Z artykułu dowiesz się:
- Charakterystyka macierzanki piaskowej
- Jakie są najciekawsze odmiany macierzanki piaskowej?
- Jakie są wymagania uprawowe macierzanki piaskowej?
- Jak rozmnażać i uprawiać macierzankę piaskową?
- Jak pielęgnować macierzankę piaskową?
- Gdzie najlepiej sadzić macierzankę piaskową?
Charakterystyka macierzanki piaskowej
Macierzanka piaskowa należy do rodziny jasnotowatych (łac. Lamiaceae). Jest często nazywana cząberkiem, tymiankiem wąskolistnym i dzięcielnicą. Rośnie dziko niemalże na każdym terenie w Polsce, Europie i na Syberii.
Macierzanka jest niską, zwartą byliną, która dorasta do około 10-30 cm wysokości, jednak w dużej mierze zależy to od jej konkretnej odmiany. Z ziemi wyłania się niewielki pęd, który z czasem drewnieje, dając podstawę do wyrośnięcia wielu wiotkich, niedrewniejących już pędów. Na młodych pędach wyrastają bardzo drobne, całobrzegie i jednocześnie lekko ząbkowane listki w ciemnozielonym kolorze. Charakteryzują się silnym, cytrynowym zapachem, który czuć mocniej w momencie, gdy liście potrze się między palcami.
Kwiaty macierzanki piaskowej są bardzo drobne i wyrastają w kłosach, tworząc wyjątkowo ozdobne zwieńczenie zielonej kępy listków. Mogą mieć kolor fioletowy, różowy, liliowy i nawet biały, ale jest to zależne od konkretnej odmiany. Macierzanka piaskowa kwitnie od czerwca do sierpnia.
Jakie są najciekawsze odmiany macierzanki piaskowej?
Wśród macierzanek piaskowych znajduje się wiele barwnych, interesujących odmian, z których wszystkie mają bardzo podobne warunki uprawy. Jeśli lubisz tego typu byliny, zainteresuj się różnymi wariantami macierzanki. Dzięki temu twój ogród zyska na oryginalności i stanie się jeszcze bardziej atrakcyjny. Trzy odmiany, które można spotkać w ogrodach to:
- Albus,
- Aureus,
- Coccineum.
Jakie są wymagania uprawowe macierzanki piaskowej?
Macierzanka piaskowa to roślina, która preferuje przede wszystkim słoneczne, ciepłe stanowiska. Nie musi być osłonięta od wiatru, jednakże dobrze, gdy rośnie z dala od wietrznych warunków.
Dobrze, aby podłoże pod macierzankę było przepuszczalne. Najlepsze będzie piaszczyste, o lekko kwaśnych odczynie i niewielkiej ilości substancji odżywczych.
Roślina świetnie radzi sobie z długimi okresami suszy, za to nie lubi, gdy się ją przelewa. Dlatego warto uważać podczas nawadniania okazów rosnących tuż obok niej, jeśli tylko te mają inne wymagania wodne. To roślina zimozielona, która mimo tego może przemarzać podczas ostrej zimy. Na szczęście wiosna sprawnie radzi sobie z regeneracją.
Macierzanka świetnie radzi sobie z długimi okresami suszy, za to nie lubi, gdy się ją przelewa. Fot. 123RF/PICSEL
Jak rozmnażać i uprawiać macierzankę piaskową?
Macierzanka doskonale rozmnaża się poprzez samosiew. To oznacza, że co roku możesz jej mieć w swoim ogrodzie nieco więcej. Jeżeli jednak chcesz mieć nad rozmnażaniem rośliny większą kontrolę, skorzystaj z możliwości tworzenia nowych okazów z sadzonek wierzchołkowych lub poprzez podział starszej rośliny matecznej.
Kiedy zauważysz, że twoja roślina mocno się już rozrosła, możesz ją z powodzeniem podzielić. Najlepiej zrób to podczas ciepłych miesięcy, czyli wiosną lub latem. Oddzielona roślinę posadź od razu w miejscu docelowym i pamiętaj o zapewnieniu jej dobrych warunków uprawowych.
Jeżeli posadzisz nowe sadzonki latem, pamiętaj, aby przykryć je późną jesienią agrowłókniną, by zapobiec ewentualnemu przemarznięciu, na które młoda roślina jest znacznie bardziej narażona. Jeżeli tego nie zrobisz, możesz narazić młodą, dobrze jeszcze nieukorzenioną roślinę na zamarcie.
