Spis treści:
- Sosna kosodrzewina – charakterystyka
- Uprawa i pielęgnacja sosny górskiej
- Kosodrzewina – sadzenie
- Odmiany kosodrzewiny
- Wykorzystanie sosny górskiej
Sosna kosodrzewina – charakterystyka
Kosodrzewina, czy inaczej sosna górska lub sosna kosodrzewina (Pinus mugo) to iglasty krzew osiągający wysokość do 2,5 m. Często występuje także pod postacią niewysokiego drzewa, którego gałęzie układają się na ziemi, a ich wierzchołki unoszą się ku górze. Pokrój kosówki właściwej (bo i pod taką nazwą jest znana ta roślina) jest zmienny w zależności od odmiany, podgatunku i siedliska. Igły kosodrzewiny są sztywne i zebrane po dwie w pęku. Wyróżniają się gęstym obsadzeniem pędu. Mają ciemnozieloną barwę i są pozbawione często spotykanego u innych iglaków woskowatego nalotu.
Sosna kosodrzewina pięknie wygląda w ogrodach wrzosowych i skalnych. Nadaje się do uprawy pojemnikowej. Na pewno też nie raz spotkałeś ją np. w parku. Kosodrzewina zwykle zdobi rabaty, współpracując kompozycyjnie z innymi iglakami w ogrodzie. Pięknie wygląda w połączeniu z wysokimi trawami, szczególnie na rabacie żwirowej.
Naturalnym środowiskiem występowania sosny kosodrzewiny są tereny górzyste (wysokie partie gór środkowej i południowej Europy), a także piaszczyste wydmy. Drzewa cechują się niebywałą odpornością na zanieczyszczenia środowiska. Dobrze znaszą również niskie temperatury.
Niektóre odmiany kosodrzewiny zachwycają swoim wyglądem, występując w formie piennej (szczepione na pniu). Z kolei inne mają dekoracyjne igły, które zimą zmieniają kolor z zielonego na złoty.
Szyszki kosodrzewiny są nieduże i mają brązowy kolor. Krzewy sosny górskiej, w zależności od odmiany, wyróżniają się rozmaitym pokrojem. Przybierają wówczas formy stożkowe, kuliste, nieregularne, a także zwarte bądź luźne.
Ekstrawaganckie lub minimalistyczne formowanie roślin sprawdzi się świetnie w ogrodzie, bardzo okazale wyglądają tam np. kosodrzewiny na pniu.
Przeczytaj również: Zachwyca swoim wyglądem niezależnie od pory roku. Jak uprawiać pieris w ogrodzie?
Uprawa i pielęgnacja sosny górskiej
Sosna górska zdecydowanie lubi słoneczne stanowiska. Jest odporna na wszelkie zanieczyszczenia powietrza i dobrze znosi przesuszenie. Można stwierdzić, że bardzo łatwo dostosowuje się do wybranych dla niej warunków. Jej uprawa udaje się na glebach żyznych, suchych, próchniczych, piaszczystych, a nawet na torfowiskach. Co więcej, kosodrzewinę można łatwo rozmnożyć z nasion, a rośliny z tego gatunku z natury bardzo rzadko zapadają na choroby grzybowe. Można więc powiedzieć, że uprawa sosny górskiej nie przysparza wielu problemów.
Kosodrzewina w ogrodzie lubi być podlewana, jednak nieprzesadnie i tylko w uprawie pojemnikowej. Wiosną należy odciąć jej połowę świeżych przyrostów. Dzięki temu roślina będzie bardziej zwarta i zachowa odpowiednie proporcje.
Kosodrzewina – sadzenie
Kosodrzewinę należy sadzić pod koniec lata lub na początku jesieni. Przed wykonaniem tych prac powinno się usunąć chwasty z wybranego dla niej stanowiska. Można to zrobić przy pomocy środków chemicznych lub ręcznie. Wykopany dołek musi być około dwa razy większy od bryły korzeniowej. Następnie powinno się lekko wzruszyć ziemię na dnie i ściankach bocznych wybranego stanowiska. Bryłę moczy się uprzednio w wodzie od 15 do 30 minut, po czym umieszcza się ją w dołku. Trzeba pamiętać, aby nie zasypać ziemią szyjki korzeniowej. Sadzonkę najlepiej okryć specjalnym podłożem przeznaczonym dla iglaków. Kolejnym krokiem jest ugniatanie ziemi i obfite podlanie nowej roślinki. Bardzo ważnym krokiem w sadzeniu kosodrzewiny jest wyściółkowanie przestrzeni wokół rośliny. Można zastosować w tym celu korę sosnową, która posiada odpowiednie pH, a ponadto zapobiega wysychaniu, zamarzaniu czy zachwaszczaniu gleby.
