Z artykułu dowiesz się:
- Czy marchew jest podatna na choroby i szkodniki?
- Jak zwalczać połyśnicę marchwiankę
- Jak zwalczać bawełnicę topolową
- Jak zwalczać mszycę wierzbowo-marchwiową
- Jak zwalczać golanicę zielonkę
- Jak zwalczać guzaki pólnocne
- Jak zwalczać drutowce
- Jak zwalczać rolnice
- Jakie są najczęstsze choroby marchwi
Marchew — choroby i szkodniki
Marchew nie jest bardziej podatna na infekcje czy szkodniki od innych warzyw uprawianych w polskich ogrodach. Istnieją jednak takie szkodniki, które szczególnie upodobały sobie tę pyszną roślinę. Najczęściej atakują one bezpośrednio korzenie, co znacznie obniża plony. Na marchwi żeruje przede wszystkim połyśnica marchwianka.
Aby zmniejszyć ryzyko inwazji, zawsze kupuj nasiona i sadzonki ze sprawdzonego źródła. Dokładnie oglądaj też pobliskie rośliny, by nie doszło do przeniesienia szkodników. Pamiętaj również o stosowaniu zasad uprawy odpowiednich dla gatunku – osłabiona marchew jest bardziej narażona na żerowanie owadów i robaków.
Przeczytaj również: Jakie warzywa sadzić obok siebie na działce? Zasady dobrego sąsiedztwa
Połyśnica marchwianka – objawy
Połyśnica marchwianka należy do muchówek, a na marchwi żerują jej dwie formy – dorosła w postaci ciemnych owadów i białe larwy. Szkodnik żyje w glebie i podgryza boczne korzenie, a także drąży tunele w korzeniach głównych (czyli jadalnej części). Do najczęstszych objawów połyśnicy marchwianki należą:
- wygryzione dziurki i tunele w korzeniach głównych,
- czarne odchody na korzeniach głównych,
- gnicie korzeni bocznych,
- obecność białych larw na marchwi i w glebie,
- zamieranie rośliny.
Połyśnica marchwianka – profilaktyka i zwalczanie
W tym przypadku bardzo ważna jest profilaktyka. Obejmuje przede wszystkim regularne plewienie grządek. Kwitnące chwasty wabią bowiem szkodnika, który później atakuje marchew. Warto również założyć agrowłókninę, a same grządki zaplanować w dość przewiewnym miejscu ogrodu. Pamiętaj ponadto, by zbierać marchew od razu, gdy będzie gotowa – zbyt długie przetrzymywanie jej w ziemi sprzyja szkodnikom. Warto również wybrać odmiany marchwi odporne na działanie połyśnicy.
Do naturalnych metod ochrony i walki z owadem należy też stosowanie oprysków z czosnku i cebuli. Znaczenie ma szczególnie zapach, który powoduje, że szkodniki nie są tak chętne do pojawienia się w danym miejscu. Na rynku dostępne są też sklepowe naturalne preparaty.
Jeżeli inwazja jest szczególnie dokuczliwa, można zastosować opryski chemiczne. Przed ich rozpoczęciem najlepiej jednak wykorzystać specjalne lepy, dzięki którym sprawdzisz, ile szkodników znajduje się w pobliżu grządki. Nie zaleca się jednak używania preparatów chemicznych na niewielkich uprawach, ponieważ wówczas marchew może już zupełnie nie nadawać się do jedzenia. Chemia, wnikając w glebę, może ponadto mieć wpływ na inne gatunki w okolicy.
Przeczytaj również: Niezawodne przepisy na opryski domowej roboty. Przepędzą mrówki, mszyce a nawet ślimaki
Bawełnica topolowa / topolowo-marchwiana – objawy i zwalczanie
Bawełnica topolowa należy do mszyc. Ten szkodnik atakuje szczególnie w sierpniu i co ważne – pojawia się początkowo na topolach. Narażone są więc przede wszystkim marchwie uprawiane w pobliżu tych drzew.
Szkodnik żeruje głównie pod ziemią. Tworzy białą woskowatą osłonkę, a pod nią podgryza korzenie boczne i główne. To w konsekwencji powoduje więdnięcie i zahamowanie wzrostu rośliny. Zwykle kolonie liczą kilkadziesiąt osobników na jedną marchew.
Aby zmniejszyć ryzyko inwazji szkodnika, warto przede wszystkim sadzić marchew jak najdalej od topoli – minimum 1 km. Profilaktycznie warto też wykonywać opryski przeciwko mszycom (w tym naturalne, np. z mydła potasowego, pokrzywy czy mleka).
