Spis treści:
Tuje — charakterystyka
Tuja (Thuja) występująca też pod nazwą żywotnik to roślina iglasta należąca do rodziny cyprysowatych i jednocześnie bardzo wszechstronny i często występujący w polskich ogrodach krzew. Tuje sprawdzają się zarówno w uprawie żywopłotowej, jak i doniczkowej, a mniejsze odmiany są świetną ozdobą zimozielonych rabat.
Tuje cieszą się dużą popularnością ze względu na wysoką odporność na warunki atmosferyczne oraz szybkie tempo wzrostu. Żywotniki tolerują większość rodzajów gleb, okresową suszę i półcieniste stanowiska, a do tego są zielone przez cały rok i idealnie nadają się do formowania. Drzewa te są łatwe w uprawie, a mnogość odmian różniących się od siebie wysokością, pokrojem czy kolorystyką sprawia, że można sadzić je praktycznie w każdym ogrodzie. Właściwie pielęgnowane i przycinane tuje z biegiem lat mogą stworzyć piękny żywopłot, chroniący domowników przed spojrzeniami sąsiadów czy odgłosami ulicy.
Tuje — odmiany
Na świecie istnieje wiele odmian tui. Niektóre przybierają odcień srebrno-niebieski, inne z kolei przebarwiają się na kolor zielono-żółty. Rośliny te mogą też różnić się osiąganą wysokością czy pokrojem.
Można wyróżnić pięć głównych gatunków tui, które występują naturalnie w Azji i Ameryce Północnej. W naszym kraju uprawiane są głównie trzy rodzaje tych roślin, tj.:
- Żywotnik zachodni (Thuja occidentalis)
Jest to gatunek tui najczęściej spotykany w polskich ogrodach. Należące do tej odmiany rośliny szybko rosną, są gęste i łatwe w uprawie, a dzięki temu można wykorzystywać je na żywopłoty.
W ramach tego gatunku można wyróżnić kilka najpopularniejszych odmian:
- Brabant - rośnie najszybciej, bo aż 20-30 cm na rok, jest zielona, odporna na mróz,
można ją przycinać o każdej porze roku, idealna na żywopłot, jej łuski brązowieją w
okresie zimowym, - Szmaragd - rośnie do 20 cm na rok, ma szmaragdowo-zielony kolor i stożkowaty
kształt, nie brązowieje w czasie zimy, również nadaje się na żywopłoty, - Aurescens - ma żółte wybarwienie, nadaje się do cięcia, tworzy piękne i zwarte
żywopłoty, najlepiej sprawdzi się w nasłonecznionym miejscu, - Danika - to nisko rosnąca tuja kulista, która osiąga wysokość do 50 cm, rośnie
bardzo powoli i osiąga niewielkie wymiary, jest wyjątkowo odporna na niskie
temperatury.
- Żywotnik olbrzymi (Thuja plicata)
Ten gatunek tui posiada większe wymagania związane z wilgotnością podłoża. Żywotnik olbrzymi rośnie w sposób rozłożysty, posiada ciemnozielone łuski, które nie ciemnieją na zimę i są wyjątkowo eleganckie. Tuje te są jednak dużo bardziej wrażliwe na mrozy, dlatego zaleca się, aby sadzić je w miejscach osłoniętych, mniej narażonych na zimne podmuchy wiatru. Należące do tego gatunku tuje również nadają się na żywopłot, jednak warto wziąć pod uwagę, że ich budowa nie jest tak zwarta, jak w przypadku żywotników zachodnich. Natomiast ich niewątpliwym atutem jest szybki wzrost. Tuje te mogą urosnąć nawet do 40 cm w ciągu roku.
- Żywotnik wschodni (Thuja orientalis)
Ta odmiana jest najbardziej wymagająca i delikatna, a przez to najmniej popularna w naszym kraju. Krzewy te przypominają stożek rozgałęziający się od samej ziemi. Ich barwa najczęściej przybiera kolor soczystej zieleni, natomiast w okresie jesiennym przebarwia się na brązowo. Żywotniki wschodnie charakteryzują się niską mrozoodpornością w porównaniu do poprzednich gatunków. Źle znoszą niskie temperatury, dlatego najlepiej sadzić je w miejscach nasłonecznionych, osłoniętych od wiatru. Drzewka z tego gatunku mogą przyrastać do 10 cm rocznie.
