie. Korzenie nie są w stanie pobierać wody z zamarzniętego gruntu, więc należy wykonać ściółkowanie, by je zabezpieczyć. Późną jesienią, kiedy ziemia jeszcze nie jest zamarznięta, obficie je podlewamy, a następnie wykorzystujemy suche liście, torf, korę drzew, trociny czy słomę, by wykonać z nich zabezpieczającą ściółkę. By spełnić poprawnie swoją funkcję, powinna być spora – powinna mieć około 5 cm.
Część naziemną z kolei zabezpieczamy przed mrozem przez okrywanie. Możemy do tego wykorzystać na przykład agrowłókninę – w tym gotowe kaptury ochronne ze sznurkiem, które są w sprzedaży. Sprawdzi się również elastyczna siatka, nadająca się najlepiej do iglastych krzewów o pokroju kolumnowym. Zabezpieczy je przed nadmiernym gromadzeniem śniegu. Jeśli w listopadzie śnieg już spadnie i to w dużej ilości, trzeba też pamiętać o jego regularnym strącaniu z drzew o pokroju rozłożystym.
Agrowłóknina czy chochoły ze słomy zabezpieczą przed mrozem między innymi hortensje, czy też różaneczniki. Bardzo ważne, by do wykonania podobnej ochrony nie używać folii. Zamiast pomóc, może spowodować raczej uszkodzenie rośliny. Nie przepuszcza bowiem powietrza, a przy tym nagrzewa się nadmiernie w słoneczny dzień.
Niektóre rośliny wymagają też kopczykowania, by spokojnie spędzić zimę. Kopczyk powinien zostać usypany wokół podstawy i mieć wysokość około 30 cm. Kopczykowania potrzebują między innymi krzewy róż, magnolii i powojniki wielkokwiatowe.
Przeczytaj również: Czy hortensje trzeba przycinać na jesień? Co zrobić z kwiatostanami hortensji przed zimą?
Jak zadbać przed zimą o byliny?
Listopad w ogrodzie to czas, kiedy pracy jest zdecydowanie mniej, jednak przygotowanie ogrodu na zimę wymaga sporego wysiłku. Jest to konieczne, jeśli rośliny mają spokojnie przetrwać zimowe mrozy. Przyroda przygotowuje się już do snu, jednak można jeszcze sadzić w tym miesiącu byliny, choć ich przycięciem zajmiemy się dopiero wiosną.
W części ogrodu z roślinami ozdobnymi musimy ściąć i usunąć zaschnięte elementy roślin jednorocznych oraz bylin. Po pierwszych przymrozkach musimy zająć się okryciem tych roślin wieloletnich, które są wrażliwe na niskie temperatury, a także tych, które jesienią posadziliśmy. Podobnego okrycia wymaga między innymi lawenda, trawa pampasowa, tymianek czy zawilec japoński.
Jeśli jesienią posadziliśmy tulipany czy hiacynty, one również wymagają odpowiedniego okrycia. Okładamy je kompostem, korą czy słomą, ale dopiero wówczas, gdy ziemia będzie już lekko zmrożona. Tym samym zabezpieczymy rośliny także przed gryzoniami. Kwiatostany niektórych bylin (jak na przykład rozchodniki) możemy zaś pozostawić jako pokarm dla ptaków.
Przeczytaj również: Których roślin nie trzeba zabezpieczać przed zimą? Lista gatunków jest długa
Zabezpieczanie roślin balkonowych
W ogrodzie, na tarasach czy na balkonach mamy sporo roślin doniczkowych, które również wymagają przygotowania do zimy. Niektóre gatunki dobrze znoszą nawet niskie temperatury. Warto jednak zabezpieczyć ich system korzeniowy, wstawiając donice na przykład do pudeł czy skrzynek wypełnionych trocinami lub słomą. Musimy pamiętać o pozostawieniu otworów odpływowych. Pędy również możemy okryć słomą, ale możemy też zastosować agrowłókninę.
Rośliny, które źle znoszą niskie temperatury, warto wstawić do środka na czas zimy – na przykład umieścić je w piwnicy. Pamiętajmy jednak, że piwnica powinna być chłodna i widna. W razie potrzeby można przenieść je raczej do sieni lub na parapet na klatce schodowej. Rośliny zimą wchodzą w stan spoczynku, więc podlewajmy je zdecydowanie rzadziej.
Jak zadbać o glebę w listopadzie?
Niezbędne prace w ogrodzie w listopadzie powinny też uwzględniać właściwe zajęcie się glebą. Warto zbadać odczyn ziemi, żeby dowiedzieć się, co zastosować, aby doprowadzić ją do optymalnego stanu. Możemy zbadać pH gleby, dzięki specjalnym kwasomierzom polowym.
- Zbyt niskie pH gleby wymaga zastosowania wapnowania. Nawóz wapniowy należy równomiernie rozrzucić na całej powierzchni ziemi i wymieszać go z jej górną warstwą. Pamiętajmy jednak, by wapnowania nie łączyć nigdy z nawożeniem.
- Zbyt wysokie pH gleby wymaga przekopania ziemi i wymieszania jej z nawozem zakwaszającym lub z kwaśnym torfem.
Większość roślin najbardziej lubi glebę o odczynie lekko kwaśnym lub obojętnym (pH 6,0 - 7,0).