Szkodniki bardzo często podgryzają korzenie marchwi. Fot. Getty Images
Mszyca wierzbowo-marchwiowa (marchwiana) – objawy i zwalczanie
Ten rodzaj mszycy działa w podobny sposób jak bawełnica – w tym przypadku pierwotnym żywicielem jest jednak wierzba. Do objawów żerowania tego szkodnika na marchwi należą przede wszystkim zwijanie liści, osłabienie całej rośliny, żółknięcie liści i obniżenie plonów.
Aby uniknąć szkodnika, marchew należy sadzić w odległości minimum 1 km od wierzby. Warto stosować też naturalne opryski.
Golanica zielonka – objawy i zwalczanie
To jeden z najczęściej spotykanych pluskwiaków, który bardzo często znajduje się w ogrodach. Atakuje głównie marchew – wysysa z niej soki, co wywołuje deformację i kędzierzawienie liści. Potem roślina nie ma już siły do dalszego wzrostu, więc zamiera. Atak golanicy bardzo obniża plony.
Szkodnik ten zimuje na iglakach, dlatego grządkę z marchwią najlepiej zaplanować w oddaleniu od roślin iglastych. Jeśli w sezonie walczysz z tym owadem, w kolejnym roku zmień miejsce uprawy marchwi. Warto również zdezynfekować glebę.
Guzak północny – objawy i zwalczanie
Guzak północny należy do nicieni i żeruje pod ziemią. Atakuje korzenie boczne i główne marchwi, powodując deformację warzywa i pojawienie się na nim wybrzuszeń oraz guzków. Roślina zaczyna ponadto więdnąć i zamierać.
To niebezpieczny szkodnik, ponieważ bardzo szybko się rozmnaża – jedna samica może złożyć nawet 1000 jaj. Może również przenieść się na inne warzywa, m.in. pietruszkę, buraki czy sałatę. W tym przypadku ważne jest regularne usuwanie chwastów. Może być konieczna także dezynfekcja gleby, np. preparatem z szarym mydłem ogrodniczym.
Przeczytaj również: Mydło potasowe ogrodnice - Przygotujesz z niego oprysk na szkodniki i nawóz
Szare mydło to składnik nawozów oraz oprysków przeciw szkodnikom Fot. 123RF/PICSEL
Drutowce – objawy i zwalczanie
Drutowce, czyli larwy sprężyków, żerują pod ziemią, powodując przede wszystkim dziury w głównym korzeniu. Atak szkodnika zwiększa ponadto ryzyko zachorowania na choroby wirusowe, bakteryjne i grzybowe. Do objawów należą też żółknięcie i więdnięcie liści, a na koniec zamieranie całej rośliny.
Przed założeniem grządki warto sprawdzić, czy w glebie nie ma larw. W tym celu pobiera się fragmenty podłoża, a następnie dokładnie przesiewa. Aby pozbyć się larw, warto przede wszystkim regularnie przekopywać glebę, by wyszły one na powierzchnię. Tam mogą uschnąć pod wpływem słońca lub zostać zjedzone przez ptaki. Sprawdzają się też naturalne opryski i podlewanie gleby oraz regularne usuwanie chwastów.
Rolnice – objawy i zwalczanie
Rolnice są niedojrzałą formą (czyli gąsienicą) nocnych motyli. Żerują zarówno na liściach, jak i bulwach. Do objawów należą dziurki i jamki widoczne na korzeniu głównym marchwi. Aby pozbyć się tego szkodnika, warto stosować pułapki (np. w formie plastikowych pojemników), a także opryski z bakterią Bacillus thiringiensis.
Szkodniki najczęściej robią dziury w korzeniach marchwi. Fot. 123RF/PICSEL
Najczęstsze choroby marchwi
Oprócz szkodników marchew narażona jest też na choroby. Najczęściej sprzyjają im zbyt mokre środowisko, za duże zagęszczenie roślin i chwasty. Zwykle objawiają się ciemnymi plamami, nierzadko też białym lub szarym nalotem pleśni. Do infekcji, które mogą zaatakować marchew, należą:
- chwościk marchwi,
- mączniak rzekomy i prawdziwy,
- mokra zgnilizna korzeni,
- zgnilizna twardzikowa,
- alternarioza naci marchwi.
Jak dbać o marchew, by uchronić ją przed zachorowaniem?
Marchew nie jest trudna w uprawie. Gleba powinna być dość lekka i przepuszczalna, a także regularnie rozpulchniana. Nie zapomnij również o zasadzeniu rośliny w odpowiednich odległościach i odchwaszczaniu. Warzywo dobrze radzi sobie w polskich warunkach, w cieplejszych miesiącach wymaga nawadniania.
Szkodniki marchwi potrafią całkowicie zniszczyć plony. Warto jednak pamiętać o kilku najważniejszych wskazówkach, które pomogą ci zadbać o roślinę i zmniejszyć ryzyko wystąpienia niechcianych gości.
Przeczytaj: