Spis treści:
- Rumianek pospolity, ogrodowy i lekarski – czym się różnią?
- Uprawa i pielęgnacja rumianku w ogrodzie
- Kiedy zbierać i jak suszyć rumianek?
- Rumianek – właściwości lecznicze
- Rumianek – zastosowanie zewnętrzne
- Właściwości zdrowotne herbaty rumiankowej
- Kiedy nie stosować rumianku?
Rumianek pospolity, ogrodowy i lekarski – czym się różnią?
Rumianek to powszechnie występująca niewielka roślina jednoroczna, która kwitnie od końca maja do sierpnia. Jeśli zamierzasz wysiać ją w ogrodzie, aby później wysuszyć koszyczki i korzystać z nich np. podczas bólu brzucha, wybierz rumianek pospolity (Matricaria chamomilla L.). To właśnie ta roślina wykorzystywana jest do przygotowywania leczniczych naparów, okładów oraz płukanek. Rumianek ogrodowy to z kolei potoczna nazwa jasturna (Laucanthemum) – rośliny znanej również jako margaretka. Choć podobny do rumianku, jasturn nie ma właściwości leczniczych.
Jak odróżnić obydwa „rumianki”? Najprostszym sposobem jest powąchanie rośliny. W odróżnieniu od rumianku pospolitego jasturn praktycznie nie wydziela zapachu. Możesz też dokładnie przyjrzeć się koszyczkom. Jeśli są w środku puste, a roztarte w palcach charakterystycznie pachną, jest to rumianek pospolity.
Czym wobec tego jest rumianek lekarski? To inna (używana zwłaszcza w składach produktów kosmetycznych) nazwa rumianku pospolitego. Pierwotnie jego łacińska nazwa brzmiała Chamomilla recutita L., co tłumaczono właśnie jako „rumianek lekarski”. Obecnie łacińska nazwa tej rośliny to Matricaria chamomilla L., w Polsce znany jako rumianek pospolity.
Rumianek pospolity jest często mylony z rumiankiem ogrodowym, który nie ma właściwości leczniczych. Fot.123RF.com
Uprawa i pielęgnacja rumianku w ogrodzie
Jak uprawiać rumianek pospolity? To zadanie nie powinno sprawić ci żadnych trudności. Rumianek bardzo dobrze rośnie dziko – na polach i łąkach – więc jego wymagania są właściwie minimalne.
-
Stanowisko
Rumianek dobrze rośnie w miejscach jasnych. Świetnie radzi sobie także w półcieniu, zwłaszcza pod liśćmi innych roślin. Jeśli masz taką możliwość, wysiej roślinę na obrzeżach warzywnika. Ze względu na zawartość olejku eterycznego rumianek odstrasza żywiące się korzeniami szkodniki, dzięki czemu cebula, kapusta i czosnek wyrosną większe i zdrowsze.
-
Podlewanie
Rumianek jest bardzo prosty w uprawie, gdyż podlewa się tylko w czasie suszy. W przypadku zbyt wilgotnego podłoża jest atakowany przez choroby grzybowe.
-
Sadzenie
Wiosną lub jesienią wysiej nasiona rumianku w wybranym miejscu. Nie przykrywaj ich ziemią, a jedynie lekko przyklep. Pierwsze listki zobaczysz już po 2–3 tygodniach niezależnie od tego, czy w twoim ogrodzie dominuje podłoże żyzne i przepuszczalne, czy też piaszczyste. Unikaj jedynie wysiewania rumianku na terenach podmokłych. Najlepsze warunki do kiełkowania i wzrostu rumianku pojawią się jesienią po śnieżnej zimie i wilgotnej wiośnie. Pamiętaj też, że rumianek pospolity jest rośliną, która bardzo dobrze rozsiewa się sama. Jeśli więc nie będziesz kontrolował uprawy, w krótkim czasie może zdominować twój ogród.
Przeczytaj również: Dowiedz się, po jakie polskie zioła warto sięgać na co dzień
Wykorzystaj substancje czynne zawarte w 10 najlepszych ziołach rosnących w Polsce i zadbaj o swoje zdrowie oraz urodę! Fot.123RF.com
Kiedy zbierać i jak suszyć rumianek?
W ziołolecznictwie wykorzystuje się kwiaty (a właściwie koszyczki kwiatowe) rośliny. Kiedy możesz zebrać rumianek? Kwiat powinien być dojrzały, w pełni rozwinięty. Nie czekaj, aż białe płatki będą skierowane w dół lub opadną! Zbiorów dokonuj w okresie kwitnienia rośliny: od maja do sierpnia. W tym czasie stopniowo zrywaj dojrzałe koszyczki. Najlepiej zbieraj w słoneczne popołudnia. Wtedy dojrzałe kwiaty są suche i w pełni rozwinięte, znajduje się też w nich najwięcej substancji czynnych. Koszyczki możesz zrywać ręcznie albo posłużyć się w tym celu specjalnym grzebieniem.
