Spis treści:
- Czym są rozsady?
- Hartowanie sadzonek — kiedy zacząć?
- Sadzenie warzyw ciepłolubnych po przymrozkach
- Uprawa warzyw ciepłolubnych — podlewanie i nawożenie
Czym są rozsady?
Rozsady to młode rośliny, które są uprawiane od nasionka w doniczkach. Zazwyczaj są przechowywane w domu albo w inspekcie, dopóki temperatura na zewnątrz nie przestanie spadać poniżej 15°C. Po wyrośnięciu są przesadzane na miejsca stałe do większych pojemników lub na grządki.
Rozsady można przygotowywać z każdych warzyw, choć najczęściej robi się je z gatunków ciepłolubnych. Sianie nasion do doniczek i uprawa tych roślin w pojemnikach przez pierwsze tygodnie pozwala:
- dać roślinom więcej czasu na rozwój — wiele gatunków pochodzi z krajów, w których jest ciepło przez min. 9-10 miesięcy. W takich warunkach mogą spokojnie wykiełkować, a następnie wydać owoce. W Polsce jest ciepło zazwyczaj tylko przez 4-5 miesięcy. To za krótko, aby warzywa urosły do odpowiednich rozmiarów. Dlatego należy siać je wcześniej na rozsady i trzymać w ciepłym pomieszczeniu, dopóki nie minie ryzyko przymrozków;
- przyspieszyć zbiory — wyrośnięte rośliny posadzone na miejsca stałe w gruncie w ciągu kilkunastu dni zaczynają kwitnąć. Po kilku tygodniach pojawiają się dorodne owoce, które mają wystarczająco dużo czasu, aby dojrzeć zanim nadejdą przymrozki. Jeśli warzywa ciepłolubne byłyby wysiane dopiero po przymrozkach, wprost do gruntu, nie zdążyłyby urosnąć i wydać owoców przed nadejściem jesieni. Przygotowywanie rozsady to jedyny sposób, aby cieszyć się pysznymi pomidorami czy paprykami w polskim klimacie;
- zapobiec zniszczeniu sadzonek przez szkodniki, np. ślimaki — te bezkręgowce chętnie żywią się młodymi pędami. Są w stanie całkowicie uszkodzić rośliny, przez co nie są one w stanie wydać kwiatów, czy owoców. Ślimaki zazwyczaj zjadają świeże, soczyste liście. Mniej chętnie żerują na starszych roślinach, ponieważ ich pędy nie są już tak smaczne. Zatem przygotowywanie rozsady pozwala uniknąć zniszczenia upraw przez te żarłoczne szkodniki.
W zależności od rodzaju warzywa rozsady należy przygotowywać w różnych terminach. Np.
- papryki należy siać już w lutym,
- pomidory w marcu,
- ogórki, cukinie czy dynie pod koniec kwietnia/na początku maja.
Jeśli wysiejesz rośliny zbyt późno, zbiory znacznie się opóźnią. Istnieje ryzyko, że owoce nie dojrzeją. Natomiast zbyt wczesne przygotowywanie rozsad sprawia, że warzywa się „wyciągają”, przez co są niskiej jakości. Dlatego nie należy się spieszyć ani zbyt mocno odraczać siewu.
Przeczytaj również: Jak hartować sadzonki pomidorów przed posadzeniem do gruntu? Sprawdzone metody ogrodnicze
Hartowanie sadzonek — kiedy zacząć?
Rośliny uprawiane w domu mają stałe warunki. Wewnątrz panuje jednolita temperatura przez prawie cały dzień, nie ma też wiatru ani deszczu. Brak tych czynników sprawia, że warzywa są dość podatne na uszkodzenia, mają słabe łodygi i są mało odporne na jakiekolwiek zmiany. Dlatego zanim przesadzisz je do gruntu, trzeba je zahartować.
Ta procedura polega na wystawianiu roślin przed tzw. zimną Zośką na zewnątrz, gdy w ciągu dnia temperatura jest wyższa niż 15°C. Na noc należy zabierać warzywa z powrotem do środka, aby przymrozki ich nie uszkodziły.
Po kilkunastu dniach można pozostawić rozsady na zewnątrz na noc, jednak tylko pod przykryciem, np. z agrowłókniny, i w szklarni lub w inspekcie, gdzie jest nieco cieplej. Należy jednak stale kontrolować temperaturę, aby nie spadła poniżej 10°C, ponieważ rośliny mogą przemarznąć.
Hartować należy wszystkie okazy uprawiane w domu od nasionka. Dzięki temu przyzwyczają się do warunków, które panują na zewnątrz. Co więcej, ich łodygi staną się grubsze, a liście większe i bardziej zielone. Ponadto przestaną się „wyciągać”, ponieważ będą mieć wystarczająco dużo światła. To pozytywnie wpłynie na ich wygląd, a także na odporność na choroby czy szkodniki.
Sadzenie warzyw ciepłolubnych po przymrozkach
Zamierzasz sadzić warzywa ciepłolubne? Zacznij od przygotowania grządki.
- Jesienią w miejscu, gdzie będziesz sadzić te rośliny, rozłóż obornik. Może być świeży, jednak jeśli przeszkadza ci jego zapach, sięgnij po wersję granulowaną. Przykryj całość kompostem, aby zatrzymać ciepło i wilgoć w glebie. Na koniec możesz rozłożyć na ziemię siano, które stworzy dodatkową warstwę ochronną.
- Wiosną, gdy podłoże wyschnie i stanie się ciepłe, zacznij usuwać chwasty, które się pojawiły. Odpowiednio przygotowana gleba powinna być miękka i luźna. Dzięki temu wystarczy delikatnie podważyć niepożądane rośliny widłami, aby je wyciągnąć razem z całym systemem korzeniowym.
- Przed samym posadzeniem warzyw w ziemi, wyznacz rzędy za pomocą sznurka i ustal, w których miejscach znajdą się sadzonki. Zachowaj przy tym o odpowiednie odległości pomiędzy nimi. To jeden ze sposobów na to, żeby zapobiec rozwojowi chorób grzybowych w przyszłości.
- Wykop dołki większe niż bryła korzeniowa roślin i wypełnij je wodą. Poczekaj, aż ziemia ją wsiąknie.
- Wyciągnij sadzonki z doniczki i włóż je do przygotowanych otworów. Jeśli sadzisz pomidory czy papryki, możesz je umieścić dość głęboko, aż do pierwszych liści. Z ich łodyg wyrosną nowe korzenie, dzięki czemu roślina będzie mocniejsza.
- Wypełnij puste przestrzenie ziemią i zrób wokół łodygi wgłębienie. To zapobiegnie wypływaniu wody na boki.
- Wyściółkuj glebę, aby utrzymać wilgoć.
Jeśli uprawiasz pomidory, nie zapomnij o podporach. Bez nich pędy warzywa się połamią pod wpływem wiatru.
Uprawa warzyw ciepłolubnych — podlewanie i nawożenie
Rośliny po posadzeniu wymagają regularnej pielęgnacji. Jeśli o nią nie zadbasz, narazisz je na stres, który negatywnie wpłynie na ich rozwój oraz odporność na warunki atmosferyczne. Szczególnie istotne są:
- podlewanie — wszystkie warzywa należy nawadniać dopiero gdy ziemia przeschnie wokół nich. Jednak pamiętaj, że nie zawsze sucha wierzchnia warstwa podłoża oznacza, że roślinie brakuje wody. Aby mieć pewność, że to czas na podlewanie, wetknij palec głęboko w ziemię. W ten sposób dowiesz się, czy korzenie mają wilgotno, czy nie. Jeśli uprawiasz warzywa w szklarni lub w pojemnikach, codziennie (a w upały nawet dwa razy dziennie!) sprawdzaj stan nawilżenia ziemi. Gleba pod osłonami lub w pojemnikach bardzo szybko się nagrzewa, więc trzeba ją częściej podlewać;
- nawożenie — jeśli grządka została odpowiednio przygotowana jesienią, roślin nie trzeba nawozić przez pierwsze 3-4 tygodnie. Po tym czasie możesz zacząć dokarmiać warzywa preparatem przeznaczonym do uprawianych gatunków. Należy go używać zgodnie z opisem na opakowaniu.
Uprawa warzyw ciepłolubnych wymaga nieco przygotowań, jednak warto poświęcić na to nieco czasu i energii. Dzięki temu tuż pod koniec lata będzie można rozsmakować się w pysznych owocach.
Przeczytaj również:
Odżywianie pomidorów po posadzeniu. Jaka ziemia jest najlepsza, by mieć zdrowe i podwójne plony?