Przeczytaj również: Zabezpieczanie róż przed zimą – okrywanie, kopczykowanie, przycinanie. Dzięki temu krzewy przetrwają zimę
Prace na trawniku w listopadzie
Co robimy w ogrodzie w listopadzie? Musimy zadbać o trawnik. Chodzi nie tylko o koszenie trawy (ostatnie warto wykonać na kilka dni przed pierwszym przymrozkiem), lecz również o regularne grabienie liści, które mogą źle wpłynąć na trawnik, prowadząc do rozwoju chorób grzybowych. Na początku listopada warto, by została przeprowadzona lekka wertykulacja trawnika. Użyjmy do tego ostrych, drucianych grabi. Zabieg ten powinno się przeprowadzać co najmniej raz w roku – wiosną lub właśnie jesienią.
Przeczytaj również: Mulczowanie trawnika. Podstawowe zasady prawidłowego mulczowania trawy
Mulczowanie to prosta i w pełni ekologiczna metoda zagospodarowania pokosu. Fot.123RF.com
Zbiór warzyw i prace w warzywniku
W listopadzie w warzywniku pozostaje już niewiele warzyw. Możemy jednak śmiało zbierać warzywa korzeniowe czy na przykład jarmuż. Ponadto wciąż możemy zająć się wysiewem, jeśli tylko będą to warzywa ozime, jak pietruszka, marchew, szpinak czy koper. To gatunki o małych wymaganiach cieplnych. Trzeba jednak wysiać je głębiej niż wiosną, by kiełki nie pojawiły się przed nastaniem zimy.
Po zebraniu warzyw musimy pozbyć się z grządek resztek roślinnych. O ile są zdrowe, możemy przeznaczyć je na kompost. Ziemię trzeba też przekopać. Nie wyrównujemy jej jednak, lecz stosujemy tak zwaną „ostrą skibę”, co zatrzyma na polu sporo śniegu. Warto też zastosować obornik lub kompost, by przygotować ziemię pod uprawę w kolejnym sezonie szczególnie wymagających gatunków warzyw.
Przeczytaj również: Jesienna pielęgnacja borówki amerykańskiej. 5 kluczowych zabiegów na wzmocnienie borówki amerykańskiej
Listopad w ogrodzie: prace w sadzie
Sad jesienią wbrew pozorom tętni życiem. Pielęgnacja drzewek nie jest wówczas szczególnie intensywna, jednak są istotne prace, które należy wykonać – przede wszystkim po to, by przygotować rośliny do zimy.
Co się sadzi w listopadzie? Przeróżne drzewka i krzewy! To bardzo dobry moment na ich sadzenie i bardzo dobrze się wówczas przyjmują. Po posadzeniu trzeba je obficie podlać. Można również przesadzić niektóre drzewka, o ile uznamy, że tego wymagają. Wykopmy je z możliwie jak największą bryłą korzeniową. Oberwijmy też wszystkie liście i usypmy kopczyk wokół podstawy na wysokość 30 cm. By ochronić korę drzew przed podjadaniem przez zwierzęta, można zabezpieczyć pień siatką lub agrowłókniną.
Liście, które opadły z drzew, należy zgrabić. Róbmy to ostrożnie, gdyż mogą w nich siedzieć jeże. Nie wolno jednak pozostawiać liści, gdyż mogą być źródłem chorób grzybowych. Możemy za to wykonać jesienne nawożenie – na przykład wykorzystując kompost. Jeśli na drzewach owocowych pozostały jeszcze jakieś zaschnięte owoce, należy je usunąć. One także mogą stać się źródłem chorób.
Te rośliny owocowe, które są szczególnie wrażliwe na mróz, w listopadzie musimy okryć. Mróz źle znoszą zwłaszcza brzoskwinie i morele. Okrycia wymagają też młode, małe drzewka. Okrywamy je w całości. U nasady pni usypujemy zaś kopczyk z ziemi, a sam pień otulamy na przykład słomą. Trzeba ją przewiązać sznurkiem, aby nie spadła przy silnym wietrze.
Jak zadbać o oczko wodne i staw?
Nie wszyscy posiadają w swoim ogrodzie zbiornik wodny. Jeśli jednak ktoś jest podobnym szczęściarzem, musi zatroszczyć się również o czystość oczka wodnego czy stawu. Już wcześniej powinniśmy zabezpieczyć zbiornik wodny przed wpadaniem do niego liści. Siatka, którą rozciągnęliśmy nad nim, musi jednak być regularnie oczyszczana. W przeciwnym wypadku pod ciężarem liści będzie zanurzać się w wodzie, a liście zaczną gnić.
Jeśli posiadamy rośliny wodne, które zimują w pojemnikach, pamiętajmy, żeby uzupełniać w nich wodę. Pompy i filtry wyłączamy, wyjmujemy i czyścimy. Powinny być przechowywane w pojemniku z wodą, by na wiosnę nie było trudności z ich uruchomieniem.
Przygotowanie ogrodu na zimę to nie tylko prace przy roślinach, ale też prace porządkowe. Po wykonaniu wszystkich niezbędnych czynności musimy jeszcze zająć się konserwacją narzędzi i ich schowaniem, by mrozy i wilgoć nie wpłynęły na nie negatywnie.
