Róża – charakterystyka
Róża łac. Rosa L. jest krzewem, który jest bardzo rozpowszechniony w Europie oraz Azji, ale można spotkać go prawie w każdym zakątku Ziemi. Należy do rodziny różowatych (łac. Rosaceae) i jest tak popularny, że powstała osobna gałąź botaniki – rodologia, której przedmiotem badań jest ten niezwykły kwiat.
Róża tworzy kolczaste pędy ułożone w różnorodny sposób. Niektóre wiją się po ziemi lub przyczepiają do różnych nawierzchni, natomiast inne wzbijają się wysoko ku niebu. Zazwyczaj osiągają długość od 0,5 do 3 m długości, a w niektórych odmianach nawet 6 m! Łodygi róży są "uzbrojone" w kolce w różnym kształcie. Ich liczba, wielkość, a także forma może różnić się w zależności od odmiany. Młode pędy są zielone, ale z czasem drewnieją i pokrywają się popękaną korą.
Każdą łodygę otulają nieparzystopierzaste liście, które składają się z 5-9 listków. Z wierzchu mają piękny, głęboki zielony kolor i wspaniale połyskują podczas ekspozycji na słońce. Pod spodem są najczęściej nagie, ale mogą być też owłosione. Zwieńczeniem pędów są niepowtarzalne kwiaty, które od wieków wzbudzają zachwyt u ludzi.
Fot. pączki róż / 123RF/PICSEL
Wyjątkowe kwiaty róży
Na końcach pędów krzewów wyrastają kwiaty – pojedynczo lub zebrane w kwiatostany, które są pełne miękkich w dotyku płatków w wielu różnych kolorach. Na początku są zwinięte spiralnie, z czasem rozwijają się i ukazują światu wieniec gruczołów miodnikowych, który składa się z kilkudziesięciu do nawet kilkuset niewielkich pręcików oraz słupków. To właśnie one są nośnikiem niesamowitego zapachu kwiatu, który przyciąga nie tylko ludzi, ale także liczne owady, w tym pszczoły.
Róże wytwarzają okrągłe, czerwone lub pomarańczowe owoce w twardej skorupce. Stanowią one źródło wielu witamin i minerałów oraz są bardzo cenione w przemyśle spożywczym i farmaceutycznym. Warto jednak pamiętać, że nie każdy krzew owocuje ze względu na brak pręcików w kwiatach. Co więcej, owoce nie powstają, jeśli regularnie usuwa się zwiędnięte kwiatostany.
Koniecznie wyrpóbuj: Nalewka z dzikiej róży – instrukcja krok po kroku
Najpiękniejsze odmiany róż
Na świecie istnieje ponad 200 odmian róż. Według niektórych źródeł liczba ta wynosi nawet prawie pół tysiąca i mimo to ogrodnicy wciąż pracują nad stworzeniem nowych rodzajów, które będą wzbudzać zachwyt i upiększać ogrody. Kwiaty podzielono na siedem grup. Oto najbardziej popularne z nich.
Róże rabatowe
Wyróżniają się pięknym, choć delikatnym zapachem oraz gęstym pokrojem, dzięki czemu wyglądają bardzo efektownie. Ich główną dekoracją są pełne lub półpełne kwiaty zebrane w niesamowite bukiety, które tworzą wspaniałą dekorację ogrodu. Jednak ich największą zaletą jest to, że kwitną od czerwca aż do pierwszych przymrozków. Dodatkowo są odporne na mróz, więc świetnie sprawdzają się w polskich warunkach. Oto jej najpiękniejsze odmiany:
- Róża Swany - o biało-różowych kwiatach
- Róża Lilli Marlen - o intensywnie czerwonej barwie
- Róża Queen Elizabeth - w pięknym różowym kolorze
Fot. róże pnące / 123RF/PICSEL
Pnące róże
Kwiaty, które wyrastają na ich pędach, imponują dużymi rozmiarami i przyciągają uwagę zapachem. Krzew doskonale sprawdza się do dekoracji pergoli oraz płotów, ponieważ ma długie pędy, które rosną do góry. Niektóre odmiany samodzielnie "przyczepiają się" do podpórek, inne wymagają przywiązania, aby mogły się utrzymać. Największym zainteresowaniem cieszą się odmiany:
- Golden Shower - o subtelnie żółtych kwiatach
- New Dawn - w zgaszonym, chłodnym, różowym kolorze
- Gruss an Heidelberg - o soczystej, czerwonej barwie
Oprócz róż rabatowych i pnących, wyróżnia się także grupy wielokwiatowe, okrywkowe, parkowe, szczepione na pniu i angielskie. Każda z nich wytwarza kwiaty, które zasługują na uwagę.
Wymagania róży
Wiele osób uważa, że uprawa róż jest bardzo trudna. Jednak wystarczy zapewnić krzewom odpowiednie warunki, aby mogły zachwycać feerią barw. Oto, czego potrzebuje ten kwiat do prawidłowego rozwoju:
- Stanowisko: ciepłe, dobrze nasłonecznione, osłonięte od wiatru.
