Z artykułu dowiesz się:
- Czym wyróżnia się ałycza
- Jakie są najpiękniejsze odmiany ałyczy
- Jakie wymagania ma ałycza
- Jak sadzić ałyczę na żywopłot
- Jak pielęgnować ałyczę
Ałycza — charakterystyka gatunku
Ałycza, znana jako śliwa wiśniowa (Prunus cerasifera), to gatunek rośliny z rodziny różowatych, pochodzący z Azji Zachodniej, Środkowej, Kaukazu i południowo-wschodniej części Europy. W Polsce uprawiana jest powszechnie jako roślina ozdobna, która urozmaica obszary przydomowych ogrodów, a także zieleni miejskiej.
Śliwa wiśniowa to wysoki krzew lub niewielkie drzewo owocowe dorastające maksymalnie do 10 m wysokości. Ma nisko osadzoną, nieregularną i dość luźną koronę oraz prosty, smukły pień. Walorem dekoracyjnym ałyczy są jej eliptyczne, delikatnie piłkowane liście, które w zależności od odmiany mogą mieć kolor ciemnoczerwony, purpurowy lub brązowy, rzadziej zielony. Zazwyczaj osiągają do 7 cm długości i 5 cm szerokości.
Ałycza najlepiej prezentuje się na przełomie marca i kwietnia, podczas kwitnienia. Białe, biało-różowe, bądź różowe kwiaty o intensywnym zapachu i średnicy do 2,5 cm rozwijają się równocześnie z liśćmi lub niedługo przed ich pojawieniem się. Przez wzgląd na swój charakterystyczny wygląd śliwa wiśniowa często mylona jest z mirabelką. Latem ałycza owocuje, dając kwaśne i dosyć twarde owoce przypominające dużą czereśnię. Owoce są jadalne i doskonale nadają się do przygotowywania soków, nalewek oraz domowych przetworów.
Śliwa wiśniowa dorasta do 10 m wysokości. Fot. 123RF/PICSEL
Ałycza — odmiany
Śliwa wiśniowa (Prunus cerasifera) występuje w wielu interesujących odmianach różniących się od siebie wielkością, a także kształtem i przebarwieniem liści. Do najpopularniejszych zalicza się między innymi:
- Ałycza Atropurpurea (Pissardi) - odmiana odkryta przez ogrodnika władcy perskiego M.Pissarda, po raz pierwszy wprowadzona do sprzedaży 1880 roku we Francji. Drzewko o dość rozłożystym pokroju i owalnej koronie, dorastające do 5m wysokości i 3m szerokości. Odmiana o eliptycznych, metalicznie błyszczących, ciemnopurpurowych liściach. Kwiaty barwy białej lub różowej ukazują się przed rozwojem liści, w kwietniu.
- Ałycza Hessei - odmiana cechująca się powolnym wzrostem. Drzewko dorasta do 3m wysokości, przy ok. 2m szerokości. Głównym walorem dekoracyjnym rośliny są jej liście, wyróżniające się nieregularnym kształtem oraz zmienną barwą - od jasnordzawoczerwonych do czerwonych z kremowo-żółtym obrzeżeniem. Drobne białe kwiaty zakwitają w maju, jeszcze przed rozwojem liści.
- Ałycza Nigra - nazywana inaczej śliwą czarną lub kanadyjską. To niewielkie drzewo o charakterystycznej owalnej koronie i ciemnopurpurowych, połyskliwych liściach, osiągające od 5 do 10m wysokości. Ciemnoróżowe kwiaty ukazują się na przełomie kwietnia i maja.
- Ałycza Woodi - niewielkie drzewko o owalnej, asymetrycznej koronie. Dorasta do 5-7m wysokości, ma połyskliwe, eliptyczne liście koloru ciemnopurpurowego oraz ciemnoróżowe kwiaty, które zakwitają wiosną.
- Ałycza Złoty obłok - odmiana cechująca się bardzo szybkim wzrostem, osiągająca ok. 7m wysokości. Cechą charakterystyczną gatunku są eliptyczne liście o intensywnym żółtozielonym zabarwieniu. Białe kwiaty zakwitają w kwietniu. Żółte i bardzo słodkie owoce dojrzewają we wrześniu, doskonale nadają się na domowe przetwory.
Ałycza występuje w wielu odmianach. Fot.123RF.com
Ałycza — uprawa
Śliwa wiśniowa (Prunus cerasifera) jest rośliną stosunkowo niewymagającą i łatwą w uprawie, a przy tym także wysoce odporną na miejski klimat, okresową suszę oraz niskie temperatury.
- Stanowisko
Ałycza preferuje stanowiska słoneczne i osłonięte od wiatru.
- Ziemia
Choć można ją uprawiać w różnych rodzajach gleby, to najlepiej będzie rosła na lekkim, piaszczystym lub kamienistym podłożu. Gleba powinna być żyzna, o zasadowym pH i dobrze przepuszczalna, gdyż roślina źle znosi zbytnie przesycenie ziemi wodą.
- Sadzenie
Zakupione w sklepie bądź szkółce ogrodniczej sadzonki ałyczy należy zasadzić do gruntu wczesną wiosną. Dzięki temu roślina zyska więcej czasu na aklimatyzację.
Przygotowując podłoże, należy pamiętać o tym, aby dołek był dwa razy większy, niż wielkość korzeni. Na jego dno warto wysypać nawóz organiczny, który użyźni glebę, stwarzając tym samym optymalne warunki do rozwoju roślin. Zaraz po posadzeniu ałyczę należy obficie podlać.
- Przycinanie
Śliwa wiśniowa rośnie szybko i dobrze znosi przycinanie. Pierwsze cięcie zaleca się przeprowadzić tuż po zasadzeniu sadzonek, skracając je do wysokości 20 cm. Kolejne cięcie należy wykonać w następnym roku, pozostawiając ok. 20 cm fragment przyrostu.
Ałycza na żywopłot
Chcąc uzyskać gęsty i zwarty żywopłot, śliwę wiśniową należy posadzić w dwóch rzędach, zachowując przy tym ok. 2,5 m odstępy. Szacuje się, że na 1 m2 żywopłoty przypadają cztery egzemplarze ałyczy. Żywopłot z ałyczy trzeba przycinać regularnie, co sprawi, że nieustannie będzie się on zagęszczał, zyska estetyczny i zwarty pokrój. W pierwszym roku należy przyciąć sadzonki przy ziemi, a w kolejnych latach skracać przyrosty o 20 cm. Zabieg należy powtarzać co najmniej dwa razy w roku – na początku czerwca oraz pod koniec sierpnia. Warto pamiętać o tym, aby drzewkom tworzącym żywopłot nadawać kształt zwężający się ku górze, co pozytywnie wpłynie na ich wzrost i rozwój.
Pielęgnacja i nawożenie śliwy wiśniowej
Ałycza nie wymaga specjalnych zabiegów pielęgnacyjnych. Roślinę należy podlewać regularnie, ale umiarkowanie. Latem warto zastosować nawóz, który wspomoże obfite kwitnienie i owocowanie drzewka. W tym przypadku najlepiej sprawdzi się kompost lub obornik.
Choć roślina jest mrozoodporna, to przed nadejściem zimy należy przeprowadzić ściółkowanie, zwłaszcza w przypadku młodych, pojedynczych egzemplarzy. Zabieg polega na pokryciu wierzchniej warstwy gleby wokół pnia igliwiem lub korą sosnową. Część nadziemną ałyczy należy zabezpieczyć materiałem przepuszczającym powietrze.
Śliwę wiśniową można rozmnażać na dwa sposoby – poprzez szczepienie lub okulizację na siewkach gatunku.
Ałycza idealnie nadaje się na żywopłot. Fot. 123RF/PICSELŚliwa wiśniowa — zastosowanie
Ałycza (Prunus cerasifera) to wyjątkowa roślina, która znajduje wszechstronne zastosowanie w przydomowej i ogrodowej przestrzeni. Doskonale nadaje się do sadzenia pojedynczo jako soliter oraz w grupach, pięknie prezentuje się w towarzystwie biało kwitnących krzewów. Śliwa wiśniowa polecana jest również na szpalery i żywopłoty zimozielone (całoroczne) - zarówno formowane, jak i nieformowane. Pasuje do ogrodów urządzonych w różnym stylu, np. angielskim, japońskim, wiejskim czy naturalistycznym.
Z kolei owoce ałyczy o cierpkim, delikatnie kwaskowatym posmaku stosowane są przy produkcji napojów bezalkoholowych, nalewek, wina oraz różnego rodzaju przetworów - dżemów, konfitur, powideł.
Warto wiedzieć o tym, że śliwa ałycza odgrywa bardzo ważną rolę w przyrodzie. Oprócz tego, że stanowi schronienie i bazę pokarmową dla pospolitych gatunków ptaków, to jest rośliną miododajną, która dostarcza pszczołom surowca do produkcji nektaru.
Autor: Redakcja Deccoria.pl