Przeczytaj również: Żywopłot z tui – jak go założyć i pielęgnować?
Tuje — sadzenie
Najlepsze efekty w uprawie tui osiągniemy, gdy posadzimy rośliny na słonecznych lub lekko zacienionych stanowiskach. Podłoże, w którym sadzimy tuje powinno być żyzne, luźne i wilgotne. Sadząc żywotniki w ogrodzie należy pamiętać, że mogą się one bardzo rozrosnąć i osiągnąć kilka metrów wysokości, dlatego należy z rozważnie wybrać dla nich miejsce w ogrodzie.
Młode sadzonki tui możemy zakupić w sklepach i szkółkach ogrodniczych lub wyhodować je samodzielnie. Więcej na ten temat przeczytasz tutaj: Samodzielna uprawa sadzonek z tui. Jak się do tego zabrać?
Aby zapewnić systemowi korzeniowemu rośliny wystarczającą ilość miejsca, dołek powinien być od dwóch do trzech razy głębszy i szerszy niż bryła korzeniowa młodej sadzonki. Warto też zadbać o odpowiednie odstępy pomiędzy drzewami. Sadząc tuje na żywopłot należy zachować odstęp co najmniej 50 cm pomiędzy poszczególnymi sadzonkami. W przypadku większości żywotników zachodnich optymalny odstęp pomiędzy drzewkami powinien wynosić od 60 do 80 cm. Sadząc tuje wzdłuż ogrodzenia pamiętajmy o odstępie około 50-60 cm od płotu. Dzięki temu krzew nawet po rozrośnięciu pozostanie w granicach działki.
Gdy mamy już przygotowany dołek, należy umieścić w nim drzewko i zasypać ziemią tak, aby górna część bryły korzeniowej była mniej więcej na poziomie wierzchołka dołka. Następnie sadzonkę należy zasypać ziemią, delikatnie ubić ziemię i obficie podlać. Na koniec ziemię wokół rośliny warto zasypać warstwą ściółki, która zapobiegnie wyrastaniu chwastów i odparowywaniu wody z podłoża.
Sadząc tuje należy zachować odpowiedni odstęp. Fot. 123RF.com
Tuje — pielęgnacja
Najważniejsze zabiegi pielęgnacyjne w uprawie tui to podlewanie oraz nawożenie. Dzięki nawadnianiu i dokarmianiu rośliny te bujnie i zdrowo rosną oraz tworzą zwarty i gęsty żywopłot. Wyjaśniamy, jak prawidłowo dbać o tuje, by pięknie prezentowały się w ogrodzie.
- Kiedy i jak często podlewać tuje?
Podlewanie tui jest szczególnie istotne w pierwszych latach po posadzeniu drzewek. Młode rośliny świeżo po posadzeniu należy obficie podlewać obficie co najmniej raz w tygodniu. W okresie letnim, gdy mamy do czynienia z wysokimi temperaturami i brakiem opadów deszczu, można dodatkowo nawadniać tuje co 2-3 dni. Tuje posadzone w pojemnikach można podlewać nawet codziennie.
Aby tuje w ogrodzie cieszyły się zdrowym i pięknym wyglądem przez cały rok, powinno się je obficie podlać również przed nadejściem pierwszych przymrozków - najlepiej pod koniec października oraz zimą w czasie odwilży.
Młode tuje wymagają regularnego podlewania. Fot. 123RF.com
- Kiedy i czym nawozić tuje?
Chcąc odpowiednio zadbać o tuje, wzmocnić ich wzrost oraz uchronić przed żółknięciem, warto nawozić je trzy razy w roku. Jak zrobić to prawidłowo?
- Pierwsze zasilenie (wiosenne) – należy przeprowadzić w kwietniu przy użyciu nawozów mineralnych, wysokoazotowych, zawierających potrzebne dla tui mikroelementy.
- Drugie nawożenie (letnie) – warto wykonać do połowy lipca przy użyciu tego samego nawozu co wiosną. Może to być specjalny nawóz do iglaków lub zwykła mieszanka wieloskładnikowa. Do nawożenia sprawdzą się preparaty zarówno w formie płynnej, jak i w proszku.
- Ostatnie nawożenie w sezonie (jesienne) – należy wykonać we wrześniu lub październiku. Bardzo ważne jest to, aby nawozy jesienne do tui nie zawierały w składzie azotu. Azot przyśpiesza wzrost pędów, które nie zdążą zdrewnieć do zimy i przemarzną. Jesienne nawożenie tui preparatami na bazie fosforu i potasu zapobiegają żółknięciu i obumieraniu igieł.
Do nawożenia tui mogą posłużyć preparaty dostępne w sklepach, obornik lub kompost, ale też domowe nawozy, które działają równie skutecznie. Można w tym celu wykorzystać m.in. odpadki z kuchni.
Woda po gotowaniu ziemniaków może posłużyć jako odżywczy nawóz do tui. Fot. 123RF.com
Najlepsze domowe nawozy do tui to:
- Woda po gotowanych warzywach
Woda, w której gotowane były ziemniaki lub inne warzywa (marchew, seler, buraki, włoszczyzna) to prawdziwe bogactwo składników odżywczych. Znajdują się w niej duże ilości potasu fosforu, żelaza i magnezu. Woda po gotowanych warzywach świetnie nada się do nawożenia tui pod warunkiem, że nie była posolona!
- Gnojówka z pokrzyw
Nawóz z pokrzyw stanowi bogate źródło składników odżywczych, które wspomagają prawidłowy wzrost i rozwój roślin. Gnojówka z pokrzyw zawiera duże ilości azotu, potasu, żelaza, wapnia, krzemu, cynku, a także kwasów organicznych i soli mineralnych, dlatego z powodzeniem można ją stosować do dokarmiania tui w ogrodzie. Jednak ze względu na wysoką zawartość azotu, nie należy stosować jej do jesiennego nawożenia.
O tym, jak przygotować gnojówkę z pokrzyw krok po kroku przeczytasz tutaj: Gnojówka z pokrzywy – niezastąpiony nawóz wzmacniający
- Fusy z kawy
Fusy z kawy to znany od lat nawóz stosowany do wzmacniania roślin doniczkowych oraz ogrodowych. Ze względu na zawartość azotu, fosforu, potasu i magnezu można wykorzystywać je do nawożenia tui w ogrodzie, a podziałają jak preparat ze sklepu. Fusy można wysypywać bezpośrednio pod krzewy lub dodawać je do wody służącej do podlewania tui.
- Drożdże
Nawóz z drożdży zawiera wiele witamin i minerałów, a przez to pobudza wzrost roślin, rozbudowę systemu korzeniowego oraz chroni przed chorobami. Można go przygotować tanim kosztem i stosować wiosną oraz latem. Wystarczy do wiaderka z wodą wrzucić kostkę drożdży, dokładnie wymieszać i poczekać godzinę, aż drożdże całkowicie się rozpuszczą. Taką miksturę można od razu wykorzystać do podlewania tui.
- Skórka z banana
Skórki z bananów bogate są w potas, dlatego można z nich przygotowywać odżywczy nawóz wzmacniający wzrost tui. Aby przygotować miksturę, należy wrzuć pokrojone na kawałki skórki do słoika, zalać je wodą i odczekać kilka dni. Po tym czasie rozcieńczony można wykorzystywać do podlewania. Kawałki skórek z bananów możemy też zakopać w ziemi tuż pod krzewami.
Przeczytaj również: Zrób to w listopadzie. Dzięki temu tuje przetrwają całą zimę bez szwanku
Wsyp do doniczki łyżeczkę cynamonu. Pachnący i skuteczny sposób na pleśń na INTERIA.TV.