Możesz też stworzyć sadzonki macierzanki, które przezimujesz w odpowiednio do tego przeznaczonym pomieszczeniu. Wystarczy, aby pomieszczenie, w którym przechowasz pojemniki z sadzonkami z podziału rośliny, miało temperaturę w granicach 10˚C i dostęp do rozproszonego światła. Młode, ukorzenione rośliny sadź w miejscu docelowym wiosną w kolejnym roku, najlepiej już po ryzyku wystąpienia przymrozków.
Jak pielęgnować macierzankę piaskową?
Pielęgnacja macierzanki piaskowej jest naprawdę mało wymagająca. Po posadzeniu roślina wymaga jedynie okresowej kontroli, sporadycznego podlewania i cięcia, które przydaje się w szczególności po kwitnieniu. Dzięki temu zabiegowi łatwiej otrzymać gęstą, przyjemną dla oka krzewinkę, którą w istocie jest macierzanka.
Gdzie najlepiej sadzić macierzankę piaskową?
Macierzanka piaskowa dobrze radzi sobie na większości suchych, słonecznych stanowisk. Pamiętaj jednak, że pierwsze kwiaty pojawią się na niej dopiero w drugim roku po posadzeniu. Doskonale nadaje się na wszelkiego rodzaju skarpy, murki, przestrzenie w chodniku, czy też ogrody skalne. Nie wymaga zbyt wiele uwagi. Właściwie po posadzeniu bardzo dobrze radzi sobie sama.
Macierzanka pięknie prezentuje się w nasadzeniach grupowych, tworząc gęstą, zielono-fioletową darń lub jako zielona poduszka z fioletową chmurą na wierzchu. To również świetna roślina do ściółkowania powierzchni. Jeśli więc chcesz ją zastosować w czysto praktyczny sposób, warto umieścić ją między wyższymi bylinami w celu ochrony przed chwastami, czy też w celu zatrzymania nadmiernego parowania wilgoci z gleby.
Warto wiedzieć, że macierzanka jest rośliną odporną na deptanie. W wielu miejscach wykorzystuje się to, siejąc ją w zastępstwie trawnika. Jeżeli podłoże jest suche i mało żyzne, będzie na nim rosła zdecydowanie lepiej i szybciej niż źdźbła popularnych gatunków traw. W ten sposób można stworzyć wyjątkowo oryginalne miejsce.
Jakie jeszcze zastosowanie ma macierzanka piaskowa?
Macierzanka należy do roślin, które zawierają bardzo dużo składników wspierających organizm człowieka. Mianowicie zawiera:
- flawonoidy,
- garbniki,
- olejek eteryczny,
- kwasy organiczne,
- sole mineralne,
- serpylinę.
Składniki te mogą wspierać m.in. prawidłową pracę układu moczowego i trawiennego, jak również działania związane z neutralizacją wolnych rodników. Dlatego macierzanka bywa surowcem stosowanym w ramach fitoterapii.
Oprócz powyższego zastosowania macierzanka to ziele świetne do wykorzystania w kuchni. Najczęściej możesz jej użyć podczas przygotowywania dań śródziemnomorskich, a szczególnie francuskich. Dobrze komponuje się z sałatkami i wszelkiego rodzaju świeżymi sosami. To również ciekawy dodatek do mięs i zup, którym nadaje wyjątkowego aromatu i niepowtarzalnego smaku.
Jeżeli chcesz, możesz z niej zaparzyć herbatę i wypić ją przed posiłkiem, ponieważ składniki macierzanki mogą wspierać prawidłowy apetyt. Ponadto warto wiedzieć, że herbata z zaparzonego ziela macierzanki jest aromatyczna, delikatna i bardzo cytrynowa.
Jak widzisz, macierzanka należy do wdzięcznych, prostych w uprawie roślin, których obecność w ogrodzie może przynieść jedynie korzyści. Co więcej, to nie tylko roślina ozdobna, ale też bylina skutecznie odstraszająca niektóry uciążliwe owady latające, takie jak powszechnie pojawiające się wiosną i latem komaty. Wynika to z obecności olejków eterycznych, które razem z tymi z lawendy, komarnicy, czy też mięty mogą na twoim tarasie lub balkonie zdziałać prawdziwe cuda.