- Gleba: żyzna, ogrodowa, lekko kwaśna (pH 5,5-6,5), o umiarkowanej wilgotności.
- Podlewanie: Obficie, jednak niezbyt często.
Bezwzględnie należy unikać sadzenia róż na terenach podmokłych oraz w miejscach, gdzie stale jest wysoki poziom wód gruntowych. Odmiany o ciemnych kwiatach źle mogą znosić także stałą ekspozycję na mocne słońce. Dlatego nie należy ich sadzić np. na południowej ścianie domu, a w miejscu, gdzie promienie sięgają wyłącznie o określonej porze dnia, a potem panuje przyjemny półcień.
Aby kwiaty mogły zdrowo rosnąć, potrzebują także regularnego nawożenia i właściwego przycinania.
Fot. nawożenie róż dedykowanym preparatem / 123RF/PICSEL
Nawożenie róż
Regularne "dokarmianie" róż jest bardzo ważne, jeśli chcesz cieszyć się dorodnymi i pięknymi kwiatami. Jeśli pominiesz ten krok, krzak nie będzie kwitł efektownie. Co więcej będzie osłabiony, a przez to narażony na choroby i działanie wielu szkodników. Aby wzmocnić roślinę, sięgnij po:
- nawozy wieloskładnikowe dedykowane do róż z pierwiastkami takimi jak azot, fosfor, potas, żelazo i magnez, które są niezbędne dla prawidłowego wzrostu pędów i uzupełniają poziom minerałów w glebie. Używaj ich 2-3 razy w sezonie: pierwszy raz na przełomie marca i kwietnia, drugi raz w czerwcu i trzeci w połowie lipca,
- nawozy o dużej ilości potasu i fosforu, które pomogą zdrewnieć roślinie i zabezpieczyć ją przed zimą. Należy stosować je od sierpnia.
Jesienią najlepiej sięgnąć po naturalne nawozy, jak obornik (co najmniej 6-miesięczny) lub kompost, które uzupełnią poziom próchnicy w glebie i zapewnią ochronę korzeni przed zbliżającym się zimnem.
Przycinanie róż
Krzew lubi rozrastać się w wielu, często niepożądanych, kierunkach. Jeśli chcesz zachować jego elegancki kształt, postaraj się regularnie go przycinać. Cięcie wykonuje się także po to, żeby zapobiec nadmiernemu zagęszczeniu krzewu, usunąć obumarłe i chore pędy, a także pobudzić kwitnienie i wzrost.
Zabieg przycinania róż należy przeprowadzić raz w roku, na wiosnę, kiedy najsilniejsze mrozy odejdą w niepamięć. Nie należy robić tego zbyt wcześnie, aby nie narazić rośliny na przemarzanie. Jesienią należy wykonać drugie cięcie, tzw. sanitarne, które polega na usunięciu martwych pędów i zwiędłych kwiatostanów.
Wysokość cięcia zależy od odmiany róż. Na przykład odmiany rabatowe nie lubią drastycznego usuwania pędów, z kolei pnące należy przycinać dopiero po 3 latach od zasadzenia. O szczegóły pielęgnacji warto zapytać doświadczonego ogrodnika.
Dodatkowo w ciągu roku zaleca się regularne cięcie przekwitniętych kwiatów, jeśli Twoja odmiana nie owocuje lub nie chcesz, żeby owocowała.
Przeczytaj także: Jak pielęgnować róże jesienią?
Fot. róże należy osłonić przed mrozem / 123RF/PICSEL
Ochrona kwiatów róży przed mrozem
Choć róże są odporne na śnieg i ujemne temperatury, nie należy pozostawiać ich bez odpowiedniej ochrony. Zabezpieczenie przed zimnem jest szczególnie ważne dla odmian wrażliwych na chłody, czyli pnących, rabatowych i parkowych.
Najpopularniejsze sposoby ochrony roślin przed zimnem to:
- kopczykowanie, czyli usypywanie wokół pędów kopców z ziemi, które nie tylko chronią je przed mrozem, ale także zapobiegają ich wysychaniu,
- ściółkowanie u podstawy, czyli przykrywanie gleby korą drzew iglastych lub zrębkami, aby zapobiec odparowywaniu z niej wody i zabezpieczyć korzenie przed działaniem niskich temperatur.
Może zainteresuje cię też ten temat: Jak zabezpieczyć róże przed nadchodzącą zimą?
Można także wypróbować jedną ze starodawnych metod okrywania róż przed ujemnymi temperaturami, czyli tworzenie chochołów, które polega na otuleniu krzewu słomą lub gałązkami świerku. Wybór należy do Ciebie!
Róże sprawiają, że każdy ogród ożywia i zmienia się w niezwykle tajemniczą i pełną romantyzmu krainę. Dlatego nie może ich zabraknąć w Twoim otoczeniu.
Autor: Redakcja Deccoria.pl