Wykorzystanie sosny górskiej
Sosnę górską z pewnością można nazwać rośliną pożyteczną. Kosodrzewiny pełnią ważną funkcję w procesie zalesiania wydm czy wzmacniania zboczy. Rośliny te bardzo dobrze ochraniają glebę przed erozją, a także zapobiegają osuwaniu się ziemi czy pojawianiu się lawin. Sosnę kosodrzewinę sadzi się również w przydomowych ogrodach, w których pełni ona funkcję żywopłotu. Jak już zostało wspomniane, kosodrzewiny pięknie prezentują się w ogrodach skalnych, wrzosowiskach czy rabatach łączonych z innymi roślinami. Co ciekawe, np. w Bułgarii igły kosodrzewiny znalazły zastosowanie w produkcji olejków i stały się tym samym cennym składnikiem bardzo popularnej tam ziołowej herbaty. Młode sadzonki sosny górskiej sprawdzą się świetnie w uprawie pojemnikowej, zajmując miejsce na balkonie czy tarasie. Ponadto, nawet szyszki kosodrzewiny znalazły swoje dekoracyjne zastosowanie i od lat wykorzystywane są jako ściółka w ogrodzie.
Najpopularniejsze odmiany kosodrzewiny
Warto zaznaczyć, że drzewko kosodrzewiny ma wiele licznych odmian. Znanych jest około 120 gatunków sosny górskiej, z czego w Polsce jest uprawianych około 70. Te powszechnie znane to:
- 'Benjamin' - odmiana karłowa, która osiąga ok. 80 cm wysokości. Często szczepiona na pniu, z gęstym igliwiem;
- 'Carsten' - odmiana wolno rosnąca o charakterystycznym, półkulistym pokroju;
- 'Gnom' - charakteryzuje się kulistym lub kopulastym pokrojem (szczególnie widocznym u starszych krzewów), dorasta do 2 m;
- 'Golden Glow' - wyrasta do 100 cm wysokości. W okresie zimowym zachwyca złocistymi igłami;
- 'Hnizdo' - kosodrzewina karłowata o kulistym pokroju;
- 'Humpy' - odmiana wolno rosnąca, o krótkich igłach;
- 'Jakobsen' - odmiana kosodrzewiny o wyraźnie grubych gałęziach i nieregularnym kształcie;
- 'Kleiner Prinz' - odmiana karłowa o zwartym kształcie;
- 'Kobolt' - wyróżnia się płaskim, lekko kulistym pokrojem, ma długie igły;
- 'Kostelnicek' - niziutki krzew, który bardzo wolno rośnie (zwykle przyrost wynosi ok. 1 lub 2 cm na rok), igły są krótkie, mają tylko 1 cm długości;
- 'Mops' - odmiana karłowa, rośnie do 150 cm, to gęsty krzew o krótkich pędach;
- 'Ophir' - odmiana, której igły w okresie jesiennym przebarwiają się na żółto-zielono;
- 'Pal Maleter' - silnie rosnąca odmiana o długich igłach;
- 'Picobello' - odmiana o długich i bardzo gęstych igłach;
- 'Varella' - odmiana o bardzo długich igłach, te wyrastające latem są krótkie i pędzelkowate;
- 'Winter Gold' - odmiana o płaskim pokroju, jej igły na zimę zmieniają barwę na złotą;
Należy podkreślić, iż sosna górska jest często sadzona jako krzew ozdobny. Co więcej, kosodrzewina w donicy jest bardzo wytrzymała i znakomicie radzi sobie nawet z bardzo dużymi mrozami. Z tego względu nadaje się świetnie do uprawy w praktycznie każdym klimacie. W ogrodach sadzi się przeważnie dwie odmiany kosodrzewiny:
- pinus mugo var. Mughus - to odmiana silnie rosnąca. Charakteryzuje się luźniejszym pokrojem i jasnobrązowymi asymetrycznymi szyszkami;
- pinus mugo var. Pumilio - to karłowata odmiana, którą poznać można po ścielących się gałęziach. Jej szyszki są ciemnobrązowe i zwykle symetryczne.
Co ciekawe, zazwyczaj krzewy kosodrzewiny osiągają podobną do wzrostu szerokość.
Dzięki temu, że odmian kosówki jest tak wiele, z pewnością każdy wybierze tę odpowiednią dla siebie. Pamiętaj, że przed uprawą kosodrzewiny, niezależnie od pory roku powinieneś zadbać o odpowiednie utwierdzenie się rośliny w płytkim i skalistym podłożu. Miej również na uwadze, że w Polsce sosna górska jest pod ochroną.
Przeczytaj również: Najlepsze krzewy iglaste i liściaste do małego ogrodu
Mały ogród może robić równie duże wrażenie co jego pokaźniejsi „koledzy”. Fot.123RF.com