Suszenie zebranych koszyczków rumianku jest bardzo łatwe, ale trzeba przeprowadzić je natychmiast po zakończeniu zbiorów. Jak to zrobić? Rozłóż koszyczki cienką warstwą w przewiewnym, zacienionym miejscu. Postaraj się, by temperatura suszenia nie przekroczyła 35°C. Dobrze wysuszone kwiaty rumianku przełóż do kartonowego pudełka – układaj je luźno i nie ugniataj!
Rumianek – właściwości lecznicze
Rumianek pospolity zawiera wiele substancji leczniczych. Wśród nich wymienić można m.in.: witaminę C, flawonoidy, fitosterole, cholinę czy sole mineralne. Obecność różnych aktywnych związków sprawia, że roślina ta jest chętnie wykorzystywana w ziołolecznictwie i kosmetyce. Możesz stosować go zarówno zewnętrznie, jak i wewnętrznie.
Jakie są właściwości rumianku pospolitego?
- Rumianek działa przeciwzapalenie (zwłaszcza na skórę i błony śluzowe).
- Przyspiesza gojenie się ran – m.in. po oparzeniach i owrzodzeniach.
- Działa rozkurczowo na mięśnie gładkie. Z tego powodu jest chętnie stosowany przy niestrawności, wzdęciach, skurczach oraz stanach zapalnych żołądka.
- Neutralizuje nieprzyjemne zapachy. Ta właściwość rumianku pospolitego jest szczególnie przydatna w czasie schorzeń jamy ustnej wywołanych przez bakterie.
- Rumianek wykazuje działanie przeciwbakteryjne i neutralizuje toksyny.
- Łagodzi stany zapalne dróg oddechowych (w tym celu przeprowadza się inhalacje z dodatkiem olejku rumiankowego).
- Pobudza przemianę materii w skórze.
Rumianek – zastosowanie zewnętrzne
Jeśli borykasz się z problemami skórnymi, takimi jak częste podrażnienia, trądzik, nadmierna wrażliwość lub wydzielanie zbyt dużych ilości sebum, możesz sobie pomóc, przemywając dwa razy dziennie skórę ostudzonym naparem z rumianku. Okłady z tego kwiatu to z kolei doraźna pomoc przy leczeniu zapalenia spojówek. Przyspieszają także gojenie się ran i przynoszą ulgę zmęczonym oczom. Rumianek możesz też wykorzystać w formie nasiadówek. W ten sposób złagodzisz nieprzyjemne objawy związane z hemoroidami lub zapaleniem pęcherza moczowego. Do zewnętrznego stosowania wykorzystywane bywają także olejki lub wyciągi z tej rośliny, które wspomagają leczenie zakażeń wywołanych drożdżakiem Candida albicans.
Herbata rumiankowa to popularny napój, który oferuje szereg korzyści zdrowotnych. Fot.123RF.com
Właściwości zdrowotne herbaty rumiankowej
Herbata, a właściwie napar z rumianku, stosowany wewnętrznie wspomoże trawienie oraz leczenie chorób żołądka i jelit. Roślina jest na tyle łagodna, że możesz ją pić, nawet jeśli cierpisz na chorobę wrzodową! W jakich jeszcze sytuacjach warto sięgnąć po herbatę rumiankową? Jej uspokajające i rozkurczowe działanie łagodzi objawy miesiączki. Chcesz przygotować leczniczy napar? W takim razie 3 łyżki koszyczków rumianku zalej wrzącą wodą (ok. ½ litra) i pozostaw na 15 minut. Odcedź. Napar jest gotowy! Pij go 3 razy dziennie między posiłkami – w ten sposób złagodzisz dolegliwości wynikające z problemów trawiennych.
Kiedy nie stosować rumianku?
Choć rumianek to jedno z najbezpieczniejszych ziół (stosować mogą go nawet niemowlęta i kobiety w ciąży), istnieją sytuacje, w których lepiej zrezygnować z wypicia tego aromatycznego naparu. Przeciwwskazaniem do wewnętrznego lub zewnętrznego stosowania rumianku jest przede wszystkim alergia na tę roślinę. Rumianek powinieneś też stosować ostrożnie, jeśli przyjmujesz leki (zwłaszcza stałe). W takiej sytuacji najpierw skonsultuj się z lekarzem prowadzącym. Zawarte w rumianku substancje aktywne mogą mieć wpływ na lekarstwa i wzmocnić lub osłabić działanie niektórych z nich.
Przeczytaj również: Na ból brzucha i lepsze trawienie. Te zioła ustaw w kuchni
Lista ziół wspomagający trawienie jest na prawde długa. Fot. 123RF/PICSEL