Brzoza pożyteczna: wygląd i charakterystyka gatunku
Brzoza pożyteczna (Betula utilis) to drzewo ozdobne z rodziny brzozowatych (Betulaceae), rosnące w Afganistanie, Chinach, Bhutanie, Indiach, Nepalu i Pakistanie. W przeciwieństwie do wielu innych roślin niezwykłą urodę zawdzięcza nie liściom, kwiatom czy ciekawemu pokrojowi, ale pięknie wybarwionej korze.
W środowisku naturalnym brzoza pożyteczna (zwana też himalajską) wyrasta do 25 metrów. Zastanawiasz się, czy tak duże drzewo pasuje do Twojego ogrodu? Bez obaw, jeśli chodzi o odmiany uprawne brzozy pożytecznej, przyrost roczny jest wprawdzie duży, ale docelowo drzewa osiągają 7-12 m wysokości.
Brzoza pożyteczna przybiera zazwyczaj rozłożysty pokrój, z wieloma pniami wyrastającymi nieco nad ziemią. Koronę drzewa tworzą wyrastające po ostrym kątem gałęzie oraz zielone liście o sercowatym kształcie, które na jesień przyjmują złocistożółty kolor. Na wiosnę roślina zawiązuje kwiaty: dłuższe męskie (zwisające) oraz krótsze żeńskie (kotki tworzące grona).
Najciekawszym atrybutem brzozy pożytecznej jest jaskrawa, błyszcząca kora, pokryta szarymi bądź brązowymi otworami umożliwiającymi wymianę gazową (tzw. przetchlinki). Jest dość delikatna i cienka, dlatego może odchodzić od drzewa całymi płatami.
Ciekawe odmiany brzozy pożytecznej
W zależności od odmiany kora może przybierać różne barwy. Oprócz śnieżnobiałych możesz spotkać także drzewa z korą żółtawą, lekko zaczerwienioną, a nawet z domieszką fioletu. Do najpopularniejszych odmian należą:
- brzoza pożyteczna Jacquemontii (inaczej Doorenbos): osiągająca do 10-12 m wysokości, pokryta śnieżnobiałą korą;
- brzoza pożyteczna Silver Shadow: wyrastająca do 10 m wysokości, z ciemniejszą korą;
- brzoza pożyteczna Long Trunk: z parasolowatą koroną i zwisającymi pędami, pokryta białą korą.
Brzoza pożyteczna: zastosowanie
Drzewo jest łatwe uprawie, choć trzeba mu poświęcić trochę uwagi. Jakie podłoże jest najlepsze dla brzozy pożytecznej? Wymagania rośliny nie są zbyt wygórowane. Brzoza wyrośnie na każdej ziemi ogrodowej, nawet na jałowym, piaszczystym czy wilgotnym terenie. Roślina jest w pełni mrozoodporna, nie wymaga okrywania. Jest jednak wrażliwa na zanieczyszczenia, dlatego potrzebuje miejsca zacisznego, z dala od zatłoczonej ulicy. Stanowisko powinno być słoneczne lub półcieniste.
Czy początkujący ogrodnik poradzi sobie z tym gatunkiem? Owszem, o ile weźmie pod uwagę słabości i wymagania brzozy pożytecznej. Pielęgnacja sprowadza się do podlewania młodych drzew w czasie suszy oraz przycinania w razie potrzeby. Cięcie trzeba wykonać latem, ponieważ na wiosnę drzewo jest osłabione wydzielaniem dużej ilości soku.
Brzoza pożyteczna: uprawa i pielęgnacja
Roślinę możesz wysiewać z nasion kupnych lub zebranych pod drzewami. Druga metoda jest niepewna, ponieważ różne brzozy mogą krzyżować się ze sobą i w efekcie nie otrzymasz „czystej” gatunkowo rośliny.
Jeśli nie chcesz czekać na wykiełkowanie siewek, sięgnij po sadzonki brzozy pożytecznej. Pamiętaj, że brzoza ma dość wrażliwy system korzeniowy i starsze okazy słabo się przyjmują, dlatego najlepiej kupować sadzonki 2-3-letnie. Stanowisko powinno być dobrze przemyślane i ostateczne, ponieważ brzoza pożyteczna źle znosi przesadzanie.
Choroby i szkodniki brzozy pożytecznej
Wśród najczęściej spotykanych chorób brzozy wyróżnić można: antraknoza brzozy (nieregularne, brązowe plamy powiększają się, tkanki otaczające zmiany żółkną, a liście z czasem opadają), czarna plamistość brzozy (jasne plamy o ciemnych brzegach, łączą się, zajmując większą powierzchnię liści, które wysychają i opadają). Drzewu może też przytrafić się mączniak prawdziwy, rdza czy zamieranie pędów.
Do najpopularniejszych szkodników brzozy należą z kolei rozmaite gatunki mszycy, błonkówki (miniowce), muchówki (miniarka brzozowianka, pryszczarek brzozowiak) oraz chrząszcze: zwijacz brzozowiec, hurmak olchowiec.
Stanowisko: Półcieniste, słoneczne
Wilgotność: -
Roślina ozdobna z: Kora, liście
Podlewanie: Skąpe
Wysokość: -
Pokrój: Wzniesiony
Termin kwitnienia: -
Zimozielone: -