Oplątwa – urocza roślina, która przydaje się w zimie. Jak o nią dbać?

Spis treści:

• Oplątwa tillandsia — charakterystyka
• Oplątwa — gatunki i odmiany
• Oplątwa — uprawa, wymagania i pielęgnacja  
• Oplątwa — właściwości

Oplątwa tillandsia — charakterystyka

Polska nazwa tej rośliny to oplątwa, łacińska to tillandsia po angielsku zaś mówi się na nią air plant, czyli roślina powietrzna. Kwiat tillandsia jest rośliną tropikalną, a jej ojczyzną jest Ekwador. W naturze spotkasz ją na obszarze pustynnym i tropikalnym, na terenie Ameryki Środkowej i Południowej. Naukowcy sklasyfikowali i opisali tillandsie już w XVIII wieku. Karol Linneusz nazwał ją na cześć znanego szwedzkiego botanika i lekarza Eliasa Tilandza.  

Oplątwa należy do rodziny bromeliowatych i jest epifitem, czyli rośliną, która nie potrzebuje doniczki z ziemią, by żyć. Tillandsie przystosowały się do życia w powietrzu, gdyż chroniło je to przed żerującymi zwierzętami, erozją gleby czy podtopieniami.  

W naturalnym środowisku oplątwa tillandsia rośnie zaczepiona o gałęzie innych roślin, najczęściej w szczytowych konarach drzew. Ma tam pod dostatkiem światła i ciepła. Zaczepia się również o pnie, korę, głazy i kamienie.  

Nie należy roślin tych mylić z pasożytami, gdyż oplątwy nie potrzebują żywiciela. Nie mają dużych wymagań, więc doskonale radzą sobie same. Wszystkie potrzebne do życia składniki kwiat tillandsia pobiera z powietrza przez liście. Jej liście są charakterystycznie wygięte do dołu, bardzo wąskie, mają kształt rynienki i różne odcienie zieleni. Pokrywają je małe łuski podobne do meszku, nazywane trichomami. To właśnie przy ich pomocy roślina pobiera wodę i składniki odżywcze z powietrza. Służą one również jako ochrona przed palącym słońcem i szkodliwym działaniem warunków atmosferycznych.  

Tillandsie, które rosną na pustyni, charakteryzują się grubszymi liśćmi, w których magazynują wodę. Są one spiralne – w ten sposób chronią się przed wysychaniem. Gatunki z wilgotnego klimatu, gdzie występują częste i obfite opady, mają natomiast listki wąskie, ale jedne i drugie mają trichomy. Często możesz spotkać się z opinią, że oplątwa nie posiada korzeni. Nie jest to prawdą. Oplątwy mają korzenie, jednak pełnią one funkcję organów czepnych. 

Liście tilandsii tworzą zazwyczaj rozety, choć nie dotyczy to wszystkich roślin z rodzaju oplątwa. Kwiat zazwyczaj ma rurkowaty kształt i występuje najczęściej w kolorze żółtym, fioletowym bądź czerwonym. 

Oplątwa — gatunki i odmiany

Na świecie istnieje ponad 650 gatunków oplątwy, która staje się coraz popularniejszą rośliną mieszkaniową. Najciekawsze z nich, to między innymi: 

• tillandsia albertiana (oplątwa Alberta); 
• tillandsia argentea (oplątwa czerwona); 
• tillandsia aeranthos; 
• tillandsia baileyi; 
• tillandsia caput-medusae; 
• tillandsia cyanea (oplątwa niebieskawa lub modra); 
• tillandsia funckiana; 
• tillandsia magnusiana ; 
• tillandsia seleriana; 
• tillandsia tectorum (oplątwa omszona); 
• tillandsia xerographica (oplątwa duża);
• tillandsia bulbosa; 
• tillandsia usneoides; 
• tillandsia ionantha. 

Najczęściej uprawianym gatunkiem jest tillandsia cyanea która osiąga około 30 cm wysokości i średnicy. Ze środka rozety wyrasta pęd kwiatostanowy o długości 5 - 8 cm. Na jego szczycie znajduje się różowy, wachlarzowaty kwiatostan w kształcie kłosa o długości 10-15 cm. To właśnie z niego wyrastają przepiękne niebieskie kwiaty, które utrzymują się na roślinie ponad dwa miesiące. Tillandsię cyanea można przymocować do wilgotnej gałęzi za pomocą wodoodpornego kleju. Najlepiej zaprezentuje się w twoim mieszkaniu w towarzystwie innych kwitnących roślin. 

Bardzo popularna jest również oplątwa brodaczkowata, znana pod nazwą „broda starego mężczyzny”. Nazywana jest także „hiszpańskim mchem”. To właśnie ona zwiesza się z koron drzew w Ameryce Południowej w postaci długich girland. W naturze może osiągnąć nawet 2 m długości, chociaż rośnie bardzo wolno. Zakwita w trzecim roku — pod koniec cyklu życiowego. 

Innym mniej znanym gatunkiem jest tillandsia ionantha która obecnie coraz częściej jest kupowana do mieszkań. Dorasta do 10-15 cm a jej rynienkowate liście mają srebrzystozieloną barwę. Szczególnie popularne odmiany tego gatunku to: 

• ‘Rubra’ której końce liści nabierają lekkiego purpurowego odcienia; 
• ‘Fuego‘o silnie zaczerwienionych końcówkach liści; 
• ‘Scaposa’ która ma postać skręconej rozety, a jej fioletowe kwiaty są rurkowate, pojedyncze, drobne i bardzo piękne. 

Oplątwa — uprawa, wymagania i pielęgnacja  

Pomimo że tillandsie są bardzo łatwe do uprawy, powinieneś dostosować się do kilku zasad, aby rosły zdrowo i wyglądały pięknie. 

• Stanowisko

Stanowisko dla oplątwy powinno być jasne i zapewniać dużą ilość delikatnie rozproszonego światła. Latem postaw swoją roślinę na parapecie okiennym od strony wschodniej lub północnej, tam będzie czuła się najlepiej. Zimą natomiast oplątwa woli okna skierowane na południe. Przygotowując miejsce dla tillandsi musisz pamiętać o kilku ważnych szczegółach. Roślina ta nie toleruje przeciągów i jest wrażliwa na dym tytoniowy oraz zanieczyszczenie powietrza. Musisz również uważać i chronić roślinę przed bezpośrednim działaniem promieni słonecznych. 

• Podłoże
  

Kwiat tillandsia nie potrzebuje do życia doniczki ani ziemi. Są one opcjonalne, ale jeśli się na nie zdecydujesz, najlepsza będzie ziemia do storczyków. Można też wymieszać torf z mchem. Najważniejsze, żeby podłoże było dobrze przepuszczalne a na dnie doniczki koniecznie usyp solidną warstwę drenażową. Możesz do tego użyć drobnych kamieni lub keramzytu. 

• Temperatura
  

Temperatura optymalna dla oplątwy latem to 21-24°C. Zimą natomiast woli ona chłodniejsze miejsca, jednak bez przesady. Temperatura nie powinna być wtedy niższa niż 13-14°C. Tillandsia jest rośliną egzotyczną, dlatego tylko latem możesz hodować ją na balkonie, tarasie czy w ogrodzie – nie jest mrozoodporna. 

• Podlewanie

Oplątwę należy podlewać 1-2 razy w tygodniu. Wodę powinno się wlewać do rozety liści, która jest do tego specjalnie przystosowana. Jest to roślina, która wymaga dużej wilgotności powietrza, dlatego, możesz ją zraszać nawet codziennie. Woda, której będziesz używać, powinna być odstana co najmniej dwa dni lub przefiltrowana. Możesz też użyć wody pitnej z butelki. Jeżeli powietrze w pomieszczeniu jest zbyt suche, końcówki liści będą zasychać. Może wtedy również wystąpić problem z przędziorkami i mszycami. Aby do tego nie dopuścić, postaw w mieszkaniu nawilżacz powietrza. 

Raz w miesiącu możesz roślinę zanurzyć w misce na pół godziny w wodzie, a następnie osączyć ją odwracając korzeniami do góry. Nadmiar wody może bowiem doprowadzić do gnicia rośliny. W żadnym wypadku nie powinieneś używać wody destylowanej. 

• Nawożenie
  

Do nawożenia tillandsi użyj zwykłego nawozu do roślin doniczkowych. Możesz również kupić gotową mgiełkę do epifitów lub specjalny nawóz w sprayu. Tillandsie powinieneś nawozić dwa razy w miesiącu, wyłącznie podczas kwitnienia. 

• Rozmnażanie
  

Oplątwa to roślina, która po przekwitnięciu zaczyna się rozrastać. U jej podstawy zaczynają pojawiać się sadzonki pędowe. Gdy nowe roślinki są mniej więcej o połowę mniejsze od matki. Wystarczy, że oderwiesz je ręką od podstawy rośliny matczynej i umieścisz osobno. Po tym procesie roślina matka zaczyna obumierać. Możesz też uprawiać oplątwę z nasion jest to jednak proces długotrwały.

Oplątwa pochłania wilgoć i oczyszcza powietrze. Fot. 123RF.com

Oplątwa — właściwości

Oplątwę warto mieć w domu nie tylko ze względu na piękny wygląd i niewielkie wymagania uprawowe. Roślina ta posiada również wyjątkowe właściwości. Przede wszystkim ma zdolność pochłaniania wilgoci z pomieszczeń, ale również znakomicie oczyszcza powietrze.

Właściwości oplątwy sprawiają, że roślina czerpie wodę z powietrza, dzięki temu pomoże nam pozbyć się z domu nadmiaru wilgoci. Warto postawić ją na parapecie okiennym np. w kuchni, gdzie często parują szyby. Oplątwa ucieszy się z takiego stanowiska i wyeliminuje problem kapiącej z okien kuchennych wody.

Pochłanianie wilgoci to nie wszystko. Oplątwa filtruje również powietrze, eliminując toksyny i zmniejszając poziom dwutlenku węgla w pomieszczeniach.

Tillandsia to interesująca roślina, która może zaskoczyć twoich gości. Jest godna uwagi także ze względu na piękny kwiat. Oplątwa wymaga nieco innego podejścia niż typowe rośliny, ale z pewnością będzie ciekawym uzupełnieniem aranżacji mieszkania, a jej właściwości wpłyną korzystnie na jakość powietrza w domu. 

Przeczytaj również:

Jakie kwiaty doniczkowe kwitną zimą? Poznaj 3 zimowe rośliny, które warto wybrać do domu

Efektowna roślina do ciemnych kątów. Jak dbać o fitonię, by ładnie się rozrastała?

Owoc zamiast mięsa? Dżakfrut to nowe superfood na INTERIA.TV.